Seksualiteit van beroemde mensen
Pablo Picasso
25 oktober 1881 — 8 april 1973
Pablo Picasso was ongetwijfeld één van de origineelste, krachtigste en invloedrijkste persoonlijkheden in de visuele kunsten gedurende de eerste driekwart van de vorige eeuw. Hij werd geboren in Malaga, was de zoon van de kunstdocent en incidentele schilder José Ruiz Blasco, en Maria Picasso López. Volgens de legende zou Picasso’s vader, toen het artistieke genie van zijn zoon ten volle tot hem was doorgedrongen, hem zijn eigen penselen en verf hebben gegeven om zelf nooit meer te schilderen.
Picasso genoot als jongeman teugelloos van het bohémien-leven in Barcelona, en hij handhaafde zijn uitbundige levensstijl tijdens bezoeken aan Parijs, waar hij ogenblikkelijk geïnspireerd werd door de straten van Montmartre en de werken van Toulouse-Lautrec, Van Gogh en Cézanne. Vanaf het begin was hij een uiterst productief schilder. Sedert zijn 20e ondertekende hij zijn werken, overeenkomstig de Spaanse gewoonte, met zijn moeders meisjesnaam: Picasso.
In 1904 verliet hij Barcelona en verhuisde hij naar Parijs. Picasso had een tomeloze energie. Hij kwam doorgaans laat uit bed, ontmoette zijn vrienden in de middag en werkte tot diep in de nacht. Hoewel hij vrij klein was wekten zijn intense zwarte ogen en zijn dikwijls explosieve aanwezigheid de indruk van een veel grotere man. Hij had weinig moeite met zijn roem en verdiende miljoenen per jaar met zijn grote productie: naar schatting 14.000 schilderijen, 100.000 prenten en etsen en 34.000 boekillustraties. Toen Picasso op zijn 91ste stierf in zijn villa aan de voet van een heuvel bij Mougins in Frankrijk liet hij een erfenis na van naar schatting 1100 miljoen dollar.
Zelfs in de zeventig was de seksuele lust van Pablo Picasso onbedwingbaar. Trouw zat gewoon niet in zijn aard. Hij had tientallen, misschien honderden minnaars. De buitengewone energie die hij aan zijn schilderijen en sculpturen wijdde werd alleen geëvenaard door de toewijding waarmee hij vrouwen achtervolgde.
Picasso was een man met veel tegenstrijdigheden: vaak vriendelijk en gevoelig, maar hij kon ook egoïstisch, tiranniek en dominant zijn. Vooral tegenover vrouwen had hij een bijna schizofrene houding. Zoals een van zijn biografen, Patrick O'Brian, opmerkte: ‘Picasso's gevoel voor vrouwen schommelde tussen extreme tederheid enerzijds en gewelddadige haat anderzijds, met als middelpunt afkeer - zo niet minachting.’
En toch was hij geobsedeerd door vrouwen en kon hij het niet verdragen zonder een vrouwelijke metgezel, idealiter meerdere te leven. Hij had echter een hekel aan zijn afhankelijkheid van vrouwen en probeerde die te overwinnen door hen te domineren, vaak tot op het punt van wreedheid. Hij liet een van zijn minnaressen weten: ‘Voor mij zijn er maar twee soorten vrouwen - godinnen en deurmatten.’
Relaties
Toen hij zich in 1904 definitief in Parijs gevestigd en nam hij een studio in een vervallen gebouw aan de Seine. Hier ontmoette hij Fernande Olivier, een kunstenaarsmodel met opvallend rood haar, amandelvormige ogen en een wulpse figuur. Picasso was in de ban van deze mooie, vrijgemaakte vrouw. Tot nu toe had hij alleen vrome Spaanse dames of prostituees ontmoet. Fernande werd ondertussen gemagnetiseerd door zijn donkere, meeslepende ogen en ongelooflijke vitaliteit, die zijn kleine gestalte en verre van knappe gelaatstrekken goedmaakten. Ze verhuisde naar zijn smerige kleine studio. Dit betekende het einde van zijn Blauwe Periode en het begin van zijn Roze periode toen hij haar sensuele roze lichaam op canvas na canvas schilderde. Ze poseerde graag, bij voorkeur liggend, en het kon haar weinig schelen als ze door geldgebrek geen schoenen kon kopen, waardoor ze wel twee maanden het huis niet uit kon. Picasso zorgde, hoewel zuinig, voor hun dringendste behoeften, en als amusement was er altijd nog vrijen. Picasso adoreerde Fernande en was ziekelijk jaloers. ‘Picasso dwong me als een kluizenaar te leven,’ zei ze later. Fernande was heerlijk lui, dus Picasso werd gedwongen om al het huishoudelijke werk te doen, in tegenstelling tot zijn latere relaties waarin zijn minnaressen zorgden voor zijn huishoudelijke behoeften. Toch was hij tevreden. Jaren later wees hij naar het groezelige gebouw en zei: ‘Dat is de enige plek waar ik ooit gelukkig was.’ In 1909 verliet Picasso deze armzalige tevredenheid voor een betere studio. Hij had nu beschermheren - rijke Amerikaan kunst verzamelaars Gertrude en Leo Stein - en zijn werk werd tentoongesteld. Maar Fernande raakte geïrriteerd door zijn intense bezitterigheid. In 1912 verliet ze hem voor een Italiaanse schilder.
Picasso nam wraak door het op te nemen met een van haar vriendinnen, Marcelle Humbert, een tengere, slanke jonge vrouw die hij Eva noemde. Hun liefdesrelatie was intens, maar Picasso's passie sloot het aangaan van relaties met andere vrouwen niet uit. Toen Eva in 1915 tuberculose opliep, zorgde hij toegewijd voor haar, maar tussen de bezoeken aan haar bed door sliep hij in het geheim met een jonge vrouw genaamd Gaby, die haar afbeeldde in een reeks intieme schilderijen en schetsen. Na de dood van Eva in 1916 probeerde hij zich te troosten met een reeks minnaars, maar zijn verdriet maakte het hem onmogelijk om mee te leven.
Uiteindelijk werd hij uit zijn ellende geschud door de dichter Jean Cocteau, die Picasso overhaalde om het decor voor een ballet te schilderen. Dus Picasso verliet het door oorlog verscheurde Frankrijk, en ging naar Rome, waar de Ballets Russes toerde. Hij werd al snel verliefd op een van de ballerina's, een Russisch meisje genaamd Olga Koklova. Gefascineerd door haar lenige lichaam en haar afstandelijkheid - ze weigerde toe te geven aan zijn avances - was Picasso vastbesloten haar te bezitten. Ze gaf uiteindelijk toe en werd zijn minnares, en in 1918 zijn vrouw. Ze vestigden zich in Parijs en het huwelijk was aanvankelijk gelukkig, ondanks hun verschillen. Picasso was bohemien, onconventioneel en onverschillig voor sociale status. Olga was burgerlijk, een sociale klimmer en pathologisch jaloers.
Ze baarde hem een zoon, Paulo, die door Picasso werd aanbeden. De geboorte vormde een katalysator voor een reeks tedere schilderijen - genaamd Maternité - van zogende baby's. Maar huiselijke gelukzaligheid was van korte duur. Picasso was nu rijk genoeg om bedienden in dienst te nemen, en Olga merkte dat ze niets te doen had.
Verveeld, onvervuld en verbitterd over het verlies van haar carrière, had ze, zei een van Picasso's vrienden, 'nog maar één doel over in het leven - om het bestaan van haar man ondraaglijk te maken - en ze gaf zelfs haar sociale activiteiten op om zich hier volledig aan te wijden. Een opwindende taak '. Een meer waarschijnlijke verklaring was dat de opeenvolgende ontrouw van haar man haar op de rand van een zenuwinzinking had gebracht.
Picasso's schilderijen begonnen al snel te worden gevuld met groteske, vervormde vrouwen. Olga was steeds veeleisender en neurotischer geworden, en Picasso had bewust dan wel onbewust wraak genomen door een reeks van vrouwelijke monsters met verschrompelde borsten en overdreven grote geslachtsorganen te schilderen. Zijn ongelukkige huwelijk en het feit dat hij seksueel droogstond resulteerden in zijn kunst in misvormde vrouwenfiguren. Baigneuse Assise Au Bord De La Mer beeldt een monsterlijke vrouwenfiguur af die zit als een bidsprinkhaan met enorme tanden met grote kaken.
Hij vond al snel een manier om uit Olga's klauwen te ontsnappen. In 1927 ontmoette hij een mooi blond meisje, Marie-Thérèse Walter, in een Parijse straat. Binnen een week waren ze geliefden geworden, hoewel ze op haar zeventiende - hij was toen 46 - minderjarig was. Afgezien van zijn tweede vrouw was zij de meest duurzame liefde van zijn leven, misschien wel de enige vrouw die hem echt gelukkig maakte. Intelligent maar niet intellectueel, was ze onderdanig en tolerant. Ze accepteerde zijn behoefte aan andere vrouwen omdat ze wist dat hij het meest van haar hield. In 1928 nam hij zijn gezin mee op vakantie naar de mondaine badplaats Dinard en regelde dat Marie-Thérèse een zomerkamp voor meisjes in de buurt zou bijwonen. Elke ochtend, zijn vrouw en zoon achterlatend, vermaakten hij en zijn jonge minnaar elkaar in een nabijgelegen strandhut. Jaren later beschreef Marie-Thérèse zijn vrijen als soms ‘intimiderend en verschrikkelijk’. Maar Picasso's schilderijen van haar, hoewel zeer sensueel, zijn doordrenkt van een tederheid die afwezig is in zijn schilderijen van andere vrouwen.
Omdat ze de ontrouw van haar man niet meer kon verdragen, nam Olga hun zoon mee en verliet de kunstenaar om in Zuid-Frankrijk te gaan wonen.
In 1935 verwekte Picasso een dochter met Marie-Thérèse, genaamd Maya. Hij was dolgelukkig, maar zijn geluk met zijn geliefde weerhield hem er niet van zich in een andere affaire te storten, met een half-Joegoslavische, half-Franse fotograaf, Dora Maar. Intellectueel, begaafd en mooi, was ze op 29-jarige leeftijd bijna de helft van zijn leeftijd. Hij slaagde er een tijdje in om zijn twee jonge minnaressen uit elkaar te houden. Op een dag ontmoetten ze elkaar per ongeluk in zijn atelier. Hij beschreef later de daaropvolgende scène.
‘Marie-Thérèse wendde zich tot mij en zei: “Neem een besluit. Wie van ons gaat? " Ik was tevreden met de dingen zoals ze waren. Ik zei ze dat ze het voor zichzelf moesten uitvechten. Dus begonnen ze te worstelen. Het is een van mijn meest dierbare herinneringen. ' Hij vereeuwigde het moment in een schilderij, Birds In A Cage, waarin een zwarte duif (Dora) vecht met een prachtige witte duif (Marie-Thérèse). De zwarte duif heeft gewonnen. Dora trok bij Picasso in en hij installeerde Marie-Thérèse en hun dochter Maya in een nabijgelegen flat.
Dora Maar was intellectueel zijn gelijke en ook kunstenares. Spoedig bracht Dora Maar regelmatig bezoeken aan het atelier in Parijs, met als resultaat schilderijen van vrouwen met golvend blauwzwart haar. Dora Maar bood Picasso zowel intellectueel als seksueel gezelschap. Helaas was ze ook zijn gelijke wat betreft zijn woeste temperament en zijn depressies. De reeks van portretten van wenende vrouwen zijn allemaal van Dora Maar.
In de zestig, maar seksueel actiever dan ooit — ‘zijn seksuele appetijt werd langzamerhand iets bezetens,’ aldus een vriend — verwierf Picasso zich een nieuwe vriendin: de jonge schilderes Francoise Gilot. Hoewel ze in die tijd de enige was die zijn bed deelde ontdekte Francoise al spoedig dat Olga, MarieThérèse en Dora nog steeds een belangrijke rol in zijn leven speelden.
Toen Dora over deze nieuwe affaire hoorde, was ze verbijsterd. Vanwege haar wanhoop bracht Picasso haar naar een nabijgelegen appartement, waar ze aan de telefoon zou wachten tot de ‘meester’ haar naar zijn atelier zou halen. Misschien niet verrassend, kreeg ze in 1945 een totale mentale ineenstorting. Picasso stuurde haar naar een verpleeghuis om te herstellen en Françoise trok bij hem in. Dora Maar nam nooit een andere minnaar, die de beroemde uitspraak deed: ‘Na Picasso, God.’ De kunstenaar richtte zijn aandacht nu - althans een tijdje - volledig op zijn jonge minnares Françoise.
Ze brachten een groot deel van hun tijd door in de mediterrane badplaats Antibes, maar hun geluk werd bedorven door de frequente verschijningen van zijn afgewezen vrouw, Olga, die zich in de buurt had gevestigd. Nu ze mentaal onstabiel was en blijkbaar niet in staat om het overspel van Picasso te accepteren, stormde ze zijn huis binnen en viel ze Françoise aan, waarbij ze haar kneep en krabde, ondertussen allerlei verwensingen uitend. Maar zulke ingrijpende scenes moeten tegen die tijd nogal alledaags zijn geworden voor Picasso, en waren zeker niet voldoende om hem ervan te weerhouden zijn nieuwe passie voort te zetten.
Françoise baarde hem twee kinderen, een zoon, Claude, en een dochter, Paloma. Picasso was in de wolken, maar Françoise kreeg al snel een hekel aan de huishoudelijke sleur die het samenwonen met kinderen met zich meebracht. Picasso dwong haar bij zonsopgang op te staan om de kachels in zijn ateliers aan te steken. Ze had een hekel aan het flirten dat hij nog steeds weigerde op te geven, en verzonk in een bittere somberheid, die Picasso zo deprimeerde dat hij overwoog zelfmoord te plegen.
Redding - in ieder geval voor hem - kwam opnieuw in de vorm van een andere jonge minnares. Geneviève Laporte, een dichteres die hij voor het eerst had ontmoet toen ze een schoolmeisje was in Parijs tijdens de oorlog, werd zijn geliefde in 1951. Hij was nu 70, zij 24. Omdat hij inmiddels een internationale beroemdheid was, moest hij de affaire geheim houden om schandalen te voorkomen, maar het liep allemaal op niets uit nadat ze hem in 1953 had verlaten vanwege een klein misverstand.
Een diepbedroefd Picasso hing rond in nachtclubs aan de Cote d’Azur in de hoop haar te vinden. Datzelfde jaar verliet Françoise hem uiteindelijk voor een Griekse minnaar.
Ellendig van afwijzing begroef Picasso zich in zijn werk. Een van zijn favoriete modellen was Jacqueline Roque, een exotisch uitziende 27-jarige. Ze noemde hem haar ‘god’, kuste zijn handen en aanbad hem toegewijd. Aanvankelijk was hij onverschillig, maar al snel werden ze geliefden. In 1961 trouwde hij met haar - zijn eerste vrouw Olga was in 1954 aan kanker overleden. Aangezien zijn geslachtsdrift onverminderd sterk was, bleef hij andere geliefden meenemen.
Tijdens zijn 20 jaar bij Jacqueline schilderde hij haar meer dan 400 keer. Het was een periode van intense creativiteit - maar volgens sommigen ging het ten koste van zijn geluk. Tegen het einde van zijn leven werd hij bijna een kluizenaar, iets waar zijn vrienden de bezitterige Jacqueline de schuld van gaven, omdat die zijn kinderen en kleinkinderen buiten de deur hield. Maar omdat ze hem in zekere zin afschermde kon hij zich ten volle op zijn werk richten, en uiteindelijk werd dit één van de meest creatieve en productieve periodes uit zijn leven.
Zijn hele leven had Picasso zich strikt gehouden aan het advies van een arts om altijd ‘veel seks en rode wijn’ te hebben.
Maar in 1966 kreeg hij op 85-jarige leeftijd prostaatproblemen, wat verschrikkelijk was voor iemand die zo van seks hield.
Hij stierf in april 1973 op 92-jarige leeftijd met Jacqueline aan zijn zijde. Een standbeeld van Marie Thérèse, misschien wel zijn grootste liefde, werd boven zijn graf geplaatst. Vier jaar later hing ze zichzelf op, niet in staat de wereld zonder hem te verdragen. Jacqueline ging drinken en in 1986, beroofd zonder haar ‘god’, schoot ze zichzelf neer.
Al zijn vrouwen waren mooi geweest, en Picasso had hen allemaal op andere tijden en in meerdere of mindere mate bemind. Maar er was ook altijd iets van woede en haat geweest, verlangen had iets gewelddadigs. In de woorden van Éluard, die in 1942 een handschrift analyse van hem maakte: ‘Bemint intens en doodt hetgeen hij bemint.”
Picasso’s erotische tekeningen
Picasso's seksuele drang wordt vaak als centraal in zijn kunst beschouwd, maar toch hebben relatief weinig mensen de talloze schilderijen, tekeningen, gravures en sculpturen gezien waarin hij variaties op de seksuele handeling portretteert. Zelfs vandaag de dag zouden Amerikaanse musea waarschijnlijk terughoudend zijn om te laten zien wat Gertrude Stein preuts (of was het opgewonden?) de 'vuile kant' van Picasso noemde.
Maar het biedt ook een nieuw inzicht in zijn creatieve proces, vooral de evoluerende rol die seks speelde in zijn leven en verbeeldingskracht, van de nieuwsgierigheid naar de vroege mannelijkheid via de ongebreidelde passie van zijn middelbare leeftijd tot het voyeurisme van de ouderdom. Je ziet een heel intieme en tedere kant van Picasso, een voortdurende herkenning van en reactie op het lichaam van de vrouw.
Picasso is zeker niet de eerste kunstenaar die zich heeft gewaagd aan wat op verschillende manieren als erotisch, obsceen of pornografisch kan worden beschouwd, afhankelijk van het oog dat het ziet. Wat hem echter blijkbaar niet interesseerde, was het idee dat anderen dit als schokkend zouden kunnen ervaren. Veel van zijn opvattingen over seks leken geworteld in zijn geboorteland Spanje: hij riep vaak '' La Celestina '' op, de ouder wordende titelpersonage van een 15e-eeuwse Spaanse picareske roman; hij werd aangetrokken door de kracht en dood die met stieren gepaard gaan; en zijn late werken waren doorspekt met oneerbiedige, zelfs antiklerikale humor.
Of zijn eigen seksleven bevredigend was, is een onderwerp dat menig kunsthistoricus heeft proberen te onderzoeken. Maar zoals we hierboven al eerder zagen; een opeenvolging van vrouwen stond klaarblijkelijk centraal in zijn leven en in zijn werk. Voor Picasso was seks net zo natuurlijk als schilderen. “Kunst is niet kuis”, zei hij ooit. “Het moet uit de buurt worden gehouden van onwetende onschuldigen. Wie slecht voorbereid is, mag geen contact met kunst krijgen. Ja, kunst is gevaarlijk. En als het kuis is, is het geen kunst. ''
Hij was al op jonge leeftijd geïnteresseerd in seks: het begon met een tekening van twee parende ezels, gemaakt toen hij nog maar 13 was. Op zijn zestiende vergezelde hij oudere vrienden naar bordelen waar, in een eeuwenoude Spaanse traditie, zijn seksuele inwijding vermoedelijk plaatsvond. Zijn potlood-, inkt- en pasteltekeningen, gemaakt in de bordelen van Barcelona en Parijs van 1899 tot 1907, zijn een beeldend verslag van zijn ontdekking van het vrouwelijk lichaam, vrouwen alleen en met partners.
Hij pretendeert niet zelf niet mee te doen: '' Self-Portrait With Nude '' (1902) toont hem ook naakt. Er is ook een olie schilderij van een naakte vrouw die orale seks uitvoert met een jonge man die de tiener Picasso zou kunnen zijn (1903).
Picasso werd zeker aangetrokken door bordelen en hun theatrale setting. En terwijl hij experimenteerde met nieuwe technieken, waren prostituees zijn natuurlijke onderwerpen, zoals in '' The Harem '' (1906). Dus het jaar daarop, toen hij 'Les Demoiselles d'Avignon' schilderde, het meesterwerk dat de toon zette voor het kubisme, gebruikte hij opnieuw de setting van een bordeel.
Seks is nooit uit de kunst van Picasso verdwenen. Maar in 1927 begon zijn tweede grote periode van erotische kunst. De stier, de centaur en tenslotte de minotaurus maakten allemaal hun opwachting en vertegenwoordigden de kunstenaar op verschillende manieren als zowel dominerend als gedomineerd. Deze periode, die duurde tot het midden van de jaren '40, bracht zowel fallische sculpturen als semi-abstracte schilderijen en tekeningen van ontwrichte ledematen die zich bezighielden met seks. Zijn neoklassieke tekeningen van minotauriërs die vrouwen betoveren, stieren die paarden aanvallen, Dora Maar als vrouwelijke matador en vrijende koppels zijn zelfs nog krachtiger, wat suggereert dat Picasso het hoogtepunt van zijn seksuele passie bereikte toen hij in de vijftig was.
In de jaren die volgden, verdween zijn interesse in seks niet, maar werd het ondeugend. Er zijn verschillende werken waarin Picasso heeft getekend op pin-ups die uit tijdschriften zijn gescheurd. Ook is er een verwijzing naar een Spaanse traditie van scatologische kunst met een schilderij uit 1965 van een vrouw die plast op een strand.
De kunstenaar als voyeur is natuurlijk een gegeven, maar het idee beviel Picasso kennelijk. Zelfs toen hij in de twintig was, liet hij af en toe glurende mannen zien die door ramen of gordijnen naar seksscènes tuurden. En op zijn oude dag was het alsof hij zelf een glurende man was geworden, nu gedwongen om anderen te zien genieten van seks.
In een opmerkelijke reeks erotische gravures genaamd 'Raphael en La Fornarina', gemaakt gedurende een periode van twee weken in de zomer van 1968, laat hij zien dat de schilder de liefde bedreef met zijn minnares, gezien door paus Julius II die op een troon zit, en zelfs door Michelangelo, verstopt onder een bed. En in zijn 90e jaar voltooide Picasso nog een reeks erotische gravures, dit keer met een blozende Degas die bordelen bezocht. “Hij zou tegen mijn achterwerk hebben geschopt als hij zichzelf zo had gezien'', zei Picasso.
De cirkel was rond, van een jeugdige bezoeker van echte bordelen tot een bejaarde voyeur in denkbeeldige bordelen. En hij had geen behoefte om zich te verontschuldigen. “Leeftijd zorgt ervoor dat we stoppen met roken, maar het verlangen blijft'', merkte hij op. '' Het is hetzelfde met vrijen. Je kunt het niet meer, maar het verlangen blijft bestaan.''
Misschien is het juist dat woord, het verlangen, dat uiteindelijk Picasso's erotische kunst onderscheidt van de mechanica van pornografie. Zelfs nadat het lichaam het begaf, bleef zijn seksuele drang in leven. Het was de kern van zijn wezen. Als je deze werken ziet, heb je de indruk iets heiligs en gevaarlijks te zien, en dichtbij het taboe en het mysterie van de schepping te raken.
Astrologische observaties
Het meest kenmerkende van Picasso is zijn enorme creativiteit geweest – en dat zien we op een aantal verschillende manieren terug. Er is een vierkant aspect tussen de Zon in Schorpioen met de Ascendant Leeuw, de Maan in het vijfde huis, een aantal planeten in Stier, en Venus in Weegschaal. Dat zijn allemaal sterke aanwijzingen, en als iets meerdere keren in een horoscoop voorkomt wordt het steeds waarschijnlijker dat zoiets ook zichtbaar is in gedrag en persoonlijkheid.
Een vierkant tussen de Zon en een Ascendant Leeuw is al extra sterk, aangezien de Zon en het teken Leeuw bij elkaar horen. Een vierkant is bovendien veel actiever dan bijvoorbeeld een driehoek of sextiel aspect. De drang om te scheppen en te creëren is dan voortdurend aanwezig.
Een vierkant aspect van de Zon kan ook minder aangename eigenschappen aangeven – de baas willen zijn, altijd moeten domineren, bazig en dominant gedrag. Daarbij komt dat de Zon in Schorpioen staat en dat maakt het allemaal nog intenser. Bovendien is er dan de neiging om allerlei psychologische spelletjes te spelen, “mind fucks”. Hij lijkt in veel opzichten allerlei kenmerken van de Schorpioen in bijzonder sterke mate te hebben gehad, wat zeker geldt voor zijn obsessie voor seksuele relaties en verhoudingen.
De Maan in Boogschutter in het vijfde huis is een sterke aanwijzing voor zowel een grote behoefte aan creatieve expressie, als ook veel verschillende verhoudingen met allerlei vrouwen. Vrouwen die vaak kenmerken van het teken Boogschutter hebben – zelfstandig, vrijheidslievend, breed georiënteerd, wild, gepassioneerd. Maar ook – door het inconjunct met Saturnus – ongelukkig, depressief, met een diepe melancholie, en geneigd zowel beperkingen te aanvaarden als zich daardoor later beknot te voelen. Het is misschien ook een hint naar het feit dat twee van zijn voormalige geliefden uiteindelijk zelfmoord pleegden.
Met de Maan in het vijfde huis kun je ook verwachten dat de creatieve expressie door veel verschillende fases heen gaat – zoals de Maan ook allerlei verschillende gedaantes aan neemt. Een andere associatie met de Maan in het vijfde huis is dat vrouwen en vrouwelijke vormen een belangrijk onderwerp van creativiteit kunnen worden.
En het geeft aan dat er vaak diepe gevoelens van zorgzaamheid en betrokkenheid met de eigen kinderen is – al geeft het inconjunct met Saturnus ook aan dat ze als beperkend worden ervaren, en dwingend om het gewone en alledaagse aandacht te geven.
Je kunt, kijkend naar de horoscoop, ook niet missen dat er veel planeten in het teken Stier staan. Jupiter, Saturnus, Neptunus en Pluto. (en ook Chiron, al zal ik die hier niet bespreken). Ze staan ook allemaal in het tiende huis van beroep en reputatie, dus ze verwijzen vooral naar zijn werk.
De planeet Pluto stond al bijna 30 jaar in het teken Stier, en de planeet Neptunus al zo’n 7 jaar. Dus dat was iets wat een hele generatie gemeen had. Maar nu waren daar ook nog Jupiter en Saturnus bij gekomen, en was het “druk” in het teken Stier. Eén van de associaties die bij dit teken hoort is de fysieke vorm, het fysieke bestaan, de concrete aarde, alles wat tastbaar is. Stier gaat over de relatie met het lichaam, met het zintuigelijke, met het feit dat er een concrete wereld is, en wordt samen met het teken Schorpioen als het meest zinnelijke en seksuele van de tekens beschouwt. Dus zowel zijn enorme seksuele zinnelijkheid als zijn zeer actieve artistieke productie worden voor een belangrijk deel door de grote nadruk op Schorpioen en Stier verklaard.
Als er veel planeten in Stier staan wordt het extra belangrijk om te kijken naar de positie van de planeet Venus, want die is de heerser van dat teken, en zal dus ook mede bepalen op welke manier het allemaal tot expressie wordt gebracht. Hier zien we Venus in Weegschaal staan; dat betekent dat zij in dit geval “in verhoging” staat, een term die uitdrukt dat de eigenschappen die met een planeet worden geassocieerd zich met groot gemak en vaak op een hoog niveau kunnen uitdrukken. Daar valt veel meer over te zeggen, maar in dit geval betekent het dat de potentiële talenten en mogelijkheden die horen bij veel planeten in Stier zich ook daadwerkelijk zullen manifesteren.
We hebben al kort verwezen naar Saturnus in Stier die een inconjunct maakt met de Maan in Boogschutter. Een ander belangrijk aspect is de driehoek tussen Neptunus in Stier en Uranus in Maagd. Het verwijst naar de revolutie en radicale vernieuwing (Uranus) van de artistieke visie (Neptunus). Het imaginaire, het ongeziene, de inspiratie, het voorstellingsvermogen, het denkbeeldige; het valt allemaal onder Neptunus en speelt in iedere kunstvorm een belangrijke rol. Als er dan een verbinding met Uranus is geeft dat aan dat er op dat gebied radicale vernieuwing mogelijk zijn.
Omdat beide planeten langzaam door de horoscoop bewegen waren er natuurlijk veel mensen die óók dit aspect hadden – het was eerder kenmerkend voor een generatie dan voor een individu. Maar dat ene genie – Picasso – die uiteindelijk iets deed wat nooit eerder vertoond was (kubisme) liet door zijn verbeeldingskracht iets resoneren wat bij heel veel mensen een schok teweeg bracht. Dat is ook een betekenis van collectieve planeten als Uranus, Neptunus en Pluto; ze kunnen hele grote groepen van mensen aanduiden die een gezamenlijke ervaring hebben, in dit geval van een vernieuwing in de kunst.
En we moeten kort de oppositie tussen Jupiter en Pluto in Stier aan de ene kant, en Mercurius in Schorpioen aan de andere kant noemen. Het zijn aspecten die iemand aangeven die dwingend en overtuigend kan praten, maar ook iemand die ongelofelijke dingen met zijn handen kan maken. Ook obsessief, bijna dwangmatig denken (Pluto) en tegelijkertijd een heel ruime visie hebben (Jupiter).
Als laatste element is er dan Mars in Kreeft, in het 12e huis – dus in een waterteken, en een waterhuis. Het is een extreem emotionele plaatsing voor een planeet die geassocieerd wordt met seksualiteit, levensdrang, conflicten en ruzies, en de wil om iets te doen. Planeten in het 12e huis kunnen soms helemaal “verstopt” zijn, en vooral vanuit het onderbewuste werken – maar andere keren zijn ze juist hier bijzonder sterk en lijken ze bijna manisch. Het is soms alsof iemand bezeten is door de krachten die door een planeet worden aangeduid.
We zien Mars in twaalf ook vaak bij succesvolle atleten, maar in deze horoscoop geeft het aan dat Picasso bezeten was door de drang om te werken, en te seksen. Mars in de 12e kan ook duiden op genieten van geweld, en dromen en fantasieën van destructieve aard hebben. Ergens in zijn psyché was iets verborgen dat kon oplaaien in plotselinge episodes van ongecontroleerd gedrag. En net zoals Venus in de 12e niet genoeg kan liefhebben, voelt Mars in dit huis dat hij nooit genoeg kan doen. Picasso had tot op hoge leeftijd een actief seksleven, maar bleef ook zijn hele leven lang doorwerken – er was absoluut geen sprake van rustig aan gaan doen omdat de pensioengerechtigde leeftijd was bereikt.
We hebben de revolutie die hij in de kunst veroorzaakte al eerder terug gezien door de combinatie van Neptunus en Uranus en we zien ook dat Mars precies tussen deze twee planeten in staat – dus zijn persoonlijke activiteit (Mars) speelde daarin ook een belangrijke rol. Mars staat ook in het twaalfde huis, dat verwant is aan Neptunus energie, dus dit versterkt de interpretatie dat er veel actieve verbeeldingskracht aanwezig was. Van de combinatie Mars/Uranus weten we dat het vaak aanduidt dat iemand meerdere seksuele relaties heeft, zowel na elkaar als tegelijkertijd. Het is bij uitstek een aspect dat een belangrijke rol speelt bij driehoeksverhoudingen en ontrouw. Ook is er vaak een zekere ongevoeligheid – het gaat meer om de opwinding dat om de persoonlijkheid van de partner. Mars in Neptunus is juist veel sensitiever, maar dat heft elkaar niet op – eerder is het zo dat beide kwaliteiten aanwezig waren.
Isadora Duncan
27 mei 1878 — 14 september 1927
Door de strakke discipline van het ballet en andere formele danstechnieken te verwerpen schiep Isadora Duncan haar eigen toneelvormen. Haar gracieuze, vrij-vloeiende bewegingen, gedanst op beroemde klassieke muziek, heeft ertoe bijgedragen dat de moderne dans ook officieel als een nieuwe, creatieve kunstuiting is erkend.
In 1927 werd één van de meest flamboyante autobiografieën van de jaren twintig geschreven. Zelfs het eerste hoofdstuk begon stoutmoedig:
“Het karakter van een kind is al duidelijk, zelfs in de moederschoot. Voordat ik werd geboren, leed mijn moeder in een diepe doodsangst en bevond zich in een tragische situatie. Ze kon alleen ijs gekoelde oesters en ijskoude champagne innemen. Als mensen me vragen wanneer ik begon te dansen, antwoord ik: 'In de baarmoeder van mijn moeder, waarschijnlijk als gevolg van de oesters en champagne - het eten van Aphrodite.”
Hier vindt men veel van de kwaliteiten die de persoonlijkheid van Isadora Duncan altijd zouden kenmerken - de vroegrijpheid, het narcisme, het gevoel van bestemming en vooral de liefde voor dans. Want ondanks een leven dat zelfs actrice Vanessa Redgrave niet volledig kon vastleggen in de film Isadora (1969), is het als danseres die Duncan moet worden gezien. En ze was een danseres, de meest vernieuwende van haar tijd. Met Duncan had men een openlijke viering van het lichaam, het gebruik van Griekse thema's en symfonische muziek, de introductie van politieke en sociale thema's. Ze zei altijd tegen haar jeugdige leerlingen: 'Luister naar de muziek met je ziel', en het was advies dat ze altijd opvolgde. Van haar vloeiende gewaden die een revolutie teweegbrachten in de kleding van vrouwen tot een stijl waarin spontaniteit centraal stond, veranderde Isadora Duncan dans als een kunstvorm totdat het politiek werd.
Isadora’s unieke stijl was geïnspireerd op de Griekse en Italiaanse kunst. Toen Isadora in april 1898 bij een hotelbrand haar hele garderobe verloor introduceerde ze bij haar volgende optreden een vernieuwend element: een geïmproviseerd kostuum dat weinig aan de fantasie overliet. Een criticus omschreef het sarcastisch als ‘een soort chirurgisch verband van gaas en satijn.” Onverveerd ging Isadora naar Europa waar ze — uitgedost in een doorschijnende tuniek van zijde, afgezet met kleurige linten van diverse lengten — de blootsvoets dansende lieveling van het continent werd. Ze trad op in Boedapest, Berlijn, Wenen en andere hoofdsteden. Een geschokt maar verrukt publiek verscheen massaal om de bijna naakte nimf over het met tapijten beklede toneel te zien glijden, poseren en springen, begeleid door bekende composities zoals Strauss’ ‘Blaue Donau’ en de ‘Marche Funèbre’ van Chopin.
De carrière van Duncan bevat veel paradoxen. Ze was ze volledig toegewijd aan haar kunst, maar ongedisciplineerd in haar leven. Ze was een echte "onschuldige geest" wiens dans en gedrag vaak als schandalig werden beschouwd. Ze beschouwde zichzelf als een revolutionair, maar bewoog zich in cirkels vol royalty's. Haar gemoedstoestand schommelde tussen lachen en depressie, genegenheid en woede, vrijgevigheid en egoïsme.
lsadora, die rotsvast in vrije liefde geloofde, bracht haar Amerikaanse fans tot ontzetting door op tournee te gaan terwijl ze duidelijk zwanger was van haar tweede kind, hoewel ze niet de moeite had genomen met de vader te trouwen. Ze bleef meer dan 20 jaar ‘de lieveling van de society’. Haar persoonlijke leven liep in 1913 echter op een tragedie uit toen haar een bizar ongeluk overkwam: haar auto rolde zonder chauffeur naar achteren, een helling af, waarbij haar twee kinderen en hun verzorgster in de modderige Seine verdronken. Professioneel zowel als emotioneel heeft Isadora zich nooit hersteld. In 1922 brachten haar uitgesproken opvattingen over atheïsme en de bolsjewistische revolutie nog meer ellende. Onderweg van Moskou naar de Verenigde Staten met haar Russische echtgenoot bracht ze schouwburgbezoekers in Boston tot razernij door vanaf het toneel met een rode sjaal naar hen te wuiven, ontblootte haar borst en verklaarde; “Dit is rood! En zo ben ik ook!”
In Chicago kregen ze met de toorn van de evangelist Billy Sunday te maken. Inspelend op het ‘rode gevaar’ noemde hij haar ‘die bolsjewistische hoer, die nog niet voldoende kleren draagt om een kruk te bekleden.” In Indianapolis noemde de burgemeester Isadora zonder meer een naaktdanseres wier optreden verdiende in de dievenwagen te eindigen.
Isadora keerde berooid en gedesillusioneerd naar Europa terug. Ze leidde een schimmig bestaan, reizend tussen Parijs en de Rivièra, tot er zich in 1927 een tweede bizar auto-ongeluk voordeed. Toen ze in een Bugatti stapte gooide ze haar befaamde sjaal om haar hals en riep opgewekt: ‘Vaarwel vrienden, ik ga naar de glorie!” Toen de auto zich in beweging zette bleef de bungelende sjaal in de spaken van een achterwiel haken, waardoor ze op hetzelfde moment haar nek brak.
Seksleven
Duncan baarde twee kinderen, een dochter en een zoon, beide buiten het huwelijk Zowel in haar beroepsleven als gezinsleven, hield Duncan geen rekening met de gebruiken van haar tijd. Ze was biseksueel.
Isadora bleef tot haar 24e maagd, maar haalde deze achterstand snel in. Aanvankelijk beperkte ze haar gunsten tot Oscar Beregi, een knappe Hongaarse acteur die destijds op het toneel van Boedapest optrad als Shakespeare’s Romeo. Beiden raakten tegelijk op het eerste gezicht verliefd op elkaar en stoven naar de nederige privacy van een boerenhemelbed in het landschap van de Donau. De donkerogige Hongaar ging de hele dag zo tekeer dat de danseres die avond in het Urania-theater hinkte. Maar de verrukte Isadora boekte Beregi nog een keer, vooral toen hij had beloofd dat ze “eindelijk zou weten wat de hemel op aarde was.”
In december 1904 begon Isadora aan een stormachtige affaire met de decorbouwer Gordon Graig, de zoon van de Engelse actrice Ellen Terry. Twee woeste weken lang copuleerde het paar herhaaldelijk op een paar oude dekens uitgespreid over de met kunst rozen blaadjes bezaaide zwarte geboende vloer van Graigs studio in Berlijn. De non-stop orgie werd alleen af en toe onderbroken voor een maaltijd, op ‘krediet’ besteld en geleverd terwijl hij buiten rilde op het smalle balkon. Haar doodsbenauwde manager moest haar shows afzeggen terwijl hij de politierapporten doorlas, vrezend dat ze was ontvoerd of nog erger. Uiteindelijk gaf hij het op en plaatste hij een discrete advertentie waarin stond dat ‘Fräulein Duncan spijtig genoeg ernstig ziek was geworden door een ontsteking van de amandelen.’ Negen maanden later werd de ‘amandelontsteking’ Deirdre genoemd, Isadora’s eigen bijdrage aan het kroost van zes in vrije liefde door Craig verwekte kinderen.
In 1908 werd Isadora de maîtresse van Paris Singer, een van de 23 kinderen van de naaimachinemagnaat Isaac Singer. De playboy-miljonair schonk haar vijf uitbundige jaren plus de chromosomen voor haar tweede liefdeskind, Patrick. De idylle eindigde in 1913 toen beide kinderen op tragische wijze om het leven kwamen. Na het ongeval bracht Duncan een paar maanden op Corfu door met haar broer en zus. Daarna bracht ze enkele weken door bij de badplaats Viareggio met de actrice Eleonora Duse. Duse kwam met uit een relatie met de rebelse feministische Lina Poletti.
Duncan smeekte de jonge Italiaanse beeldhouwer Romano Romanelli om met haar te slapen omwille van haar verlangen naar een andere baby. Ze wenste opnieuw zwanger te worden na de dood van haar twee kinderen. Ze kreeg een zoon, die een paar uur leefde.
Tegen het einde van de Eerste Wereldoorlog nam Isadora een nieuwe minnaar, de pianist-componist Walter Rummel, haar ‘aartsengel’. Hij toonde groot talent, maar de ouder en jaloers wordende Isadora maakte er een eind aan in Griekenland toen ze vermoedde dat zijn ‘glanzende vleugels’ zich daar ook om een jonge dryade in haar dansgroep vouwden.
In 1922, ver over de 40, zette ze haar aversie tegen een huwelijk lang genoeg opzij om de vrouw te worden van de Russische revolutionaire dichter Sergei Esenin, die 17 jaar jonger was. Het korte huwelijk werd een ramp. Jesenin was een geliefd en succesvol dichter in Rusland, maar hij was een alcoholist. Tijdens tournees maakte hij ruzie en sloeg hij zijn beroemde vrouw. In 1923 keerde hij alleen terug naar de Sovjet Unie, waar hij in een psychiatrische kliniek werd opgenomen. Toen hij eind 1925 met Kerstmis even verlof had, hing hij zichzelf op in een hotel.
Citaten blootsvoets: ‘Elke intelligente vrouw die het huwelijkscontract leest, en er dan in stapt, verdient alle consequenties.”
‘Vot Bog!’ Vertaling: ‘Dit is God! (Isadora’s antwoord in het Russisch, terwijl ze naar een bed wees toen Esenin grapjes maakte over haar persoonlijke opvattingen betreffende godsdienst.)
Astrologische observaties
Isadora Duncan had de Zon in het teken Tweelingen staan; de Ascendant, de Maan, Venus en Saturnus stonden allemaal in het teken Ram. Een combinatie van Lucht en veel Vuur is uitgesproken extravert – en zal geneigd zijn gedachten te vertalen in actie en beweging.
Ondanks het nodige zoeken kon ik weinig terugvinden over haar karakter – bijna alle biografieën concentreren zich op wat ze gedaan heeft, waar ze op een bepaald moment was, en welke uitvoeringen ze waar heeft gegeven. Misschien ook wel kenmerkend voor iemand met zo’n sterke nadruk op het teken Ram, dat altijd een grote voorliefde voor “doen” heeft.
De combinatie van Ascendant, Maan en Venus in Ram geeft iemand aan die een zekere ongecompliceerde directheid heeft in het tonen van haar vrouwelijkheid. Ram is een teken dat een hekel heeft aan ingewikkeld moeilijk doen; “dit ben ik!” is hun motto, en daarachter vaak …”en ik ga me niet anders voordoen omdat jij daar moeite mee hebt…” Door haar lichaam niet te verhullen zoals in die tijd vaak van vrouwen werd verwacht, maar juist te tonen, gaf ze een impuls aan de bevrijding van het vrouwelijk lichaam – maar meer nog, een bevrijding van de manier waarop het mag, en kan bewegen, en gezien kan worden.
Als er zoveel planeten in het teken Ram staan is het ook extra belangrijk om naar de positie van de planeet Mars te kijken. Die staat in het teken Kreeft (het teken van de Maan) en maakt een vierkant met de Maan in Ram (het teken van Mars). Bingo! Een dubbele verbinding, namelijk zowel via tekens als planeten, en dus extra sterk. Die zal dus duidelijk in het karakter en de levensloop naar voren komen. Eigenschappen die daar bij horen zijn; energiek, ondernemend, vrij ongevoelig voor de mening van anderen, veel lichamelijke energie, choquerend in zijn directheid, seksueel actief, zinnelijk, verhoogde kans op ongelukken, directe benadering, verleidelijke vrouwelijkheid, zelfstandig, kiest haar eigen weg.
We zien ook dat er een nauwkeurig sextiel is tussen Mars en Mercurius. Het is een aspect dat aangeeft dat de twee planeten goed kunnen samenwerken en elkaar wederzijds versterken. In dit geval kun je ook denken aan actieve (Mars) beweging en coördinatie (Mercurius) van het lichaam (Stier).
Vlak bij Mercurius staat ook de planeet Neptunus, de planeet van inspiratie, kunst, fantasie (en soms ook schandalen), zodat het bewegen ook een artistieke component heeft. Beiden staan ook in het eerste huis, wat aangeeft dat het een belangrijk deel van de persoonlijkheid vormt – “door te bewegen laat ik zien wie ik ben”. Iets wat Zon in Tweelingen ook al aangeeft. Meestal wordt het teken Tweelingen met taal en praten in verband gebracht, maar dat mist soms het punt dat het teken Tweelingen ook een sterke behoefte aan beweging aangeeft.
Laten we naar haar seksuele leven kijken.
In december 1902 had ze haar eerste seksuele ervaring met een knappe Hongaarse acteur. De uitdrukking is natuurlijk “liefde op het eerste gezicht”, maar zeker in dit geval was het toch vooral “seksuele opwinding bij de eerste ontmoeting”. Als Venus in het teken Ram staat geeft het al aan dat iemand vrij gemakkelijk in vuur en vlam kan staan, maar als de planeet Uranus daar een aspect mee maakt wordt dat nog meer versterkt. De manier waarop Uranus werkt wordt vaak geassocieerd met elektriciteit, plotselinge gebeurtenissen, van het ene op het andere moment, snel en in één keer anders.
In de geboortehoroscoop staat de planeet Uranus in het teken Leeuw, en in het vijfde huis. Het vijfde huis wordt onder andere geassocieerd met romantische ontmoetingen en kunstzinnige expressie, dus dat gaat uitstékend samen met de energie van de planeet Venus. Het geeft aan dat Isadora één van de grote vernieuwers (Uranus) was op het gebied van kunstzinnige expressie (vijfde huis en Venus), in dit geval moderne dans. Het geeft aan dat iemand zowel mannen als vrouwen seksueel aantrekkelijk kan vinden. (Isadora was biseksueel). En het geeft aan dat verliefdheid en seksuele opwinding heel plotseling kunnen opkomen.
Bij haar geboorte stond de planeet Uranus in het teken Leeuw, maar vele jaren later, in december 1902 stond hij inmiddels al op 21 graden Boogschutter en maakte dus (opnieuw) een aspect met de planeet Venus. Wat potentieel was werd reëel. Voor het eerst werden de seksuele gevoelens wakker, en wel met veel enthousiasme en energie. Uranus transits zijn vaak opwindend; bij driehoeken is dat een golf van positieve energie. Dan gebeurt er iets waar je nog vaak aan zult terug denken.
En dan zijn er die weken in december 1904, toen de “stormachtige affaire” en “non stop orgie” was met Gordon Craig. Opnieuw was het de planeet Venus die geactiveerd werd; nu door een krachtige conjunctie met Jupiter (een combinatie die vaak sterke gevoelens van vreugde aangeeft) en een sextiel met Pluto (een combinatie waarbij seksualiteit, vrouwelijkheid en intimiteit allemaal versterkt worden). Nu zijn zowel Jupiter als Pluto planeten die relatief langzaam door de horoscoop bewegen, maar in juist in december kwam door nog de veel sneller bewegende planeet Mars bij, die op dat moment door het teken Weegschaal liep. Wat in het geval van Isadora betekende dat hij door het zevende huis (partner) liep, en misschien nog wel belangrijker, oppositie de Maan, Ascendant en Venus in Ram. Mars is natuurlijk, samen met Pluto, een belangrijke indicatie van seksuele opwinding, en in dit geval werd het een feest van jewelste.
Dat ook weer eindigde.
Daarna kwam de veel langere verhouding met de playboy/miljonair Singer. Op dat moment liep Jupiter door het vijfde huis (een gelukkige romance), Uranus oppositie Mars (een opwindende seksuele affaire), Neptunus conjunct Mars (een betoverende seksuele affaire).
Gelukkige jaren, tot dat vreselijke ongeluk op 19 april 1913, toen haar beide kinderen, plus het Engelse kindermeisje, met de auto in de Seine vielen en verdronken. De chauffeur probeerde een vastgelopen motor weer aan de praat te krijgen, maar was vergeten om de auto op de handrem te zetten.
Is zoiets noodlottigs in de horoscoop te zien? Ja. Betekent het dan ook dat het wel moest gebeuren? Nee. De horoscoop laat altijd mogelijkheden zien, en van tevoren is lang niet altijd duidelijk welke wel, en welke niet gerealiseerd zullen worden.
Na lang wikken en wegen heb ik besloten om dit voorval niet verder te bespreken, omdat het te gemakkelijk er toe kan leiden dat iemand zoiets plompverloren herhaalt in een horoscoop gesprek met een jonge moeder. Wat natuurlijk volkomen onacceptabel is. Ik heb te vaak van cliënten gehoord dat andere astrologen dingen tegen ze gezegd hebben die in mijn ogen nooit zo gezegd hadden mogen worden, dus ik ben op dat vlak liever niet te naïef.
Bovendien, we zouden hier het seksuele leven bespreken, niet de drama’s. We slaan wat affaires over en kijken nog even kort naar het bepaald niet succesvolle huwelijk met Sergei Esesin, die ze in november 1921 ontmoette. Hoewel Esenin een verleden van depressie en dronkenschap had en al van een vrouw was gescheiden, was hij een gerespecteerd dichter. Duncan werd aangetrokken door zijn uiterlijk, talent en kwetsbaarheid. Opnieuw ging ze een vluchtige relatie aan, waarbij Esenin haar soms behandelde als een voorwerp van aanbidding, haar soms sloeg en vervloekte in de meest walgelijke taal die mogelijk was, en soms vertrok met de belofte nooit meer terug te keren. Toch trouwde het paar in mei 1922 en deed dit tijdens een burgerlijke ceremonie die haar tegelijkertijd Sovjetburger maakte. Het was geen gelukkige relatie, en in 1923 keerde hij alleen terug naar de Sovjet Unie.
Wat zien we in de horoscoop van Isadora Duncan in mei 1922, ten tijde van het huwelijk? Opnieuw maken Uranus en Neptunus aspecten met de planeet Mars die in de geboortehoroscoop op 13 graden Kreeft staat. Dat is in zekere zin een herhaling van de aspecten die speelden tijdens haar affaire met de Paris Singer. Uranus stond nu op 13 graden Vissen, Neptunus op 13 graden Leeuw. Dus ook hier was sprake van seksuele aantrekkingskracht, en de belofte van een prachtige affaire – al gaf de positie van Neptunus in dit geval ook de mogelijkheid van instabiliteit en alcoholisme aan.
Belangrijker was misschien wel dat Saturnus oppositie Saturnus stond. De cyclus van Saturnus markeert belangrijke punten in iemands ontwikkeling. Vaak gaan die gepaard met moeilijkheden, frustraties, vertragingen, pijn en teleurstelling – al worden ze ook gezien als belangrijke mijlpalen in iemands leven. Soms leiden ze er toe dat iemand groeit, en “sadder and wiser” verder gaat – maar het kan net zo goed een teleurstellende episode in iemands leven aangeven. Er is af en toe iets te veel optimisme dat iedereen maar steeds meer een betere versie van zichzelf wordt. Saturnus regeert over het verloop van de tijd, en soms wordt je ook gewoon ouder, en zijn de dingen minder goed dan ze eerst waren.
Ik weet natuurlijk niet hoe Isadora terug kijkt op haar huwelijk, maar het moet in ieder geval op het moment dat het ontspoorde pijnlijk en teleurstellend zijn geweest.
Haar dood
Haar dood was spectaculair, plotseling, dramatisch, en heeft sterke echo’s met de dood van haar kinderen 14 jaar daarvoor. Stond het in de sterren geschreven? Ja. Moest het wel gebeuren? Nee. Het was een ongeluk, niet een zelfmoord. Er zijn een aantal relevante transits in haar horoscoop te zien, maar die maken haar dood niet onontkoombaar of gedoemd te gebeuren.
Als het gaat om ongelukken kijken astrologen altijd naar twee planeten; Mars en Uranus. Mars heeft associaties met verwondingen, snijwonden, bloed, chirurgie, auto’s, mechanica en allerlei scherpe voorwerpen die de de huid doordringen, Uranus heeft associaties met alles wat snel en onverwachtst gebeurd, het leven helemaal op z’n kop zet, plotselinge omwentelingen, gebeurtenissen die niemand zag aankomen.
En dan is er nog Saturnus – de planeet van begrenzingen, het einde, de dood. Natuurlijk heeft Saturnus veel meer betekenissen, maar het einde van het leven is er zeker één van.
Op de dag van het fatale ongeluk zien we ook die drie planeten die allerlei aspecten met elkaar maken. Uranus maakt een nauwkeurige conjunctie met Saturnus. Mars maakt een nauwkeurige oppositie met Saturnus. En Saturnus maakt een nauwkeurige driehoek met Saturnus.
In de geboortehoroscoop was er al een aspect met Saturnus; een bi-quintiel, een aspect dat aangeeft dat ze op een creatieve (quintiel) manier een vernieuwing (Uranus) weet te creëren in een oude traditie (Saturnus). En uiteindelijk, ook op een unieke (Uranus) de dood (Saturnus) vond.
Marilyn Monroe
1 juni 1926 – 5 aug 1962
Ze is het belangrijkste sekssymbool geweest van de gezapige jaren vijftig, het All American, overdreven uitnodigende domme blondje. Kwetsbaar en onzeker in haar persoonlijke leven heeft ze zekerheid in seks proberen te vinden bij Hollywood-producenten, en via een aantal huwelijken, die allen voortijdig eindigden.
Ze begon haar leven onder de naam Norma Jean Mortenson. Ze had een moeilijke jeugd. Haar vader heeft ze nooit gekend. Haar moeder was drugsverslaafd en liet de opvoeding van Marilyn over aan haar vrienden. Toen de moeder na een lange tijd met haar dochter in een oud krot ging wonen, kreeg ze een zenuwinzinking waardoor ze helemaal op hol sloeg (volgens ooggetuigen zou ze op het dak geklommen zijn en zo de hele buurt bij elkaar geschreeuwd hebben). Monroe werd de volgende drie jaar onder gebracht in weeshuizen en stiefgezinnen. Grace Goddard, de beste vriendin van haar moeder, zorgde voor haar van haar 11e tot aan haar huwelijk op haar 16e. Vermoedelijk is sprake geweest van seksueel misbruik en heeft ze het huwelijk ook gebruikt om te ontsnappen aan deze wereld.
Monroe zou nooit een goede band met haar moeder opbouwen. Uiteindelijk werd die met de diagnose paranoïde schizofrenie opgesloten en zou haar leven lang in en uit psychiatrische klinieken gaan.
Norma Jean zocht ontsnapping in een denkbeeldige wereld gevuld met figuren uit de zaterdag-matinees. Ze fantaseerde zich een vader die op een filmster leek en glamour-verleidingsscènes op tropische eilanden, jachten en paleizen. Ook kreeg ze steeds een droom waarin ze haar kleren uitdeed in de kerk en de geschokte gemeente haar naakte pracht zwijgend bewonderde.
Het huwelijk op 16 jarige leeftijd met Jim Dougherty, een redder in colbert, beschermend en bezitterig, werd al spoedig een teleurstelling. Ze kreeg gauw genoeg van het huishouden en voelde zich opgelucht toen haar man in 1944 overzee ging. Toen ze in oorlogstijd in een fabriek werkte werd ze door een fotograaf ontdekt. Norma Jean poseerde graag, en de camera (haar enige echte minnaar, zeiden sommigen) onthulde een mooie jonge vrouw die graag wilde behagen en opgemerkt worden, die wellustig maar ook kwetsbaar was en die een combinatie bezat van allure en onschuld.
Bezeten van de droom een grote ster te worden liet ze zich van haar man scheiden en werd ze een veelgevraagd model en in 1946 presenteerde ze zich bij 20th Century Fox. Ze demonstreerde een opmerkelijke ‘lijfelijke impact’ in een stomme test, op basis waarvan de studio haar een contract aanbood, haar vuilblonde haar lichter maakte en haar naam veranderde in Marilyn Monroe.
Seksleven
Marilyn had een krachtig seksueel aura. Ze dacht de hele tijd aan seks, overwoog dit bij iedere man die ze ontmoette, maar ze omschreef zichzelf als selectief vrijgevochten, iemand die zich alleen aan mannen gaf die ze mocht, en de belangrijkste eis was dat ze ‘aardig’ waren. Haar voorkeur ging doorgaans uit naar oudere mannen, vriendelijke, warme vaderfiguren.
Hollywood was aan het einde van de jaren veertig ‘een stampvol bordeel’, volgens Marilyns woorden, en ze had alle hulp nodig die ze kon krijgen om hoger te komen dan het derderangs blondje van Fox. Dus ze had een aantal kort verhoudingen met de bazen in de filmindustrie. Haar eerste beschermer werd de veteraan-producent Joe Schenck die toen tegen de 70 liep. Schenck ging dineren met het sterretje en nodigde haar regelmatig op zijn kantoor en thuis uit, waar hij dan aan haar borsten zat en over de dagen van weleer sprak. Intussen pleegde Marilyn fellatio met hem. Schenck stelde Marilyn voor aan Harry Cohn, de tiran van Columbia Pictures, maar ze kreeg de zak na haar eerste film, naar verluidt omdat ze Cohns dwingende seksuele eisen afwees. De komediant Milton Berle, die slaagde waar Cohn had gefaald, riep uit: ‘Ze was er niet op uit me een plezier te doen omdat ik haar zou kunnen helpen… (maar) omdat ze me aardig vond.’ In die tijd was ze ook verliefd op Fred Karger, haar vocale coach, die van haar seksuele gunsten genoot maar haar gevoelens niet beantwoordde.
Een intieme glimp van Marilyns seksualiteit in die periode wordt gegeven door Anton LaVey, toen een 18-jarige achtergrondmusicus in een striptent waar de 22-jarige actrice kort na haar ontslag bij Columbia werkte. LaVey, die met Marilyn een affaire had van 2 weken in motels (of als ze geen geld hadden in haar auto) beschreef haar als seksueel passief, iemand die graag speelde met schaapachtige bewonderaars maar niets moest hebben van meer eisende attenties. Marilyns biografen zijn het op dit punt wel met elkaar eens. Fred Guiles schreef dat ‘ze te zeer op zichzelf was gericht om zich helemaal bij mannen te laten gaan,’ en Norman Mailer concludeerde “dat ze prettig in bed was, maar eerder ontvangend dan met eigen ideeën.” Er was altijd sprake van een zekere manipulatie, zowel van de kant van Monroe als van degenen met wie ze sliep.
En nog steeds was Marilyn een pathetisch, onzeker wezentje. ‘Ik weet niet of ik het goed doe,’ mompelde ze in de oren van Marlon Brando toen ze het met hem had gedaan. Of ze sprong naakt in bed en smeekte: “Doe niets, hou me alleen maar vast.” Maar met de meeste mannen verliep seks eenvoudig en geruststellend. “Ze waren allemaal zo zelfverzekerd en ik helemaal niet, en ik voelde me dan altijd beter.”
De opvolger van beschermer Schenck was Johnny Hyde, een vooraanstaande Hollywood-agent. Hyde was kort, goed gecoiffeerd en had op zijn 53e een ernstige hartkwaal. Hij was weg van Marilyn en wilde met haar trouwen, maar ze zei nee. Hij gaf haar een gevoel van zekerheid en een nieuwe garderobe en betaalde plastische chirurgie van neus en kin. Maar het belangrijkste was dat Hyde zijn invloed aanwendde om uitstekende rollen voor Marilyn uit te zoeken, zoals in Asphalt Jungle (1950) en All about Eve (1950). Marilyn vond de seks met Hyde niet geweldig, maar suggereerde extase om hem niet voor het hoofd te stoten. Toen Marilyn haar eerste grote contract tekende moet ze hebben uitgeroepen: “Dit is de laatste pik geweest die ik moet pijpen.” In werkelijkheid had ze wat hogers op het oog. Met haar kamergenoot Shelley Winters maakte ze voor de grap een lijst van mannen met wie ze graag naar bed ging. Tot die namen behoorde een eminente man waarmee Marilyn zou trouwen, een ander die ze zou verleiden, en Albert Einstein. Shelley Winters kwam later een foto van het genie tegen met daarop voor Marilyn geschreven: ‘Met respect, liefde en dank”
Joe DiMaggio was Marilyns eerste echte levende held, een held van het baseballveld en nog immer beroemd. Hij was 37 en was er net mee gestopt. Hij verkeerde in een uitstekende lichamelijke conditie en paste prima bij de blonde seksbom die een superstar zou worden toen Gentlemen prefer Blondes uitkwam en How to Marry a Millionaire in 1953. (Zelfs de onthulling van een naaktkalender, waarvoor ze had geposeerd toen ze arm was, leek haar roem alleen maar te bestendigen.) Jammer genoeg wilde DiMaggio niet dat zijn vrouw na hun huwelijk in 1954 een superstar bleef. Hij was het krachtige, zwijgende type, trots, bezitterig en ouderwets, en verachtte Hollywood. Hij werd woedend als de charmes van zijn vrouw in het openbaar werden getoond. Hij had een hekel aan Marilyns dramacoach en mentor, Natasha Lytess, die terugsloeg door te suggereren dat Marilyn het eerder bij vrouwen vond. In een wanhopige poging hun huwelijk te redden spande DiMaggio met zijn vriend Frank Sinatra samen om Marilyn ‘met die andere vrouw’ te betrappen: vermoedelijk om haar daarmee te dwingen haar verzoek tot echtscheiding in te trekken. Maar Lytess’ bewering werd nooit waargemaakt.
In een poging om los te komen van haar door de studio ingeprente imago van de stereotiepe sexy blondine, vertrok Marilyn naar de oostkust waar ze dacht eindelijk een man te hebben gevonden die in meer dan haar lichaam geïnteresseerd was. De toneelschrijver Arthur Miller die ze in 1950 had leren kennen (“hij zat daar en hield mijn teen vast en we keken elkaar in de ogen’) was in radicale intellectuele kringen even gerespecteerd als DiMaggio in de wereld van het baseball. Ze trouwden in 1956.
Lena Pepitone, haar kamermeisje, beschreef Marilyns dagelijks leven in New York tussen acteerlessen en sessies bij een psychiater. Terwijl Miller in zijn werkkamer bezig was lag de actrice alleen in haar slaapkamer champagne te drinken en praatte ze urenlang door de telefoon, of luisterde ze naar Frankie’s’ platen en bewonderde ze haar naakte spiegelbeeld. (Ook stond ze uitdagend voor een levensgrote foto van DiMaggio in een kast.) Marilyn, die absoluut geen gêne had, boerde voortdurend en liet winden. Ze ging zelden in bad, en ze had geen ondergoed. Ze at in bed en veegde haar handen aan de lakens af die veelvuldig vervangen moesten worden, vooral als ze ongesteld was.
In het begin brachten de Millers hun vrienden in verlegenheid met hun lichamelijke bezitterigheid. Na een nacht van vrijen stond Marilyn niet toe dat het meisje de lakens verving. Ze zei: “Ik wil hier de hele dag op liggen.” Toen kreeg ze twee miskramen ondanks corrigerende operaties, gevolgd door een steeds dieper wordende depressie. Ze ging regelmatig in therapie vanwege haar angsten en depressie, maar het is onduidelijk of die veel hebben geholpen. Wel schreven haar therapeuten haar diverse medicijnen voor die later zouden worden gebruikt voor haar zelfmoord.
Haar latere films kwamen alleen met de grootste moeite tot stand (en met enorme kosten voor de producenten want Marilyn, die nu wraak nam, was chronisch te laat of afwezig). Ze had last van slapeloosheid en gebruikte zware barbituraten, waarmee ze zich suf drogeerde. Meer dan éénmaal heeft Miller haar van een te grote dosis gered. Nadat ze samen aan The Misfits (1960) hadden gewerkt, gingen de Millers uit elkaar, profetisch op de dag dat John F. Kennedy president werd.
Marilyn, die nu tegen de 35 liep en zich eenzaam en wanhopig zorgen maakte dat ze oud werd, hongerde naar geruststelling. Ze had een uitbundig gepubliceerde verhouding met Yves Montand gehad, haar mede-ster in Let's Make Love (1960), die haar verschrikkelijk teleurstelde door de affaire af te breken omdat hij zijn vrouw, Simone Signoret, niet wilde verlaten. Marilyn had op meer dan een aardig tussendoortje gehoopt. En ook waren daar ontmoetingen in gore hotels met de Deense journalist Hans Jorgen Lembourn, wiens handen haar slaperig maakten naar ze zei. Ze stroopte de bars af volgens haar kamermeisje, hield het even met haar knappe chauffeur en werd intiem bevriend met haar masseur, Ralph Roberts. Af en toe bleef DiMaggio een nachtje over, maar ze waren het nog steeds niet eens wat betreft Marilyns loopbaan. Een andere oude vriend en minnaar was Frank Sinatra, wiens seksuele eisen en dominante bescherming haar zo opwonden en zo’n genoegen deden dat ze zich aan fantasietjes over een huwelijk overgaf. Toen stelde Sinatra haar aan de Kennedy’s voor. Mogelijk is er wel kort sprake geweest van een affaire, maar waarschijnlijk zijn de meeste geruchten over een verhouding tussen die twee niet waar. Wel stal Marilyn de show door ‘Happy Birthday’ te zingen op JFK’s 45ste verjaardag.
Zelfmoord
Marilyns stemming veranderde in die laatste zomer van 1962 van vrolijkheid tot wanhoop, waarin pillen en dagelijkse psychiatrische behandeling verlichting moesten brengen. Ze was ontslagen bij haar laatste film omdat ze nooit aanwezig was en wanhoopte aan haar vermogen een man te behouden, “om iemands totale behoeften te vervullen,” schreef ze in een nooit geposte brief aan DiMaggio. Haar leven was zo chaotisch geweest met zoveel repetities voor de dood dat het wel als een schok maar niet als een totale verrassing kwam toen ze vroeg op een zondagmorgen dood ten gevolge van een overdosis werd aangetroffen.
Er is echter een beetje gespeculeerd dat Marilyn het slachtoffer van moord is geweest. Maar veel waarschijnlijker is toch dat Marilyn zichzelf van het leven heeft beroofd. De liefdesgodin was dood, ironisch genoeg door gebrek aan liefde.
Astrologische observaties.
Dit is een horoscoop die perfect illustreert dat, als er tegenstijdige karaktereigenschappen in een geboortehoroscoop staan, die elkaar niet opheffen, maar laten zien dat iemand meerdere tegenstrijdige kanten heeft. Gedrag en persoonlijkheid vormen een ingewikkeld geheel, en mensen gaan niet als één dimensionale wezens door het leven. We zijn complex, tegenstrijdig, ingewikkeld, en soms ook voor onszelf een raadsel. En soms is het een illusie te geloven dat je alles onder controle hebt – we zijn ook onderhevig aan krachten, zowel binnen onszelf als buiten ons, waar we maar beperkt invloed op kunnen uitoefenen.
Marilyn Monroe was een sekssymbool in een tijd dat er nog geen Instagram was. Er waren in de jaren 50 en 60 een paar grote filmsterren en die kregen uiteraard veel aandacht van de pers. Maar het beeld dat zij van iemand schetsten hoeft niet noodzakelijkerwijs overeen te komen met de werkelijke persoon; een kwestie die bij acteurs en actrices sowieso vaak door elkaar heen loopt. Er is bij Marilyn Monroe enerzijds het beeld van de blonde seksbom, dom, naïef, gewillig, suggestief, flirterig en anderzijds de “ware persoon”; verlegen, intelligent, iemand die van lezen hield, en op een dieper niveau – iemand die al vroeg getraumatiseerd was, met een aanleg voor angst en depressies, en gevoelig voor verslavingen.
Kijken we naar de horoscoop dan zien we de Zon en Mercurius vlak bij elkaar in het teken Tweelingen staan. En met de Maan in Waterman (ook een luchtteken) hebben we als eerste een beeld van iemand die veel praat, veel contacten met veel verschillende mensen heeft, een drukke geest, iemand die van taal, praten, lezen en telefoneren houdt, vlinderachtig, lichtvoetig, grappig, en sterk gericht op sociale contacten. Zowel een Zon in Tweelingen, als een Zon conjunct Mercurius zijn hiervoor sterke aanwijzingen – maar ook de Maan in Waterman geeft iemand aan die veel en graag in het gezelschap van anderen verkeert.
De Zon maakt bovendien een prettig aspect met de Ascendant in Leeuw – iemand die “straalt”, veel charisma heeft, de aandacht trekt zo gauw ze ergens komt, mooi of aantrekkelijk is, warm, open, en met een voorkeur voor sterke mannen met macht en invloed.
Wat ook opvalt; de Zon en Mercurius staan dicht bij elkaar, maar maken geen verbindingen met andere planeten in de horoscoop. En wat we ook bij Vincent van Gogh zagen – een ongeaspecteerde Zon kan ook aangeven dat het moeite kost om het leven te sturen. De creatieve kracht die met de Zon wordt geassocieerd komt sterk naar voren, maar het vermogen om zelfbepalend te zijn is verstoord.
Er zijn in deze horoscoop twee andere configuraties die de aandacht trekken. De één bestaat uit een T-vierkant. Dat is een situatie waarbij twee planeten in oppositie staan die beiden een vierkant met een derde planeet maken. In dit geval is dat Neptunus in het eerste huis die in oppositie staat met de Maan in het zevende huis, terwijl beiden een vierkant maken met Saturnus in het vierde huis. En het is nog iets ingewikkelder, omdat ook de planeet Jupiter meedoet. Die staat namelijk vlak bij de Maan, en ook die maakt een oppositie met Neptunus en een vierkant met Saturnus. Wat dat betekent gaan we zo bekijken.
De tweede configuratie die meteen opvalt zijn de verbindingen tussen Mars, Neptunus en Saturnus. Er is een driehoek tussen Mars en Saturnus, en een inconjunct tussen Mars en Neptunus. Ook daar gaan we later meer over zeggen, maar het is belangrijk om te zien dat Saturnus en Neptunus zowel met de Maan als Mars verbindingen maken, wat er toe leidt dat gevoelens en behoeftes (Maan) vervlochten zijn met seksualiteit (Mars). En omdat Saturnus en Neptunus totaal verschillende impulsen en werking hebben zijn er ook veel tegenstrijdige, conflicterende, en niet goed te verenigen gevoelens, behoeften en impulsen – wat tot chaotisch gedrag kan leiden, en vaak voor de persoon zelf erg verwarrend is. Je voelt van alles, maar je weet niet wat.
Laten we wat dieper in gaan op de betekenis van het T vierkant – dat geeft een veel beter beeld van de redenen van haar onzekerheid, de trauma’s uit haar jeugd, haar onrealistische verwachtingen t.a.v. huwelijkspartners, en de redenen dat iedereen over haar fantaseerde.
Als eerste is daar Neptunus in het eerste huis in Leeuw, ook het teken van de Ascendant. Dit is een positie die suggereert dat iedereen van alles op haar kon projecteren en dit vervolgens ook terug zag, omdat Marilyn enorm gevoelig was voor allerlei signalen uit haar omgeving, die (min of meer onbewust) oppikte en vervolgens gebruikte in haar manier van reageren. Het geeft een fluïde persoonlijkheid aan. Uiteraard is Neptunus ook verbonden met filmindustrie en de fotografie – dit is iemand met vele gezichten en verschijningen. Neptunus in het eerste huis suggereert ook dat iemand moeite kan hebben met het stellen van grenzen, of passief wordt als mensen nabij komen. Ook verlegenheid en overmatige angst voor de reactie van anderen kan daar mee samenhangen. En als laatste geeft het ook een veel grotere aanleg aan voor het gebruik van pillen en alcohol, of andere verslavende middelen.
Marilyn gebruikte in de laatste fase van haar leven zowel stimulerende middelen (om wakker te worden) als kalmerende middelen (om in slaap te vallen). Ze had last van slapeloosheid en de “oplossing” was door artsen voorgeschreven pillen die het probleem alleen maar erger maakte. (Iets wat bijvoorbeeld ook speelde bij Elvis, en Michael Jackson). Dus de aanleg was er zeker, maar als je artsen die middelen ook voorschrijven wordt het daadwerkelijk een probleem.
Als tweede zien we Saturnus in Schorpioen in het vierde huis. Het is de moeite waard om een uitgebreide quote van Liz Greene te gebruiken, uit haar boek over de planeet Saturnus:
“Saturnus in het vierde huis. Het vierde huis, dat overeenkomt met Kreeft en de Maan, is het domein van de kindertijd, oorsprong, familie en wortels. Als basis van de astrologische kaart vertegenwoordigt het de basis van het individu zelf, zowel letterlijk - in termen van het huis waar zij vandaan komt - als symbolisch in termen van haar innerlijke gevoel van geborgenheid en veiligheid. Dit huis beschrijft de emoties en sfeer die haar omringen voordat ze oud genoeg is om een bewuste en rationele keuze te maken of zij die accepteert of niet. Dit huis kan worden geassocieerd met het idee van het persoonlijke onbewuste en met gebieden met geconditioneerde instinctieve reacties die door de vroege omgeving worden opgelegd. Vanwege deze associatie met invloeden die plaatsvinden voorafgaand aan de ontwikkeling van de onderscheidende geest, is elke planeet die hier wordt geplaatst zeer verdacht, omdat deze verwijst naar iets in de psyché dat eerst moet worden ontdekt en naar de oppervlakte moet worden gebracht voordat er constructief mee kan worden omgegaan.
De invloed van dit huis ligt als een grote bewegende ondergrondse rivier onder het oppervlak van de latere persoonlijkheid die ontwikkeld is in overeenstemming met de Zon en de Ascendant; en deze rivier kan krachtig genoeg zijn om het gedrag te domineren zonder gezien te worden. […]Omdat het zo persoonlijk is, is het zoveel moeilijker te benaderen met een duidelijk en onbevooroordeeld oog.
Het vierde huis wordt algemeen beschouwd als de indicator van de vader en zijn relatie met het individu. Dit is natuurlijk onderhevig aan veel discussie, en de enige duidelijke verklaring die tot dusver uit de verwarring is voortgekomen, is dat de as van het vierde en tiende huis verwijst naar beide ouders. In sommige opzichten is het niet van belang welk huis bij welke ouder hoort, aangezien problemen bij de een automatisch compenserende problemen bij de ander creëren; door ervaring ben ik echter geneigd dit huis aan de vader toe te wijzen. zoals hij het is die de ruggengraat van het gezin vestigt, het zijn naam geeft en door zijn aanwezigheid of afwezigheid de veiligheid of instabiliteit van het vroege leven van het kind bepaalt. Het komt zelden voor dat een kind zijn moeder verliest, behalve door de dood; maar als een huwelijk mislukt, of als er in de eerste plaats geen huwelijk is, is het over het algemeen de vader die vertrekt en wiens steun wordt ingetrokken. De achtergrond van een moeilijk of gebroken gezin in de kindertijd valt meestal samen met de getroffen planeten in het vierde huis of het vierde teken.
Het zal duidelijk zijn dat het nogal moeilijk is om Saturnus als een onbewuste factor te laten werken vanuit het niveau van de gevoelens, aangezien hij erg moeilijk vast te pinnen is. In Kreeft of in het vierde huis wordt gewoonlijk aangenomen dat hij omstandigheden van kilheid, beperking, autoriteit zonder liefde, scheiding of isolatie, en een algemeen onsympathiek vroeg gezinsleven suggereert. Dit is vaak op een heel letterlijke manier, waar de vader overlijdt of de ouders zijn gescheiden of waar de vader door omstandigheden gedwongen wordt om een groot deel van de tijd weg te zijn. Het isolement kan ook plaatsvinden op een symbolische manier waar de vader fysiek erg aanwezig is maar geen liefde, sympathie of emotionele steun kan bieden - of waar hij liefdevol en vriendelijk is, maar een last of een grote teleurstelling is door alcoholisme, ziekte, karakterzwakte of een emotioneel patroon dat de rust in huis vernietigt. Of misschien wordt er te veel nadruk gelegd op materiële ontwikkeling en weinig op emotionele expressie.
Er zijn veel mogelijke wegen op het alledaagse niveau waarin een vierde huis Saturnus weerspiegeling kan vinden. De vormen zijn net zo gevarieerd als individuen. Ongeacht welke manier van uitwendige expressie optreedt, de innerlijke reactie is in het algemeen dezelfde; het gevoel van veiligheid, het gevoel van bescherming dat een zich ontwikkelend kind nodig heeft als basis om het evoluerende ego op te bouwen, wordt ontkend of gefrustreerd, en de natuurlijke uiting van gevoelens die zoekt naar eenheid met het gezin en een gevoel van familie en continuïteit wordt geblokkeerd .
Er is weinig verdere redenering nodig om in te zien dat dit soort situaties, die op onbewuste niveaus werken, een deel van de emotionele aard van het individu effectief kan verlammen voor de rest van zijn leven als het niet wordt begrepen. Het wantrouwen jegens elke emotionele intimiteit, in het bijzonder het soort dat om een huiselijke situatie draait, wordt gewoonlijk uitgesproken sterk; tegelijkertijd wordt ook een hunkering uitgesproken naar iets zeker, blijvend en tastbaars in het gevoelsleven. Het is een zeldzaam individu dat zich bewust is van deze polariteit die in hem aanwezig is; hij zal het ene einde of het andere zien. Hij kan ofwel buitensporig verbonden zijn met zijn gezin en de plaats van zijn geboorte, of hij kan ze haten of koelte en onthechting aan de dag leggen. Hij is echter nooit echt onverschillig, want er ontbrak iets dat nodig was voor zijn emotionele ontwikkeling, en de hele structuur van zijn psyché heeft zich scheef moeten ontwikkelen om het verlies te compenseren.
Er is vaak een grote emotionele instabiliteit met Saturnus in de vierde huis, en een duidelijk gevoel onbemind en ongewenst te zijn geweest, is gebruikelijk. Dit hoeft echter niet helemaal bewust te zijn. Niettemin zal het, op een zeer voor de hand liggende manier, aan de opmerkzame waarnemer te zien zijn. Er is ook vaak wrok jegens mannen in het algemeen, aangezien de vader de eerste man of het symbool van mannelijkheid is dat het kind tegenkomt. Dit kan natuurlijk grote schade aanrichten aan het begrip van een man van zijn eigen mannelijkheid en het begrip van een vrouw van zowel mannen als haar eigen onbewuste mannelijke helft. Dit geldt met name als de vader daadwerkelijk afwezig is van huis; want dan moet de moeder, hoe gerechtvaardigd ze ook zijn, beide rollen spelen, en dientengevolge, of ze temperamentvol geschikt is voor de rol of niet, ze moet een dominante of gezaghebbende figuur worden. Dit geldt evenzeer voor de zwakke of onbekwame vader als voor de verdwijnende: de gebieden van het emotionele leven die op volwassen leeftijd kunnen worden beïnvloed, zijn veel groter dan de sfeer van het huis, want het vierde huis is een van de hoekhuizen en is daarom belangrijker in termen van de uitdrukking van de mens op het fysieke gebied.
[…] De ongecontroleerde kristallisatie van een gevoelswaarde zal uiteindelijk, naarmate het individu verhardt en ouder wordt, leiden tot datgene waarnaar wordt verwezen als een "eenzaam einde van het leven".
Hieruit zal duidelijk zijn dat een vierde huis Saturnus […] het leven kan beheersen met een ijzeren, hoewel onzichtbare hand door het gevoel te ondermijnen. van eigenwaarde en het moeilijk maken voor het individu om nauwe emotionele contacten toe te staan. De overgrote meerderheid van de mensen draagt veel littekens vanwege het verlies van veiligheid in de kindertijd, of ze zijn afhankelijk van dierbaren voor een constante aanvoer ervan”.
Het lijkt allemaal erg van toepassing voor Marilyn Monroe’s vroege jaren. Het feit dat Saturnus ook in het teken Schorpioen staat betekent a) dat veel van de gevoelens nog veel intensiever beleefd worden, en een donkere ondertoon hebben, en b) ook vertaald worden in seksueel gedrag, en seksuele gevoelens. Het maakt seksualiteit belangrijk als manier om gevoelens van onzekerheid te compenseren, en het verbindt de macht van mensen in gezaghebbende posities met hun seksualiteit. Ook kan het – omdat Saturnus met ouderdom wordt geassocieerd – aangeven dat iemand oudere, sterke mannen seksueel aantrekkelijk vind.
Als derde zien we de Maan in het teken Waterman in het zevende huis staan. Het suggereert dat er met een zekere afstand naar de gevoelens wordt gekeken, meer dan dat ze echt beleefd worden. Harde aspecten naar de Maan in een luchtteken kunnen ook een aanwijzing zijn voor mentale problemen van de moeder – en die waren hier dus zeker. De oppositie tussen de Maan en Neptunus suggereert hypergevoeligheid, gevoelens die uit de hand lopen, overdreven dramatiek, onzekerheid, gevoel geen greep op het eigen leven te hebben, verlegenheid, verloren voelen, de weg kwijt zijn, etc.
Het vierkant tussen de Maan en Saturnus versterkt in belangrijke mate datgene wat al eerder over Saturnus in het vierde huis werd gezegd, maar leidt ook rechtstreeks naar de moeder – ook zij is iemand met veel onzekerheden, problemen, en moeite om het eigen leven aan te sturen.
Het vierkant tussen de Maan en Saturnus is ook een hele sterke aanwijzing voor gevoelens van angst, onzekerheid, somberheid, zelfveroordeling, te kort schieten. Het is één van die aspecten die bijna altijd de kwaliteit van leven in belangrijke mate kunnen aantasten, tenzij er een effectieve therapie wordt gevolgd. En hoewel ze veel in therapie is geweest, zijn er weinig aanwijzingen dat die ook succesvol was.
De Maan/Saturnus combinatie wijst niet alleen naar teleurstellende ervaringen in de eigen jeugd of meer in het bijzonder de moeder – ook het eigen moederschap is omringd met problemen. Soms wordt het uitgesteld. Soms valt het tegen. Soms wordt er voor gekozen om geen kinderen te nemen. Soms zijn er lichamelijke problemen, zoals bij Marilyn, die last had van endometriose, en twee keer een miskraam had.
De combinatie van Maan/Saturnus/Neptunus verwijst ook naar een grote onduidelijkheid over de eigen grenzen. Wat anderen willen kan gemakkelijk lijken op wat de persoon zelf wil, het vloeit moeiteloos in elkaar over. Zeker als de Maan in het zevende huis staat: dat is een positie die toch al iemand aangeeft die sterk gericht is op de gevoelens en behoeftes (Maan) van de partner (7e huis). Iemand die de eigen en andermans gevoelens gemakkelijk door elkaar haalt.
Als vierde zien we dat de Maan ook een conjunctie met Jupiter maakt. Dat is een veel prettigere combinatie dan al die andere dingen die we hierboven besproken hebben. Het wordt geassocieerd met bekendheid, populariteit, vriendelijkheid, optimisme, een vrolijk gemoed, iemand die graag met anderen lacht. Het zorgt voor meer luchtigheid in de in veel andere opzichten “zware” combinatie van planeten. De combinatie van de Maan en Jupiter in het zevende huis betekent ook dat Marilyn veel verwachtte van haar huwelijken – maar het vierkant met Saturnus wijst ook op teleurstellingen op dat gebied, en de oppositie met Neptunus op onrealistische verwachtingen. De Maan/Jupiter combinatie in Waterman beschrijft ook een persoon die anderen een goed gevoel geeft en in gezelschap van anderen helemaal opbloeit.
Laten we kijken naar de tweede combinatie in de horoscoop; de verbindingen tussen Mars, Neptunus en Saturnus. Mars staat in het teken Vissen, en in het achtste huis. De planeet Uranus staat er vlak bij – ook in het teken Vissen, en ook in het achtste huis, maar technisch gezien te ver uit elkaar om een conjunctie te vormen. Toch vormen ze, door de gelijke achtergrond van teken en huis, wel een combinatie die beide de expressie van het achtste huis beïnvloeden.
En één van de belangrijkste associaties van het achtste huis is seksualiteit. Maar dan niet op de luchtige, onbekommerde manier die meer bij het vijfde huis hoort, maar de combinatie van seks, macht, misbruik, obsessie, geweld en dwang. Mars in dit huis geeft iemand aan die constant aan seks denkt, zich voortdurend seksueel voelt, seks gebruikt om te manipuleren, zelf gemanipuleerd kan worden door seksualiteit, macht over anderen uitoefent via seks, etc. Het kán, maar hoeft niet een aanwijzing te zijn voor seksueel misbruik, maar vertelt niet altijd of het om een dader of slachtoffer gaat.
Dat ook Uranus in het achtste huis staat geeft aan dat er een zekere nonchalance is ten aanzien van de seksuele gevoelens, een zekere afstand tot de manier waarop seks deel uitmaakt van het leven. Dit is een positie die vaker voorkomt bij mensen die een groot aantal verschillende partners in hun leven hebben. Seks is hier ook een manier om vrij te worden, om gevoelens van vrijheid en zelfbepaling te ervaren. Waar Uranus staat wil je autonoom zijn, vrij om te kiezen.
De combinatie tussen Mars en Saturnus geeft aan dat ze bereid was om hard te werken, inspanning te leveren om verder te komen. Hoewel ze over veel dingen onzeker was, had ze wel een grote ambitie, en één van de sterkste aanwijzingen daarvoor is dit aspect. Ze was ook één van de eerste vrouwen die een productie maatschappij in de filmindustrie heeft opgericht.
Een tweede betekenis voor de Mars/Saturnus combinatie is een voorliefde voor oudere mannen als het gaat om seksuele relaties. Mannen met typische Saturnus eigenschappen – op oudere leeftijd, met macht, vaderlijk, geneigd tot een zekere hardvochtigheid, toegewijd. Mannen die iets bereikt hebben.
Mars staat in Vissen, Neptunus is de heerser van Vissen, dus dit is een extra sterke combinatie. De Mars/Neptunus combi geeft aan dat ze niet een heel goed onderscheidingsvermogen had als het ging om de keuze van partners, of dat ze daar niet zo heel veel om gaf. Neptunus heeft ook altijd iets met het slachtoffer te maken, degene die door anderen gebruikt wordt.
Een andere betekenis die een Mars/Neptunus combinatie kan aangeven is dat er een ondefinieerbaar seksueel aura om iemand hangt – de belofte van seks, de mogelijkheid, de suggestie. En ook een manier van aanwezig zijn die het heel goed doet in film en fotografie, omdat de suggestie op de een of andere manier vertaald kan worden in beeld. Als deze twee samen gaan is er weinig selectiviteit in de seksuele contacten; het is al gauw “goed genoeg”. Ook kan er een zekere passiviteit zijn; een “doe maar wat je wil” houding.
Als laatste kijken we nog even kort naar Venus, de planeet van de liefde, van vrouwelijke schoonheid, van alles wat mooi is. Hier staat die in het teken Ram, wat aangeeft dat Marilyn Monroe er ook naar streefde om een zelfstandige vrouw te zijn die haar eigen weg gaat, en zelf de belangrijke beslissingen neemt. Vrouwen met Venus in Ram zijn vaak flirterig, direct in hun benadering, beetje kinderlijk en naïef soms. De liefde lijkt soms meer op zichzelf gericht dan op de ander. Ze tonen hun aantrekkelijkheid door te suggereren dat ze zelfstandig en onafhankelijk zijn. Ze houden van het spel van verleiding en van spontaniteit. Venus maakt, net als de Maan, een aspect met Jupiter, dus beide “vrouwelijke” planeten zijn geneigd zich met zelfvertrouwen, vrolijkheid, en openheid te laten zien.
Merk ook op dat de Zon, Maan, Mercurius, Venus en de Ascendant allemaal in vuur of luchttekens staan, wat een sterk extraverte energie aangeeft. Dus dat zagen de mensen in eerste instantie; een vrolijke, sexy, grappige vrouw. Veel minder zichtbaar; de enorme gaten in haar ziel, de wanhoop en de pijn die diep onder de oppervlakte lagen.
De zelfmoord van Marilyn Monroe
Ze maakte op haar 36ste een einde aan haar leven door een overdosis pillen te nemen. Ik zal kort aangeven hoe dat in de progressieve horoscoop zichtbaar is. Maar bedenk wel dat de genoemde combinaties in verreweg de meeste gevallen niet zo’n dramatische afloop hebben. Ze zullen vaak wel een crisis aangeven die iemand al dan niet succesvol weet op te lossen. Als dat niet lukt was het gewoon een rottijd waar verder geen wijze levenslessen uit getrokken werden. Soms wel, en dan heeft iemand een stap in zijn of haar ontwikkeling gezet.
De suïcide kwam niet echt onverwachts. Haar man, Arthur Miller, had haar al een aantal malen haar moeten redden van een te veel aan pillen. Ze was al een tijdje wanhopig, omdat veel van wat belangrijk voor haar was niet meer goed ging. Ze had last van angstaanvallen, depressies en slapeloosheid. Ze slikte een ongezonde hoeveelheid pillen om wakker te zijn/in slaap te vallen. Ze was al langere tijd in therapie, zonder dat het veel hielp.
Er is één element uit haar horoscoop wat ik tot nu toe niet besproken heb en dat is een ongeaspecteerde Pluto in het twaalfde huis. Een aantal kernwoorden voor Pluto zijn “intens, diepgaand, indringend, verborgen invloed, wat niet gezien mag worden, taboes rond waanzin, seks en dood, vergif en dood” Een aantal kernwoorden die bij het twaalfde huis horen zijn “terugtrekken, plekken waar mensen onmachtig zijn, het collectief onbewuste, eenzaamheid, isolatie, verloren voelen, gewoontes die zelf-ondermijnend zijn, jezelf in het ongeluk storten”
Het is een diep ongelukkige combinatie – maar dan met name in een horoscoop waar ongelukkig-voelen toch al sterk aanwezig is. Lang niet altijd werkt het zo uit – soms geeft het alleen aan dat iemand regelmatig tijd alleen nodig heeft om weer op te laden.
De progressieve Zon schuift ongeveer 1 graad per jaar door de geboortehoroscoop. Als je Zon op 25 graden Waterman staat, ben je ongeveer 5 jaar oud als de Zon het volgende teken, Vissen in gaat. Het geeft een subtiele verandering aan van de manier waarop de Zon (persoonlijkheid) zich uitdrukt. Als de Zon, zoals hier, op 10 graden Tweelingen staat, zal ongeveer 20 jaar later de Zon het volgende teken Kreeft in lopen en weer zo’n 13, 14 jaar later de conjunctie met Pluto gaan maken.
Dat was hier aan de hand. Het bewuste zelf (de Zon) viel samen met de duisternis, wanhoop en eenzaamheid (Pluto in 12) Het is een proces wat al gauw drie jaar of langer kan duren. Dus haar wanhoop, angsten en depressies waren al langer gaande.
Maar dan wordt het allemaal nog veel erger.
Min of meer tegelijkertijd staan Jupiter, Saturnus, Neptunus én Pluto ergens tussen de 7 en 10 graden van verschillende tekens – en maken allemaal verbindingen met de Zon in haar geboortehoroscoop. Jupiter maakt een vierkant met de Zon; ziet veel mogelijkheden die zich in de toekomst zouden kunnen realiseren verdampen. Saturnus maakt een aspect met de Zon; voelt zich somber en alleen. Neptunus maakt een aspect met de Zon; voelt zich verloren en gebruikt allemaal pillen en alcohol. Pluto maakt een aspect met de Zon; voelt zich diep ongelukkig en wil soms alleen nog maar dood. Daar komt nog bij dat Uranus een aspect met Uranus maakt – wat meestal een periode aangeeft dat mensen zich erg gespannen voelen.
Het is te veel voor een toch al fragiele persoon. Alles bezwijkt en stort in. Een botsing van het licht en het leven van de Zon met de duisternis en de dood van Pluto.
Haar dood schokt de wereld. Een legende begon. Want ook dat is Pluto; een collectieve schokgolf. Haar zelfmoord maakte haar des te meer een icoon.
De geruchten dat ze zou zijn vermoord omdat ze te veel wist over de Kennedy’s zijn hoogstwaarschijnlijk onjuist, maar past in de sfeer van Pluto – een geheim complot dat leidde tot eindeloze speculaties.
De horoscoop laat iemand zien die veel complexer was dan alleen maar leuk en sexy. Wat het publiek indertijd van haar zag, en wat we inmiddels over haar weten loopt soms ver uiteen. Ze spreekt nog steeds tot de verbeelding.
Victor Hugo
26 februari 1802 - 22 mei 1885
Victor Hugo had bij zijn tijdgenoten de reputatie de kampioen van de Romantische Beweging te zijn, bij literaire critici voornamelijk om zijn poëzie en bij de doorsnee lezer (toen en nu) om zijn epische romans Les misérables en De klokkenluider van de Notre Dame.
“Victor Hugo was een gek die dacht dat hij Victor Hugo was,” aldus vatte de dichter Jean Cocteau de extravagante en tegenstrijdige eigenschappen samen van een man die meer dan levensgroot was, zowel in de literatuur als in de liefde. Dit in hoge mate op zichzelf gerichte genie was voorvechter van de rechten van de armen en vertrapten, maar tegelijk schreef hij in schallende letters op zijn muren zijn motto Ego Hugo (Ik, Hugo). Hij verwierf zich een fortuin, maar stond er toch op in de doodskist van een arme begraven te worden.
Hij was een der literaire middelpunten in een land en eeuw rijk aan schrijvers, en een politieke macht in een periode vol rumoer en verandering. Hij was een immense man met een reusachtige energie en robuuste gezondheid; hij sliep nog geen vier uur per nacht, schreef staande en ging er prat op nimmer een gedachte of sensatie te hebben beleefd die geen koren was geweest op zijn schrijversmolen.
Zijn ontgoocheling met het Tweede Rijk van Louis Napoleon was de oorzaak van zijn verbanning in 1851, en gedurende bijna 20 jaar leefde en werkte hij op het Kanaaleiland Guernsey, waar hij zich een bizarre en kleurrijke, uiterst persoonlijke omgeving schiep vol architecturale onmogelijkheden zoals verborgen trappen, geheime kamers en excentrieke versieringen. Hier schreef hij als een bezetene en experimenteerde hij met occulte zaken.
Toen hij eindelijk terugging naar Frankrijk werd hij weer actief in de politiek en literatuur, fel en hevig, tot aan zijn dood. Zijn laatste woorden waren een echo van zijn tegenstrijdige levensstijl: ‘Ik zie een zwart licht.”
Seksleven
Toen Hugo op 20-jarige leeftijd trouwde was hij maagd, maar in zijn huwelijksnacht had hij negenmaal gemeenschap met zijn nietsvermoedende Jonge vrouw Adèle Foucher. Ze raakte uitgeput door zijn atletische seksualiteit, en maakte na vijf moeilijke zwangerschappen binnen acht jaar een einde aan hun seksleven. Het huwelijk werd nog zwaarder beproefd toen Adèle verliefd werd op Hugo’s vriend, de beroemde criticus Sainte-Beuve. Hoewel hierbij vermoedelijk geen gemeenschap heeft plaatsgevonden, leidde dit bijna tot een duel tussen de beide mannen.
De breuk met Adèle ontwrichtte slechts tijdelijk Hugo’s seksleven. Zijn zin was trouwens alleen maar groter geworden. Hij was nu 11 jaar gehuwd en was wereldberoemd door zijn Klokkenluider van de Notre Dame, toen hij in 1833 een verhouding begon met de ravenzwarte, donkerogige schoonheid Juliette Drouet. Ze was actrice en was de maîtresse geweest van een reeks van beroemde en rijke mannen, en zij bracht hem sensuele variëteiten bij. Spoedig kon hij opscheppen: “Vrouwen vinden me onweerstaanbaar.”
En dat was kennelijk ook het geval. Hij begon een van de verbazingwekkendste sekslevens die ooit zijn vastgelegd. Het was niet ongewoon voor hem om in de ochtend de liefde te bedrijven met een jonge prostituée, vóór de lunch met een toegeeflijke actrice en bij wijze van aperitief met een soepele courtisane waarna hij een nacht vol seks inging met de eveneens onvermoeibare Juliette. Hij behield een hoog niveau tot aan zijn doodsbed; zijn dagboek vermeldt dat hij op zijn 83e nog achtmaal de liefde had bedreven in de vier maanden tot aan zijn dood.
Hij hunkerde naar affaires met hartstochtelijke vrouwen die geestig waren en hem prikkelden, maar ook beperkte hij zich vaak alleen tot kwantiteit. Zijn machtige persoonlijkheid en zijn faam waren krachtige afrodisiaca, en hij verheugde zich in een verblindende stoet van bereidwillige partners. Die waren vrijwel zonder uitzondering jong: eigenlijk, naarmate hij ouder werd, vaak jong genoeg om zijn kleindochter te zijn. Ook had hij geen enkel bezwaar tegen een verhouding met getrouwde vrouwen, behalve als die met hun echtgenoot samenwoonden. En elke andere vrouw of meisje dat jong, inschikkelijk en aantrekkelijk was, was voor hem wild om op te jagen.
Juliette, die de grote liefde van zijn leven was, tolereerde zijn verbijsterende activiteiten. Maar toen ze in de 30 was nam haar schoonheid af; ongetwijfeld deels door het opgesloten bestaan dat Hugo van haar verlangde. In 1844 werd ze al gedeeltelijk vervangen door Léonie d'Aunet, een jonge vrouw van adel die er met een schilder vandoor was gegaan. De affaire ontwikkelde zich tot een groot schandaal toen Leonie's jaloerse echtgenoot het paar door de politie liet bespioneren, waarbij ze in flagrante delicto werden betrapt. Hoewel Hugo aan straf ontkwam door een beroep te doen op zijn privileges als lid van de adel, werd Léonie in de cel geworpen voor overspel. Na haar vrijlating verdeelde Hugo zijn tijd gelijkelijk tussen Juliette en haar. Uiteindelijk won Juliette’s absolute devotie het, en Léonie werd de laan uitgestuurd.
Juliette's bekrachtiging als zijn eerste liefde verhinderde in genen dele de strooptochten van Hugo. Zij schat dat hij tussen 1848 en 1850 zeker met minstens 200 vrouwen seks heeft gehad. Zelfs op zijn 70e slaagde hij erin de 22jarige dochter van de schrijver Théophile Gautier te verleiden, en het is mogelijk dat hij tegelijkertijd een verhouding heeft gehad met Sarah Bernhardt. Ondanks de ontelbare vrouwen die om zijn aandacht wierven heeft Hugo altijd over Juliette gesproken als zijn ‘echte vrouw’. Hun liefdesrelatie heeft 50 jaar geduurd maar het langste deel van die tijd hebben ze apart gewoond. Waar mogelijk bezocht Hugo haar elke dag. En wat Juliette betrof, haar toewijding bleef onveranderlijk groot; ze schreef hem 17.000 liefdesbrieven. Op haar 776 stierf ze in zijn armen, en hoewel zijn seksleven gedurende zijn twee resterende jaren onverminderd bleef, leek haar dood zijn geest te hebben gebroken.
Het heeft in zijn leven gewemeld van geruchten. Zo zou hij een incestueuze verhouding hebben gehad met zijn dochter Léopoldine, maar hiervan bestaat geen overtuigend bewijs. Hij is kennelijk voyeur geweest en soms voet-fetisjist, en hij werd opgewonden door intriges en mysterie. Vaak liet hij zijn maîtresses binnen via geheime trappen en hield hij hen in verborgen kamers bezig, hoewel dit niet echt noodzakelijk was.
Zijn gedachten: "Liefde... zoek liefde… geef genot en neem het zoveel je kan."
En tegen zijn jonge kleinzoon die binnenkwam toen de 80-jarige Hugo in de armen van een jonge vrouw van een wasserij lag: "Kijk maar goed, kleine George. Dit is nu wat ze genie noemen".
Astrologische observaties
In deze horoscoop zien we een nauwkeurige conjunctie van Venus, Pluto en de Zon in Vissen. Ook de Maansknoop en Mercurius staan in Vissen, maar maken geen deel uit van die conjunctie, daarvoor staan ze er te ver van weg.
Het is een conjunctie van drie planeten die bovendien nog aspecten met een aantal andere planeten in de horoscoop maken, dus het is een ingewikkeld verhaal.
Allereerst laat dit iets zien wat we weleens vaker kunnen waarnemen bij Pluto; het is een planeet die op individueel niveau tot expressie kan komen, maar ook op collectief niveau. Dan geeft het iemand aan die van invloed is (geweest) op de levens van een groot aantal anderen, zonder dat er sprake is van een individuele relatie. Victor Hugo was door zijn leven en werk iemand met een grote politieke en literaire invloed, en ook nu nog wordt hij als één van de belangrijkste Fransmannen uit de geschiedenis gezien. Met een conjunctie tussen de Zon en Pluto kan iemand een groots ego krijgen, een formidabele persoonlijkheid, een enorme aanwezigheid, iemand met immense kracht, macht en invloed.
In dit geval wordt dat aanzienlijk versterkt omdat hij ook Ascendant Schorpioen had, zodat twee van drie belangrijkste vormgevers van het karakter dezelfde kant op wijzen, aangezien de planeet Pluto en het teken Schorpioen verwant zijn.
Een andere expressie van een Zon/Pluto conjunctie, samen met een Ascendant Schorpioen, is een onverzadigbare honger naar seksualiteit. We kunnen het obsessie noemen, een sterk libido, levenskracht, gedrevenheid – feit is dat Victor Hugo bijna altijd zin had in, en in staat was om, te neuken. En blijkbaar ook een partner vond (Juliette Drouet) die ook veel en vaak zin had, want dit zijn natuurlijk eigenschappen die zowel bij mannen als vrouwen kunnen voorkomen. Ik heb haar horoscoop niet, maar een Zon/Pluto conjunctie komt even vaak voor bij mannen als vrouwen – en als de maatschappij geen verboden aan vrouwelijke seksuele expressie uitvaardigt kunnen beide seksen met evenveel genoegen en energie feest vieren.
Nog een associatie die bij zowel Pluto als Schorpioen hoort is een hang naar het geheimzinnige, het verborgene. Of, zoals in de tekst hierboven: een bizarre en kleurrijke, uiterst persoonlijke omgeving schiep vol architecturale onmogelijkheden zoals verborgen trappen, geheime kamers en excentrieke versieringen. Hier schreef hij als een bezetene en experimenteerde hij met occulte zaken.
Natuurlijk speelt hierbij een grote rol dat de Zon/Pluto conjunctie ook een samenstand met de planeet Venus heeft. Dat werkt naar twee kanten – veel vrouwen vonden hem aantrekkelijk, en hij vond veel vrouwen aantrekkelijk.
Een tweede gevolg van een sterke Venus is de grote belangstelling voor kunst – een andere belangrijke associatie die bij Venus hoort. Dat geldt in zijn algemeenheid, maar wordt hier versterkt omdat het in het teken Vissen staat – een teken dat vaak meer dan gemiddelde belangstelling voor kunst, artisticiteit en inspiratie aangeeft.
Ook belangrijk om te zien is dat de planeten Venus, Pluto en de Zon allemaal een driehoek maken naar de Ascendant toe. Elk daarvan heeft vaak al als effect dat zo iemand als aantrekkelijk te boek staat – des te meer dus als dat drie keer herhaald wordt. Zon driehoek Ascendant geeft warmte, kracht, authenticiteit, en zelfbepaling aan; Pluto driehoek Ascendant geeft kracht, magnetische aantrekkingskracht, seksuele energie aan, en iemand met macht; en Venus driehoek Ascendant maakt charmant, verleidelijk, vriendelijk en geeft iemand aan die gemakkelijk een intieme sfeer kan creëren.
Niet onbelangrijk – de conjunctie van de drie planeten staat, in wisselende mate, oppositie twee andere planeten, Jupiter en Saturnus. Die twee samen geven eigenlijk altijd aan dat iemand zeer betrokken is bij maatschappelijke kwesties, politiek of bestuurlijk. Het geeft ook aan dat iemand diverse tegenstellingen in zich verenigt, omdat elk van deze twee planeten heel andere, en vaak tegenstrijdige intenties weergeeft.
Ook zien we dat de conjunctie van de drie planeten elk een aspect met Uranus maakt, de planeet die onder andere genialiteit aangeeft. Daar valt veel meer over te zeggen, maar we concentreren ons hier op het seksuele leven, dus tijd om naar Mars te kijken, de planeet die ook veel vertelt over iemands seksuele leven.
Die zien we hier in Waterman staan – het is een positie die een zekere onverschilligheid aangeeft met wie er het bed gedeeld wordt. Er is altijd iets van afstandelijkheid en geringe emotionele betrokkenheid bij deze combinatie. Mars op zich is vurig, strijdbaar, conflict zoekend desnoods – en hier in Waterman vertaalt zich dat vooral als maatschappelijke en politieke strijdbaarheid. Daar ligt in eerste instantie de passie.
Op het persoonlijk en emotioneel vlak is het wat minder betrokken – en dat is een kwaliteit die het mogelijk maakt om met zoveel verschillende mensen seksuele betrekkingen aan te gaan. Dat wordt aanzienlijk versterkt omdat Mars een aspect maakt met Uranus – de planeet die bij Waterman hoort. Het is een combinatie die Mars energie voortdurend snel aanzet, voor veel opwinding zorgt, een interesse in het bizarre geeft (ook op seksueel gebied), maar emotioneel niet snel sterk betrokken raakt. Het geeft ook een voorkeur aan voor sterke, slimme, onafhankelijke partners.
We zien ook dat Mars een aspect met Jupiter in Leeuw maakt, wat twee effecten heeft. Het vergroot de Mars energie – dat is nu eenmaal wat Jupiter altijd doet, vergroten, uitbreiden, zorgen voor expansie. En het vergroot het ego gevoel; “ik ben de schepper van mijn universum”. Want dat is waar Leeuw voor staat.
Mars staat in het derde huis van taal en schrijven – dus daar gaat ook veel van de passie en energie naar toe. Mercurius, de planeet die bij het derde huis hoort, staat dan weer in het vijfde huis – waar onze creatieve energie tot uitdrukking wordt gebracht.
En als laatste zien we dat Mars een vierkant maakt met de Ascendant in Schorpioen. Alleen dat al is, zelfs zonder alle andere aanwijzingen voor hyperseksualiteit (is dat een woord?), een sterke indicatie voor iemand met een enorme belangstelling voor seksuele avonturen en verhoudingen. Zowel het teken Schorpioen als de planeet Mars hebben een sterke associatie met seksualiteit, en hetzelfde geldt ook voor Pluto, die zoals eerder besproken, ook een verbinding met de Ascendant maakt. Die drie samen (Pluto, Mars, en de Ascendant Schorpioen) is een heel sterke combinatie – voor macht, voor strijd, voor productief werk, en zeker ook voor seksualiteit.
Vincent van Gogh
30 maart 1853 — 29 juli 1890
Onder Hollandse schilders wordt Van Gogh, een postimpressionist, algemeen beschouwd als de beste na Rembrandt. Er zijn talloze meesterwerken van zijn hand, zoals De aardappeleters, Sterrennacht boven de Rhône, l'Arlésienne en diverse schilderijen van zonnebloemen.
Hij werd geboren in Zundert, Nederland, en was de zoon van een predikant. Op zijn 16e werd hij leerling bij de kunsthandel Goupil & Co. Eerst werkte hij in het Haagse filiaal en later in die in Londen en Parijs. Na twaalf ambachten en dertien ongelukken kreeg hij uiteindelijk religieuze neigingen. In 1879 was hij predikant voor de armen van de Borinage, een Belgisch mijndistrict, tot hij na een conflict met de kerkelijke autoriteiten werd ontslagen. In de diepste wanhoop zocht hij troost in schilderen. Van 1880 tot aan zijn zelfmoord 10 jaar later maakte hij honderden aquarellen, olieverfschilderijen en schetsen. Helaas heeft hij maar éénmaal meegemaakt dat een doek werd verkocht: De rode wijnrank. Hij leefde op een toelage van de hem zeer toegedane broer Theo. Vincents schitterende ideeën waren wellicht te onorthodox voor zijn tijd.
Hij onderhield zijn leven lang een sterke band met zijn broer, en correspondeerde regelmatig via brieven aan hem. Wie deze brievenverzameling begint te lezen, krijgt onmiddellijk het bijna beklemmende gevoel volledig in de huid van Vincent van Gogh te kunnen kruipen. Hij leverde gedetailleerd commentaar op zijn eigen artistieke ontwikkeling en kon eindeloos zeuren, op het drammerige af, over dagelijkse, aardse aangelegenheden, zoals zijn lichamelijke kwalen en zijn voortdurende gebrek aan geld. En hij schreef over zijn verlangens, ontmoetingen en mislukte huwelijksaanzoeken.
In 1886 vertrok hij naar Parijs, waar hij vriendschap sloot met kunstenaars als Toulouse-Lautrec en Paul Gauguin. De relatie tussen Vincent en Theo, die ook in Parijs woonde, kwam enige tijd onder druk te staan toen bleek dat Vincent voortdurend met Jan en alleman ruzie maakte. Pas tegen het eind van Vincents verblijf knapte de relatie weer op en kregen de broers weer een zeer innige band. Ook gedurende deze periode werkte Vincent onvermoeibaar hard, ten koste van zijn gezondheid.
Het Parijse leven was erg druk voor de zwakker wordende Van Gogh, en vaak ook grauw en koud. Hij was 34 jaar oud toen hij Parijs verliet in februari 1888. Hij ging naar Arles in het zuiden van Frankrijk in de Camargue. Het was er echter al even koud: het vroor er en er lag sneeuw. In mei 1888 betrok Van Gogh vier kamers in een huurhuis (het "gele huis"), in het rechterdeel van een huis aan de Place Lamartine in Arles. Tegen het einde van 1888 woonde en werkte hij samen met Gauguin in Arles, in het zuiden van Frankrijk. Ofschoon het duo enorm veel produceerde pasten ze qua temperament niet bij elkaar, en hun haat-liefde verhouding eindigde regelmatig in een gevecht. Onder de Franse zuiderzon maakte Van Gogh zijn opzienbarendste werken in een koortsachtig tempo, soms meerdere op een dag. Het werden echter zijn laatste twee levensjaren, met dramatische crises. Hij werd gekweld door, wat hijzelf noemde, "de stem van de verschrikkelijke luciditeit". Hij behaalde in die periode zijn grootste artistieke triomfen door de intense weergave van het licht van het zuiden in door hitte geteisterde doeken. Zijn beroemdste werken dateren uit deze periode. Het is een hoogtepunt in zijn korte loopbaan. De Twaalf zonnebloemen in een vaas (augustus 1888) werd een der populairste schilderijen in de kunstgeschiedenis. Op 23 oktober 1888 kwam Paul Gauguin bij hem logeren, maar nauwelijks twee maanden later volgde de breuk, tijdens een hoog oplopende ruzie over de plaatselijke cafébazin. Beiden waren verliefd op haar zodat ze haar al vele malen geschilderd hadden.
Van Gogh had regelmatig aanvallen van waanzin. Zo heeft hij eens in deze periode zelf een stuk van zijn oor afgesneden, mogelijk als reactie op de tinnitus waaraan hij leed. Vervolgens zou Van Gogh zijn oor aan een prostituee hebben gegeven en terug naar huis zijn gegaan. Lange tijd werd gedacht dat Van Gogh alleen zijn oorlel afsneed, maar waarschijnlijker is dat hij zijn hele oorschelp had afgesneden.
In januari 1889 was Van Gogh hersteld en ging hij opnieuw driftig aan het werk met verschillende versies van La Berceuse, waarvoor Madame Roulin model stond. Verder schilderde hij nieuwe variaties Zonnebloemen. De buurtbewoners maakten zich echter zorgen om de "vagebond" in het gele huis.
In 1889 liet hij zich vrijwillig opnemen in een instelling. Er werd een klein atelier ingericht, waarin hij kon schilderen tijdens de steeds zeldzamer momenten zonder zenuwcrisis. In dat jaar maakte hij hier ongeveer 150 schilderijen. Het was de tijd van de Irissen, de Seringen, gele korenvelden, olijfbomen en cipressen.
De zenuwinzinkingen volgden elkaar op. Tijdens een crisis in augustus 1889 had hij giftige verf ingeslikt. Toch bleef Van Gogh doorwerken, zij het in deze korte periode uitsluitend met tekeningen.
Algemeen wordt aangenomen dat Van Gogh zichzelf op 27 juli 1890, 37 jaar oud, in de borst schoot met een revolver. Hij wilde zich door het hart schieten, maar maakte een klassieke fout door te denken dat het hart zich ter hoogte van de linker tepel bevindt. Daardoor stierf hij pas op 29 juli aan inwendige bloedingen, met Theo aan zijn zijde. Vast staat wel, dat Van Gogh in de dagen die verliepen tussen zijn verwonding en overlijden, de hoop heeft uitgesproken dat de kogel zou worden verwijderd. De plaatselijke artsen waren geen chirurgen en durfden de kogel niet uit zijn buik te verwijderen. Dat werd Vincent fataal: hij overleed aan een wondinfectie, niet aan inwendige beschadiging van organen. Een half jaar later overleed ook Theo.
Liefdeleven
Omdat hij zijn hele leven lang geen blijvend vrouwelijk gezelschap kon vinden, stortte hij regelmatig in, en mogelijk heeft het ook bijgedragen aan zijn zelfmoord.
Er blijven vooral veel vragen open, waarover tot op de dag van vandaag in kunsthistorische kringen wordt gespeculeerd en gekibbeld. Onenigheid bestaat bijvoorbeeld over de kwestie wie de eerste liefde van Vincent van Gogh zou zijn geweest. Ook heersen verschillende opvattingen over Vincent van Gogh als man op zoek naar liefde en erkenning. Volgens sommigen zou hij een typisch product zijn geweest van de Victoriaanse seksuele moraal van zijn tijd: een paradoxale mengeling van enerzijds een door religie beheerste kuisheid, die zich uitte in een moeizame, gewetensvolle, ondoorgrondelijke benadering van vrouwen ‘als hogere wezens’, en anderzijds een bijna perfide, onblusbare drang naar seks, die een uitweg vond in frequente bezoeken aan de lokalen van prostituees. Voor jongens uit de gegoede burgerij was dat een doodnormale aangelegenheid, die zeer openlijk plaatsvond. Volgens de opvatting van die dagen was het immers «onhygiënisch» om zaad zich te laten «ophopen» in het lichaam.
Volgens anderen daarentegen zou Vincent Van Gogh überhaupt niet bij machte zijn geweest relaties met mensen aan te gaan, laat staan met vrouwen. Zijn onvermogen tot een bestendige verhouding had dus minder te maken met de tijdgeest dan met zijn stille, in zichzelf gekeerde karakter, dat hem in de weg zat bij elke subtiele toenadering tot de andere sekse. Zijn gevoelens hield Van Gogh lang verborgen voor anderen, en als hij er dan uiteindelijk mee voor de dag kwam, was zijn verliefdheid zo onstuimig en dwingend dat hij de vrouw en haar omgeving van zich afstootte. Toen hij nog jong was, gaf hij aan zielsgraag een gezin te willen stichten. Dat verlangen zou hij ten slotte hebben opgegeven nadat vele teleurstellende pogingen hem ervan hadden overtuigd dat hij niet geschikt was voor de liefde.
Wie zijn de vrouwen van Vincent? Hij viel op zijn modellen, heel gewone vrouwen, zoals boerinnen die hij leerde kennen bij zijn schilderwerk in het veld en prostituees die hij ontmoette tijdens zijn ‘hygiënische daad’. Ook raakte Van Gogh verslingerd aan dames van zijn eigen stand. Alle relaties liepen uit op een drama.
Een van Van Goghs eerste aanvallen van depressie vond plaats in 1874 nadat hij was afgewezen door Ursula Loyer, de dochter van zijn hospita. Maanden verborg hij zijn gevoelens terwijl hij werkte voor de Goupil Galerij in Londen, maar plotseling ontplofte hij en stamelde zijn liefde uit voor een geschokt en walgend jong meisje. Hij herhaalde deze voorstelling met een ander meisje, zijn nicht die pas weduwe was geworden, Kee Stricker Vos, die het huis van Van Gogh in Etten bezocht. Nogmaals verborg hij zijn gevoelens tot die losbarstten in een smeekbede hem te trouwen. ‘Nee! Nooit, nooit!’ antwoordde Kee, die prompt terugging naar haar ouders in Amsterdam. Ditmaal gaf Van Gogh het niet zo gemakkelijk op. Met geleend geld ging hij op jacht in Amsterdam, waar hij binnendrong in het huis van de Strickers die net dineerden. Toen hij werd aangekondigd vluchtte Kee naar buiten voor hij met haar kon praten. De Strickers probeerden beleefd te zijn, maar Van Gogh weigerde weg te gaan tot hij zijn geliefde had gezien. Bij zijn derde bezoek stak hij zijn hand in een brandende olielamp en zwoer dat hij hem daar zou houden tot Kee verscheen. Nu nog meer vastbesloten dan ooit om deze duidelijke gek van hun dochter weg ie houden zeiden de Strickers hem zonder omwegen dat hij geen schijn van kans had.
In deze tijd was Van Gogh seksueel gefrustreerd. ‘Ik moet en zal een vrouw hebben, anders bevries of versteen ik’ klaagde hij eens. Toen hij door de straten zwierf merkte hij dat hij van prostituées hield, omdat die ‘als zusters en vrienden’ voor hem waren, uitgestoten net als hij. Zij zouden hem niet wegsturen. Van Gogh gaf de voorkeur aan verwelkte, wat oudere prostituées die hij kon verzorgen. Twee maanden later trof Vincent van Gogh op straat in Den Haag inderdaad zon type vrouw: de deerniswekkende, lelijke, pokdalige, broodmagere (en zwangere) prostituee Sien Hoornink. Aan Theo: ”Ik heb een minder hartstochtelijk gevoel voor haar dan voor Kee Vos, maar een liefde zoals Christien is het enige waar ik nog vatbaar voor ben (…) Zij en ik zijn twee ongelukkigen, die elkaar gezelschap houden en een last dragen en juist daardoor wordt het ongeluk in geluk veranderd en het ondragelijke dragelijk’. Zij en haar 5-jarige dochtertje kwamen bij hem wonen en spoedig gaf ze Van Gogh een zoon, Willem, die hij zeer liefhad. Tot diepe schaamte van zijn familie woonde Vincent meer dan een jaar samen met Sien en overwoog hij met haar te trouwen. Als tegenprestatie poseerde Sien voor hem (zij is het gehurkte naakt op de litho ‘Droefenis’) en bezorgde ze hem gonorroea, waardoor hij meer dan drie weken in een ziekenhuisbed belandde. Het deed hem echter weinig, want hij vond dat de smarten van haar baring een veel grotere last waren. De idylle liep evenwel af toen hij Sien in haar ware gedaante zag. Ze was slonzig, een haaibaai en meestal dronken. Van dat moment af noemde hij nooit meer haar naam, maar sprak hij over haar als ‘de vrouw waarmee ik samenwoon,’ of gewoon ‘die vrouw.’ Toen ze weer ging tippelen verloor Van Gogh zijn ‘gezin’ en verliet hij Den Haag.
In 1884 had Van Gogh een relatie zoals hij nog nooit had gekend. Ditmaal was het een vrouw die op hém joeg: Margot Begemann, zijn buurvrouw in Nuenen, een onaantrekkelijke, seksueel gefrustreerde 41-jarige oude vrijster! Zij zag in de kunstenaar een laatste kans op een huwelijk. Van Gogh vergeleek haar met een Cremona-viool die door onbekwame vaklieden was vermangeld. Toch stemde hij erin toe met haar te trouwen, uit medelijden of oprechte genegenheid, wie zal het zeggen. Toen haar ouders het huwelijk verboden reageerde Margot door strychnine te slikken. Vincent, net op tijd, dwong haar het spul uit te braken. Het huwelijk vond nimmer plaats.
In 1887 vertrouwde Van Gogh zijn zuster toe dat hij nu een reeks van betekenisloze affaires had ‘waar ik doorgaans beschadigd en beschaamd en met weinig meer uit te voorschijn kom.’ Hij bezocht Parijse bordelen met vrienden als Toulouse-Lautrec, had een verhouding met een vrouwelijke café-eigenares en zou ook iets met een 19-jarige jongen hebben gehad. Van tijd tot tijd kreeg hij een geslachtsziekte en beklaagde zich dan over zijn toenemende impotentie.
Van Gogh somde zijn bevindingen op deerniswekkende wijze op toen hij schreef: ‘Schilderen en neuken gaan niet samen: de hersens worden er week van. Als we in ons werk werkelijk potente mannen willen zijn, dan moeten we er soms in berusten dat we zelf niet te veel neuken.”
”Een kunstenaar werkt niet alleen met verf, maar ook met een gebroken hart”, schreef Vincent van Gogh aan zijn broer Theo. Het is typerend voor zijn wanhopige liefdesleven, dat wordt gekenmerkt door mislukte relaties, liefdesverdriet en eenzaamheid.
Astrologische observaties
Van Gogh was geen gemakkelijke man, en hij heeft ook geen gemakkelijke horoscoop. Het eerste wat de meeste mensen zal opvallen als ze naar zijn horoscoop tekening kijken zijn alle disharmonische aspecten tussen enerzijds de Maan en Jupiter in Boogschutter, en anderzijds Venus en Mars in Vissen.
Allereerst vertelt een Maan/Jupiter combinatie in Boogschutter iets over de religieuze achtergrond van het gezin waar hij geboren werd, en het geeft ook weer dat hij zelf een roeping voelde om predikant te zijn. Zowel het teken Boogschutter als de planeet Jupiter worden geassocieerd met religie, morele leefregels en godsdienstige wereldbeschouwingen.
De Maan staat verder in het vuurteken Boogschutter, en de Zon in het vuurteken Ram – een combinatie die duidt op grote impulsiviteit, snel boos worden, regelmatig geïrriteerd zijn, gevoelens die plotseling heftig opvlammen, maar ook iemand die hard kan werken. Het vierkant tussen Maan en Mars is ook een versterking van de neiging om snel boos te worden, en ongeduldig te zijn.
Verder worden zowel het teken Boogschutter als de planeet Jupiter in verband gebracht met reizen naar het buitenland – en waar de Maan staat voor je eigen huis, is het al snel “wonen in het buitenland”.
De invloed van Jupiter is ook altijd groter makend – en met een Maan in Boogschutter kan het dus ook het licht ontvlambare gemoed aanduiden; iemand die grote stemmingswisselingen heeft. En Jupiter in disharmonisch aspect met Mars geeft iemand aan die heel snel en heel gemakkelijk boos kan worden, verontwaardigd vooral.
En als laatste; de Maan en Jupiter in het zesde huis betekent ook dat er veel aandacht is voor kwaaltjes en allerlei lichamelijke ongemakken. Zeker met een Ascendant Kreeft er bij kan dat leiden tot veel zeuren en klagen over ditjes en datjes.
Kijken we naar de conjunctie van Venus en Mars in Vissen dan gelden de twee belangrijkste dingen die bij de bespreking van die combinatie al noemden; een grote mate van artisticiteit (wat in het teken imaginatieve teken Vissen aanzienlijk versterkt wordt), en een sterke belangstelling voor seksualiteit en intimiteit. Iets wat alleen maar sterker wordt met Zon en Maan in vuurtekens.
Als zowel Mars als Venus in Vissen staan kan dat er ook toe leiden dat er voor vrouwen maar twee mogelijkheden worden gezien, namelijk hoer of engel, gevallen vrouw of juist zeer verheven, volkomen verdorven of bijna heilig, enzovoorts. Ook is er een associatie met de zelfkant van het leven, met slachtofferschap en onmachtig zijn. Iemand die zowel Mars als Venus in Vissen heeft staan kan ook grote moeite hebben om een realistisch beeld van de seksuele partner te hebben – idealisering en ontgoocheling gaan dan hand in hand.
Al met al is het vierkant tussen Maan/Jupiter in Boogschutter en Venus/Mars in Vissen een sterke aanwijzing dat relaties met vrouwen moeizaam zullen verlopen door een te grote impulsiviteit, boosheid, onbesuisde acties en onbeheerste reacties aan de ene kant, en gebrek aan onderscheidingsvermogen en realiteitszin aan de andere kant.
Maar toch is dat, vanuit de astrologie gezien, niet de belangrijkste reden dat Vincent vaak zoveel moeite had met het leven in het algemeen.
Het is niet gemakkelijk te zien, maar in deze horoscoop staan er diverse planeten, waaronder ook de Zon zelf, ongeaspecteerd, dat wil zeggen, niet verbonden met andere planeten. Het effect daarvan is tweeledig. Ze kunnen veel moeilijker in de psyché worden geïntegreerd, en ze neigen er toe helemaal aan, of helemaal uit te staan. Met andere woorden, een ongeaspecteerde planeet uit zich vaak behoorlijk extreem.
Nu komen ongeaspecteerde planeten niet zo heel vaak voor – en dat er meerdere planeten geen aspecten met anderen maken is echt wel heel zeldzaam. Toch is dat hier het geval. De Zon, Saturnus, Uranus en Neptunus en Pluto staan allemaal of wel ongeaspecteerd, of maken hooguit een heel zwakke verbinding met andere planeten in de horoscoop. Dat betekent “in de praktijk” dat er veel onbeheersbare krachten in iemand omwoelen.
Daarbij is een ongeaspecteerde Zon misschien nog wel het meest problematisch, omdat juist die staat voor het vermogen om allerlei ervaringen te integreren, de psychologische eenheid te bewerkstelligen, alle verschillende gevoelens, wensen en waarden tot één geheel te maken. De Zon is het vermogen om eenheid van persoon te ervaren, hoe veel verschillende dingen je ook doet en meemaakt.
Het geeft ook iets unieks aan de creatieve zelfexpressie – een ander belangrijk thema van de Zon. En dat gold natuurlijk zeker voor Vincent van Gogh. Nu valt met alleen de horoscoop niet vast te stellen dat het zo’n enorm hoog niveau, en zo’n verbluffende kwaliteit had. Er zijn ongetwijfeld veel mensen met een ongeaspecteerde Zon waar niemand verder ooit iets van heeft gehoord. Het zijn vaak namelijk vaak een beetje stuurloze levens; er is geen kapitein op het schip. (Een sterke Mars kan zoiets wel aardig compenseren overigens).
Die Zon, zo sterk in het teken Ram en het tiende huis, is ook heerser van het derde huis (broers en zusters). Het biedt een mogelijke (astrologische) verklaring voor de sterke band tussen Vincent en Theo. Mogelijk dat zijn broer voor een deel de rol speelde die normaliter door de Zon wordt aangegeven; degene die bijstuurt en ondersteuning biedt.