Saturnus

Angst, dat waar je bang voor bent, of wat je zwaar vindt. Beheersen, controleren, sturen. Ontkenning en vermijding. Autoriteit, discipline, verantwoordelijkheid, afspraken, verplichtingen. Tijd, karma, oogsten, de gevolgen en consequenties van acties. Leren door moeilijkheden. Werk en gewoontes. Tradities.

Saturnus vertegenwoordigt vooral angst, dat waar je bang voor bent of moeite mee hebt – en veel van de negatieve associaties die met deze planeet samenhangen hebben dit gevoel als de kern. Als Saturnus een aspect maakt met een andere planeet in de horoscoop, zijn we vaak bang en terughoudend om die eigenschappen tot expressie te brengen. Het kan ook zijn dat we het gevoel hebben niet in staat te zijn om dat te doen – onmachtig voelen wordt ook in verband gebracht met Saturnus. En als we het dan toch doen en aan anderen laten zien voelt het ongemakkelijk, beschamend, onhandig, alsof we te kort schieten.

Uiteraard willen we niet dat andere mensen die delen van ons zien die we zelf als ongemakkelijk en onhandig – of zelfs verkeerd -  ervaren, en het komt maar zelden bij ons op dat anderen het wel degelijk acceptabel of zelfs mooi zouden kunnen vinden. We zitten dan gevangen in een negatief oordeel over dit deel van onszelf, en positieve waardering van anderen kan dat alleen maar langzaam veranderen. Saturnus vertegenwoordigt dus ook onze schaduwkant – dat deel van ons wat we liever niet laten zien, wat we vrezen of afwijzen, waar we afkeuring en straf voor verwachten, dat wat we vooral niet willen zijn. Maar het is niet iets waar we onverschillig of ongeïnteresseerd over zijn – als dat zo was zou het ook geen probleem vertegenwoordigen dat we eigenlijk willen, of moeten oplossen. Dus de kans bestaat dat we het verstoppen, doen alsof het er niet is, een masker opzetten, het hardnekkig ontkennen. En als we dan toch gedwongen worden worstelen we er mee, voelen we ons ongelukkig.

Maar als we een horoscoop lezen moeten we er óók rekening houden dat iemand niet speciaal de indruk wekt hier moeite mee te hebben – integendeel, soms lijkt het er eerder op dat iemand juist behoorlijk goed is in het omgaan met de issues die door Saturnus in de horoscoop worden aangegeven. En dat hoeft ook niet vals of onecht zijn – juist omdat het zo onmiskenbaar een moeilijk onderwerp is kan het zijn dat we er wel veel tijd en aandacht aan hebben besteed. Door de confrontatie met onze angsten aan te gaan zijn we er dan in geslaagd  beter dan de meesten hier heel goed mee om te gaan. Onze zwakheid kan ook onze kracht worden. We kunnen onze angsten de baas worden, en dat wat eerst moeilijk leek leren beheersen.

Maar met een prijs. Want dit is alleen mogelijk als we er veel tijd en aandacht aan hebben gegeven, als we toegewijd en geduldig steeds weer opnieuw kleine stapjes hebben gezet totdat we uiteindelijk grote vooruitgang blijken te hebben geboekt. Het vereist dat we niet stoppen bij tegenslag en teleurstelling, niet angst voor falen als excuus gebruiken om er omheen te gaan – nee, we moeten er doorheen om het onder de knie te krijgen.

Als we iets leren door toewijding, geduld, hard werken en doorzettingsvermogen kunnen we een autoriteit op dat gebied worden – iemand waar anderen tegen op kijken. Saturnus vertegenwoordigt in de horoscoop dat deel van ons waar we hoe dan ook een oplossing voor moeten vinden, want doen we dat niet, dan liggen falen, teleurstelling, cynisme, en ons klein voelen op de loer. Er zijn geen gemakkelijke oplossingen, en komt geen fee met een toverstokje, het geluk lacht ons niet toe – dit is waar we zelf aan de slag moeten om het op te lossen. Doen we dat, dan laat Saturnus ook iets zien waar we goed in zijn, wat we beheersen, diepgaande kennis over hebben, of ongebruikelijk vaardig in zijn.  

Maar het kan ook zijn dat we doen alsof we de issues hebben opgelost zonder dat er sprake was van werkelijke verdieping. In dat geval zien we vaak een standaard respons, een kant en klare reactie, een bijna automatische manier van omgaan met de problemen. Omdat anderen dat ook zo doen, omdat dat nu eenmaal zo hoort, omdat het altijd zo gedaan wordt, omdat de wet dat voorschrijft, omdat je niet anders kan, omdat het moet, omdat dit nu eenmaal verwacht wordt. Er is dan geen ruimte voor spontaniteit, eigen invulling, creativiteit, het onverwachtse. Het klopt wel, maar toch is het niet echt goed. Standaard. Stijfjes. Voorspelbaar. Formeel. Saai. De positie van Saturnus in de horoscoop kan ook laten zien waar we voor het veilige midden kiezen, zodat we dan zo min mogelijk risico lopen.

Ontdekken wat Saturnus in onze horoscoop vertegenwoordigt kan dus een lang en moeizaam proces zijn. Die pijn heeft wel een functie, want het vertelt ons dat er iets mis is, dat er een verwonding is die om aandacht vraagt. Hetzelfde geldt voor angst – het is niet prettig om te ervaren, maar het betekent wel dat er iets moet gebeuren. Het probleem bij angst is natuurlijk dat het er toe kan leiden dat we bevriezen, niets doen, afwachten, stil zitten en hopen dat het vanzelf opgelost wordt. Wat soms ook werkt. Maar niet op de lange termijn. De positie van Saturnus laat zien waar verdedigingsmechanismen werkzaam zijn, wat we denken dat beschermd moet worden. Daarmee vertegenwoordigt Saturnus ook dat deel van ons waar we ons alleen en kwetsbaar voelen, eenzaam en verlaten, dat waar we nooit over praten, of wat we zelfs niet voor onszelf durven te erkennen. We reiken niet uit omdat we achter de muur blijven zitten. We laten niets zien uit angst gekwetst te worden. Daar overheen stappen kost tijd, moeite, bewuste inspanning, en moet met zorg en aandacht gebeuren.

Een ander Saturnaal principe is beheersen, onder controle houden, wantrouwend benaderen, regels instellen en handhaven. Alles moet duidelijk gedefinieerd zijn, er mogen geen verrassingen komen, er mag geen afwijking van de norm zijn. Wat in sommige situaties natuurlijk een uitstekend principe is – het maakt veel dingen voorspelbaar, en alle regels voor iedereen gelijk is wel zo eerlijk. Maar als het doorschiet, als angst een te grote rol gaat spelen kan het misgaan. In de liefde bijvoorbeeld, als iemand een Venus-Saturnus aspect heeft. Het kan een aanwijzing zijn (!) dat we de ander te veel willen controleren, sturen en te weinig vrijheid en spontaniteit gunnen. De achterliggende angst (misschien ben ik wel niet leuk genoeg om van te houden) komt niet aan bod, omdat de strijd zich verplaatst naar de handhaving van de regels. Als de ander dan de relatie verbreekt omdat er te weinig ruimte was dan kan dat gemakkelijk resulteren in de bevestiging dat alles waar we bang voor waren ook echt waar is.

Veel van die manieren om met angst en problemen om te gaan worden al in de jeugd gevormd, en als ze op dat moment werken worden ze deel van ons repertoire om met problemen om te gaan en moeilijkheden op te lossen. Maar vaak genoeg blijkt later in het leven dat ze onvoldoende functioneren, of juist contraproductief zijn – ze beschermen niet maar isoleren ons. Vaak voelen we dat hetgeen vertegenwoordigd wordt door de planeet waarmee Saturnus een aspect maakt ons onthouden wordt, en dat er te weinig van wordt gegeven. Er ontstaat als het ware een gat in onze ziel dat altijd hongerig is, waar nooit voldoende van gegeven kan worden om het op te vullen. Dat hoeft lang niet altijd de schuld van de ouders te zijn – vaak genoeg zijn het omstandigheden, noodlot, maatschappelijke structuren, de geschiedenis, economische realiteiten zoals armoede en gebrek. Maar het is vaak goed om het begin van alle problemen terug te zien – niet omdat het daarmee automatisch oplost (bewustwording alleen is nooit genoeg om iets veranderen), maar wel om te zien op welk gebied van ons leven we ons als een klein, bang kind opstellen, in de verwachting straf of pijn te gaan ontvangen.

De positie van Saturnus, en de verbindingen met andere planeten, laten zien waar  we gebrek aan vertrouwen ervaren, waar we het idee hebben dat we “moeten” (en niet “willen”, zoals bij de Zon en Mars), en waar we het gevoel hebben dat we beter zouden moeten kunnen. Het is waar we excuses voor maken, omdat we menen te kort te schieten. Zelfs als we het goed doen kan het nog als falen aanvoelen, en soms schieten we in de verdelging zonder dat iemand ons verwijten heeft gemaakt. Sommigen horen een strenge innerlijke stem die afkeurende woorden uitspreekt.

Waar Saturnus staat hebben we het gevoel dat we harder moeten werken, meer ons best moeten doen. Want altijd duurt het langer dan we zouden willen, de resultaten komen nooit gemakkelijk,  er zijn altijd beperkingen en hindernissen. Daarom voelt het ook altijd waardevol als  we er uiteindelijk in slagen om wel succesvol te zijn – het kostte zo veel bloed, zweet en tranen dat we nooit vergeten hoe moeilijk het was om dat te bereiken.

Jupiter laat zien waar we (zelf)vertrouwen voelen, waar we ons goed bij voelen, en optimistisch over zijn, Saturnus laat juist zien waar we twijfelen aan onze vaardigheid, waar we ongemak, pijn en angst voelen. Waar Saturnus staat ervaren we stilstand of hooguit moeizame voortuitgang.

Traditioneel wordt Saturnus in verband gebracht met de vader, maar in bredere zin vertegenwoordigt de planeet het ouderlijk gezag – en soms het ontbreken daarvan. De innerlijke stem van het geweten lijkt heel vaak op die van de vader. Een ieder die gezag uitoefent over het kind vertegenwoordigt Saturnus – al lijken de grootouders vaker door Pluto te worden weergegeven. Natuurlijk is het prima als een kind ook discipline leert, met regels kan omgaan, zich netjes gedraagt, weet wat er van hem of haar verwacht wordt. Als dat geïnternaliseerd wordt ontstaat zelfdiscipline, zelfregulatie – allemaal eigenschappen die functioneren op school en in de maatschappij mogelijk maken.

Saturnus vertegenwoordigt ook de ouderdom, leren van ervaringen, relativeringsvermogen. Opvallend veel mensen met een sterke Saturnus hebben later in hun leven een subtiel gevoel voor humor, en hebben als volwassenen een vorm van wijsheid die ontstaat omdat ze realistisch zijn over de beperkingen waar ze mee te maken hebben.

Niet alles is psychologisch

Saturnus is niet alleen maar een planeet die verwijst naar psychologische processen – het gaat ook altijd om maatschappelijke, historische, en economische realiteiten waarbinnen mensen functioneren. Armoede is geen individueel mislukken, maar een gevolg van de manier waarop de economie functioneert. Vernederd worden om je uiterlijk is vaak een uiting van systemisch racisme of uitsluiting, en niet een eigen verantwoordelijkheid. Geen kansen krijgen op de arbeidsmarkt omdat je als vrouw niet welkom bent is in veel landen nog altijd de dagelijkse praktijk.

Als het gaat over de twaalf tekens van de dierenriem hebben we het inderdaad over bepaalde stijlen van doen, persoonlijkheidskenmerken, karakter. Maar op het moment dat we planeten bespreken moeten we een wijdere blik gebruiken en niet alles wat de persoon overkomt begrijpen als individuele verantwoordelijkheid. Angst kan een adequate reactie zijn in een wereld waar daadwerkelijk gevaar bestaat. Pijn voelen nadat je door je ouders of werkgever vernederd wordt is volkomen terecht. Je gefrustreerd voelen omdat anderen volkomen onredelijk jou geen kansen willen geven is alleen maar menselijk.

Angst uit het verleden

Veel van wat Saturnus vertegenwoordigt in iemands leven is een gevolg van dingen die in het verleden zijn gebeurd. De klassieke kijk is dat je daarbij de persoonlijke geschiedenis van iemand ná zijn geboorte bekijkt. En dat is ook voor astrologen het meest voor de hand liggend, aangezien je pas na de geboorte de horoscoop kunt maken. En dus zijn ze ook geneigd om te veronderstellen dat de problemen, angsten en beperkingen die door Saturnus worden aangegeven het gevolg zijn van gebeurtenissen in dit leven.

Maar het is op z’n minst interessant om te spelen met het idee dat de plaatsing van Saturnus een gevolg is van karma uit vorige levens. Grootste probleem daarbij is natuurlijk dat je niets kunt bewijzen, maar wel van alles kunt veronderstellen, zonder dat er een mogelijkheid is om het te weerleggen. Toch kun je kijken of er iets resoneert bij de client als je dit uitprobeert.

Een ander idee dat verder terug in de tijd kijkt is de mogelijkheid dat problemen, angsten en beperkingen al begonnen zijn bij ouders, grootouders en overgrootouders. Familie karma. Lijnen die door de generaties heen gaan. Ook begint het steeds duidelijker te worden dat ook bepaalde genen “aangezet” of “uitgeschakeld” kunnen worden, zodat bijvoorbeeld de achterkleinkinderen van de mensen die tijdens de hongerwinter werden geboren nog steeds een ongezond eetpatroon overerven, met grotere kans op ziektes als obesitas en diabetes.

Positieve en negatieve eigenschappen

Zelf discipline, zelfcontrole, serieus, betrouwbaar, geduldig, voorzichtig, organisatie talent, precisie, realistisch, kan goed hoofd- en bijzaken scheiden, doorzettingsvermogen, hard kunnen werken, sober, gewetensvol, duurzaam, integer, om kunnen gaan met beperkingen, respect voor eigen en andermans grenzen, geconcentreerd, goede lange termijn planning, kan dingen uitstellen

Of

Te hard voor zichzelf en anderen, streng, hardvochtig, koud, niet kunnen relativeren, angstig afwachtend, bezorgd, incompetent, bekrompen, niet kunnen delegeren, oogkleppen op en een bord voor de kop, work alcoholic, armoedig, saai, voorspelbaar, sceptisch, sarcastisch, ongevoelig, angst, wantrouwen, depressief.

Terug