Familiekarma; aspecten tussen de Maan, Saturnus en Pluto

(Het tweede, en grootste deel van dit artikel is gebaseerd op een essay dat werd geschreven door Susan Smit. Het is hier {vrijwel} in zijn geheel overgenomen, omdat het relevant is voor het begrijpen van de betekenis van de positie van Pluto in de geboortehoroscoop. Mijns inziens moet een astroloog niet planeten begrijpen, maar de diepte en breedte van de menselijke ervaring. Dit artikel gaat in op één van de meer verborgen kanten daarvan. Voor de leesbaarheid was het nodig om ook veel weg te laten – trauma is een onderwerp waar veel meer over te zeggen valt.)

Om de betekenis van Pluto in de geboortehoroscoop te begrijpen zul je je ook moeten verdiepen in trauma, en hoe dat soms door de generaties heen “doorgegeven” kan worden.

Het vierde huis en tiende huis, de Maan en Saturnus, en soms ook planeten in Kreeft en Steenbok, verwijzen vaak naar de ouders. Hoe, dat zul je steeds individueel moeten bepalen door goed naar de geboortehoroscoop te kijken.

Pluto, het achtste huis, en soms ook planeten in Schorpioen, zijn een aanwijzing voor de rol van de grootouders en de generaties voor hen. Dat is een min of meer neutrale betekenis, en kan ook heel positief zijn.

Maar Pluto wordt ook vaak geassocieerd met het noodlot, en zijn positie in de geboortehoroscoop kan verwijzen naar de gevolgen van oorlog, beschadiging, marteling, trauma, verwonding, verkrachting, incest, pesten, onderdrukking en discriminatie. Niet alleen als je dat zelf hebt meegemaakt, maar ook hoe zulke gebeurtenissen kunnen doorwerken als je ouders, familie of partner daar mee te maken hebben gehad en dat op de een of andere manier doorgeven of herhalen. Je zult, om Pluto in je persoonlijke geboortehoroscoop te begrijpen, meestal ook naar de mensen om je heen, en de generaties die voor jou kwamen, moeten gaan kijken.

Als je in de geboortehoroscoop verbindingen ziet tussen de Maan, Saturnus en/of Pluto is dat een sterke aanwijzing dat bepaalde problemen, trauma’s, worstelingen en fysieke of mentale handicaps hun oorsprong vinden in lagen die dieper gaan dan op het eerste oog zichtbaar. We gaan hier verder vooral in op de moeizame kant van die verbindingen, maar we moeten wel benadrukken dat ook talenten of krachtige kanten van iemands persoonlijkheid door deze aspecten kunnen worden weergegeven, vooral bij de conjunctie, het sextiel en de driehoek tussen deze planeten.

Degenen die beschadigde mensen op de een of andere manier helpen kunnen net zo goed een prominente Pluto in de geboortehoroscoop hebben. En vaak is het onderscheid tussen dader en slachtoffer in de horoscoop niet eens zo gemakkelijk te zien.

Een aantal van de combinaties die aanwijzingen vormen voor moeizame kanten in iemands persoonlijke geschiedenis zijn:

De Maan in het achtste huis, vooral als de Maan ook harde aspecten maakt met andere planeten. De Maan in het teken Schorpioen, of de Maan in Steenbok, kan dat ook aangeven, maar veel hangt af van de aspecten met de rest van de horoscoop.

De Maan in het vierde of tiende huis betekent dat de ouders belangrijk waren, en nog steeds zijn, voor het emotioneel welzijn. Maar dit kan – afhankelijk van de positie en andere aspecten – een hele waaier aan betekenissen hebben, van uitgesproken positief tot behoorlijk negatief.

Andere posities die je alert zouden moeten maken voor mogelijk trauma of beschadiging:

Saturnus in het achtste huis.

Pluto in het vierde huis.

Alle aspecten tussen Pluto en de Maan, maar met name de conjunctie en de harde aspecten als het vierkant, de oppositie, en het inconjunct.

Alle aspecten tussen Pluto en Saturnus.

Alle aspecten tussen Saturnus en de Maan, evenals Saturnus in het vierde huis. (Zie ook hier). Hierbij zal de rol van de ouders, en hun manier van opvoeden, veel “zichtbaarder” zijn dan bij Pluto, en is er vaak wel een zeker bewustzijn hoe zij van invloed zijn geweest voor vorming van de identiteit.

Hier kijken we vooral naar het trauma dat je meedraagt als dat verder terug gaat dan je eigen leven. De onverwerkte pijn kan dan zijn ontstaan bij je voorouders, of bij de groep met wie je je verwant voelt. Hoe werkt het en hoe kun je het helen?

Een belangrijke disclaimer is wel dat een astroloog geen therapeut is. Je kunt, door goed te kijken naar de combinaties van Maan, Saturnus en Pluto in je geboortehoroscoop, een beter begrip krijgen van de meer duistere en pijnlijke kanten van je leven. Maar om dat te kunnen helen en genezen zul je contact moeten zoeken met mensen die daarvoor gekwalificeerd zijn. Het is vaak wel mogelijk om stappen te zetten richting heling en verwerking, maar een astrologiegesprek van anderhalf uur kan daar alleen maar een eerste begin van zijn.

Vervolgstappen kunnen zijn dat je kijkt of EMDR voor jou geschikt is, of dat je een langer traject in gaat met een therapeut die je vertrouwt en je kan helpen om stappen te zetten naar bewustwording, verwerking en integratie.

De rol van de geschiedenis in je eigen leven.

Je kunt de geschiedenis zien als bestaande uit lagen waarop we voortbouwen. Elke laag is gelegd op de vorige en biedt op zijn beurt grond voor de volgende. Wij als mensen staan niet op onszelf, maar komen voort uit de generaties voor ons en uit de geschiedenis van onze geboortegrond. Het verhaal van jouw eigen leven is niet de totaliteit van wie jij bent. Je bent ook mede gevormd door de mensen die vóór jou kwamen, net zoals je ook gevormd wordt door de mensen met wie je nú belangrijke relaties hebt.

Susan Smit schrijft: “Rond mijn vijfendertigste onderzocht ik de familielijn van mijn moeder voor een roman over mijn overgrootmoeder Adriana van Konijnenburg. Adriana wilde graag schrijven, was romantisch aangelegd (maar maakte niet de verstandigste keuzes in de liefde) en was geboren aan zee, net als ik. Na alle research in archieven en gesprekken met verre familieleden was het of ik er een levend familielid bij had gekregen, eentje met wie ik me innerlijk verwant voelde. Ik voelde me steviger door het besef dat er in de geestelijke wereld vrouwen achter me stonden - mijn grootmoeder, overgrootmoeder, betovergrootmoeder > en daarachter nog meer - die me steunden en aanmoedigden om stappen te nemen die zij in hun tijd nog niet konden nemen. En om processen te voltooien die nog niet afgerond waren.

Eigenlijk is het armoedig hoe weinig we tegenwoordig weten van de mensen die ons voortbrachten. Alle oude religies op de wereld eerden hun voorouders en hielden hen met verhalen en rituelen in leven, maar nu zijn we ons vaak nog slechts vagelijk bewust van hun bestaan. En dat terwijl we, overdrachtelijk gesproken, op hun schouders staan en veel van hen in ons dragen: dingen die ons kunnen bekrachtigen, maar die ons ook kunnen belemmeren. Bepaalde gedragspatronen zijn van generatie op generatie overgegeven. Lichamelijke krachtpunten en zwakten zijn genetisch doorgegeven. En er is een mysterieus soort ‘familiekarma’ of ‘familiebewustzijn’ dat we op een onbewust niveau met ons meedragen. Als je ergens last van hebt, maar je weet niet waarom, kan het zijn dat je gebukt gaat onder overgeërfd trauma, dat ‘inter-generationeel of trans-generationeel trauma’ wordt genoemd. Dit is onverwerkte pijn van families die op genetisch en energetisch niveau wordt doorgegeven.

Neurowetenschapper Bianca Jones Marlin deed een onderzoek waarbij mannetjesmuizen eerst een geur en dan een stroomstootje kregen. De geurcellen voor die specifieke geur in het brein van de muizen namen toe. Ook het nageslacht van de getraumatiseerde muizen bleek een breinverandering te hebben, zonder hun vader, die het trauma opliep, ooit te hebben gezien. In een andere wetenschappelijke studie in 2013 werd de biologische overdraagbaarheid van trauma bewezen: nakomelingen van Holocaustoverlevenden blijken biologische ‘markers’ in hun chromosomen te dragen die depressies, angsten en nachtmerries veroorzaken. ‘Wanneer het trauma in eerdere gene­raties niet is verwerkt, moet de volgende generatie dat doen,’ betoogt klinisch psycholoog en onderzoeker Eduardo Duran.

Gratie voor heksen

Behalve overgeërfd of voorouderlijk trauma bestaat er ook ‘historisch trauma’ dat Thomas Hübl omschrijft als ‘een complex en collectief trauma dat door tijd en generaties heen ervaren wordt door een groep mensen die een bepaalde identiteit, verwantschap of situatie delen.’ In oorlogen en bij onderdrukking van groepen op basis van raciale, etnische of religieuze kenmerken, of op basis van gender of sekse, wordt trauma op collectief niveau gecreëerd. Collectief trauma is een groepswond die in de samenleving nooit eerder is erkend en verzorgd. Er is tijd en verwerking nodig om deze opgediepte pijn een plek te geven. Van mensen die niet tot deze groep behoren is het nodig dat ze luisteren en inzien hoe sporen van dezelfde uitsluiting en achterstelling nog steeds bestaan in de huidige tijd.

De onbewuste collectieve pijn kan, als deze wordt getriggerd door een actuele gebeurtenis, hevige reacties geven. Dit is waarom de dood van Eric Garner in 2014, het gevolg van de door een politieagent te lang vastgehouden wurggreep, zulke massale explosieve reacties tot gevolg had. Garner had tevergeefs een aantal malen ‘I can’t breathe’ uitgesproken. Dit werd de slogan van de Black Lives Matter-beweging, de voorhoede van mensen die dat ‘niet kunnen ademen’ door symbolische verstikking vanuit de geschiedenis en in het heden tot in elke cel voelen en willen aankaarten.

Ook het collectieve trauma van heksen, ofwel vrouwenvervolging, dat nooit goed in onze geschiedenisboeken is opgetekend, wordt langzaam maar zeker onder ogen gezien. Een restje van de traumatische vrouwelijke onderdrukking is in ons onderbewustzijn en in het collectieve veld blijven hangen; een residu dat de kracht en moed van vrouwen ondermijnt. Als je jezelf als vrouw niet kleiner of acceptabeler maakt dan je bent, kan het een oude angst oproepen die ik ‘brandstapelangst’ heb genoemd. De waarheid over vreselijke gebeurtenissen onthouden en vertellen is een voorwaarde voor het rechtzetten van maatschappelijke misstanden en heling.

Herhalingsdrang

Intergenerationeel en historisch trauma wordt, net als trauma dat je in je eigen leven hebt opgelopen, gevormd door pijnlijke ervaringen die niet zijn erkend en verwerkt. Het is pijn die destijds is weggestopt omdat het te onveilig was om direct te ervaren, bijvoorbeeld omdat de persoon nog te jong was of omdat de ervaring te schokkend was om in zijn volle omvang te beleven en verwerken. Het wegdrukken, verdringen, bewust ontkennen en afstand nemen van een ervaring zorgt ervoor dat een deel van de beschikbare energie in de schaduw bevriest. De levensenergie van licht en informatie, die normaal gesproken ongehinderd door alles heen stroomt, raakt geblokkeerd en afgescheiden van de stroom. Het zet zich vast en wordt als een pakketje met informatie naar volgende generaties doorgegeven.

Trauma belemmert en verstoort de manier waarop we de wereld en onze plek erin interpreteren. ‘Trauma is in feite niet wat er lang geleden is gebeurd,’ schrijft Bessel van der Kolk, ‘trauma is het restant daarvan dat voortleeft in jou.’ Het is de beperkende invloed op het in vrijheid belichamen van onze ziel.

Licht van bewustzijn

Onze ziel wil niets liever dan het onverwerkte verdriet naar de oppervlakte brengen zodat het gezien, begrepen en ontladen kan worden. En dus herhalen we onbewust soortgelijke pijnlijke er­varingen, omdat de ziel ons zo wil uitdagen om het met terugwerkende kracht te doorvoelen. Niet als straf, niet als pech, niet als noodlot, maar als een poging om het oorspronkelijke trauma in het licht van bewustzijn te brengen, te verwerken en te integreren. Met de bedoeling om jou als aards mens lichter te maken, jou te bevrijden van geblokkeerde energie. De ziel orkestreert die ervaringen vanuit zelfliefde en het verlangen naar ontwikkeling.

Freud noemde de neiging om het pijnlijke verleden te herhalen Wiederholungszwang ofwel ‘herhalingsdrang’. Mensen met elkaar opvolgende toxische relaties hebben er bijvoorbeeld last van, en hele families kunnen eindeloos alle mogelijke soorten verstoringen doorgeven aan hun kinderen. Deze herhalingen gaan door zolang de oorspronkelijke wonden niet worden verzorgd en de gemaakte fouten niet onderzocht. Zolang we dingen uit het verleden niet opdiepen en ons ermee verzoenen, worden we opgeroepen om het te herhalen.

Wat wij beschouwen als onze lotsbestemming, als pech of straf of hoe we het ook noemen, is in werkelijkheid ons niet-verwerkte verleden. Onverwerkte gebeurtenissen zijn als het water in golven dat zich terugtrekt, naar voren wordt geduwd en weer terugstroomt. Het is hetzelfde water. De golven van het verleden worden de toekomst. Als we daarvan onbewust blijven en de onverwerkte gebeurtenissen en geblokkeerde energie eromheen hopen zich op, kan deze golfbeweging een tsunami worden.

Verrijking

Het mooiste en constructiefste wat je als mens voor jezelf, je beminden en het collectief kunt doen is opletten wat voor beperkende patronen zich alsmaar voordoen in je leven. Je kunt het verleden bestuderen op zoek naar antwoorden, maar het is niet noodzakelijk om te weten met welke verborgen pijn in de genetische afstammingslijn of groep het gelinkt is. Het is voldoende om te werken met de fixaties, neigingen en patronen in je eigen leven. Probeer jezelf niet te veroordelen: zie jezelf als een kind dat eerst de omgeving imiteert, herhaalt wat het kent, om als volwassene ‘nee’ te zeggen en een authentieker leven te leiden. Je bent aan het opgroeien, meer niet.

In ‘Traumasporen’, de klassieker over traumawerk, schrijft prof. dr. Bessel van der Kolk: ‘Traumaslachtoffers hebben zelden voeling met de oorzaken van hun vervreemding. Dat is precies waar therapie een belangrijke rol kan spelen; bij het terughalen van de emoties die door het trauma zijn bevroren, het herstellen van het vermogen om te voelen en het mogelijk maken dat men naar zichzelf kan kijken in het hier en nu.’ Heling is iets anders dan genezing. Na een genezing ben je niet meer ziek en ben je terug bij je oorspronkelijke gezonde toestand. Bij heling draait het om ‘heel’ worden, om alles wat je bent in kaart te brengen. Traumawerk gaat niet om het loslaten van de moeilijke delen, maar ze juist hun rechtmatige plek te geven. Het wordt gezien, doorleefd, erkend en geïntegreerd. Carl Jung noemde het proces van heel-wording ‘individuatie’: het duister is verlicht geraakt, wat onbewust was is bewust gemaakt en je hebt jezelf beter leren kennen. Het gaat om zelfverwezenlijking, om zonder verstoringen in verbinding te zijn met je omgeving en eigen gevoelens, vrij om ‘ja’ of ‘nee’ te zeggen. De onverwerkte pijn die aan jou is doorgegeven door voorouders met wie je je wortels deelt, is niet alleen maar ballast. Kijk er eens anders naar. Het kan ook een verrijking zijn, omdat het je als mens in beweging heeft gebracht. (…)

Wie haar of zijn eigen schaduw, ook de collectieve schaduw die ze in zich draagt, onder ogen komt, doet werk dat generaties in de toekomst en het collectief ten goede komt. Er is weer een stukje vrijgemaakt. Een heel collectief trauma helen is voor een enkel persoon ondoenlijk, maar dat ene stukje dat jij naar boven hebt gebracht en geheeld, zal in elk geval niet worden doorgegeven aan het nageslacht.

We zijn in de bevoorrechte positie om veel te ontsluieren, want we leven in een tijd waarin misstanden uit het verleden niet langer verdoezeld blijven. Standbeelden van bijdragers aan slavernij worden van hun sokkel getrokken, straatnaambordjes van geweldenaars besmeurd. Het donker van het collectieve niet-verwerkte verleden komt met een rotvaart in het licht om gezien en geheeld te worden. Dat verleden krijgt zijn rechtmatige plek en wordt niet langer weggestopt of geridiculiseerd. We gaan het dragen. De waarheid uitspreken, luid en duidelijk, maakt vrij.

Nog even terug naar mijn overgrootmoeder. Voor de liefde (of voor wat ze aanzag als liefde) gaf Adriana alles op; haar titel, haar erfenis, haar woonplaats, en ze kreeg er verraad voor terug. Soms denk ik dat mijn moeite om me over te geven in de liefde, en die van mijn moeder, tot haar terug te leiden valt.

Adriana’s drang om te schrijven, waar tot haar frustratie als vrouw in haar tijd geen ruimte voor bleek te zijn, kan ik in mijn tijd wél uitleven. Elk stapje dat ik weet te maken in mijn houding ten aanzien van liefde en het schrijven, hoe klein ook, betekent heling voor mezelf, de vrouwen die na mij komen en, zo geloof ik, de vrouwen die vóór me kwamen. En elk stapje dat ik maak dient het geheel: het bevrijdt opgeslagen, bevroren en begraven energie en geeft het terug aan de cirkel van transformatie. Levensenergie die voorheen geblokkeerd was, komt vrij ten behoeve van alles en iedereen. Onze voorouders zijn niet dood; ze leven voort in én met ons”.

Zie ook dit artikel op deze website

Terug