Trauma; ontstaan en behandeling.

In de astrologie is er over het algemeen weinig aandacht voor trauma en de gevolgen die dat kan hebben voor iemands functioneren. Dat is ook wel begrijpelijk, want trauma’s vallen moeilijk onder woorden te brengen, zijn niet gemakkelijk op te lossen en degenen die er zelf mee te maken hebben zijn geneigd om het in een eenmalig gesprek niet zelf naar voren te brengen.

Als het gaat over trauma en traumatiserende gebeurtenissen moet je in de horoscoop kijken naar met name de positie van Pluto in de geboortehoroscoop, en later ook naar de transits van Pluto over belangrijke punten in de horoscoop. Uiteraard vallen lang niet alle transits van Pluto samen met traumatiserende gebeurtenissen, maar het omgekeerde lijkt wel waar – áls ze plaatsvinden valt dat meestal samen met belangrijke transit van Pluto. Uiteraard veroorzaakt een transit dat niet – planeten “doen niets”, maar de timing van gebeurtenissen en de bewegingen in de horoscoop vallen wel samen.

Je moet dan denken aan de conjunctie en de harde aspecten van Pluto met de Zon, Maan, Ascendant, en de persoonlijke planeten. Ook combinaties van Pluto met Saturnus en Uranus kunnen in sommige gevallen heftig uitpakken.

Naar mijn idee kan de positie van Saturnus in de geboortehoroscoop, en later de transits, wel gebeurtenissen aangeven die bijzonder moeilijk zijn, en angst, frustratie, pijn en verdriet oproepen. Maar het specifieke van trauma, zoals hieronder beschreven, wordt er over het algemeen niet door aangegeven.

Uiteraard moet je ook kijken naar iemands algemene vermogen om problemen op te lossen, het zelfbeeld, de belangrijkste sociale relaties, de omgang met het eigen lichaam, enzovoorts. Dezelfde gebeurtenis kan voor de één traumatiserend zijn, en voor de ander veel minder of niet.

Hieronder kun je meer lezen over hoe een trauma ontstaat, in stand wordt gehouden, en behandeld kan worden. Een astroloog is geen therapeut en hij of zij kan geen therapeutische interventies toepassen. Maar hij of zij kan je wel helpen om te wijzen op de combinaties in je geboortehoroscoop die in die richting wijzen.

Wat is een trauma

Trauma’s raken aan je psychisch functioneren en de connectie met de wereld om je heen. Trauma is te complex om zelf te genezen, maar er is de laatste jaren wel meer bekend geworden over hoe het ontstaat en hoe het behandeld kan worden.

De dood van een dierbare, een pijnlijke relatiebreuk, een zwaar verkeersongeval… Niemand blijft in z’n leven van miserie gespaard. Hoewel zulke ingrijpende gebeurtenissen je leven compleet door elkaar kunnen schudden, zijn ze niet allemaal traumatisch te noemen. De laatste jaren is er veel meer aandacht voor trauma. Voor hulpverleners zijn er steeds meer opleidingen en literatuur op de markt en de laatste twintig jaar is de kennis over trauma aangevuld met belangrijke inzichten uit neurobiologisch onderzoek. Een goede zaak, maar tegelijkertijd dreigt een nieuw gevaar: een inflatie van het begrip trauma. In de populaire pers en op sociale media zien we mensen iets te makkelijk verklaren dat ze getraumatiseerd zijn. Alsof ze daarmee de ernst van wat hen is overkomen willen onderlijnen. Denk aan mensen die beweren die zich getraumatiseerd te voelen na een beledigende opmerking, wat uiteraard iets heel anders is dan de ernstige mishandelingen die men in de klinische praktijk tegenkom. Het lijkt mij ook niet wenselijk om elke pijnlijke verliessituatie gelijk te stellen met een traumatische ervaring. Het woord ’trauma’ wordt gemakkelijk in de mond genomen en dat doet onrecht aan de slachtoffers van zware traumatische ervaringen.

Woordeloos

Wanneer spreken we van een traumatische gebeurtenis? ‘De kern van een trauma bestaat erin volledig te zijn overgeleverd aan het noodlot of aan de boosaardige willekeur van een ander, zonder dat je daarop ook maar enige impact hebt’, zegt psychiater Van Steenkiste. ‘Die totale machteloosheid veroorzaakt een existentiële angst die zeer moeilijk in woorden te vatten valt. Misschien kun je de feiten en omstandigheden beschrijven, maar de traumatische ervaring zelf is nauwelijks over te brengen, zeker aan iemand die geen lotgenoot is.’ En die onverwoordbaarheid op zich is een grote bron van lijden. ‘Ernstig getraumatiseerde mensen blijven vaak lang gehuld in een waas van stilzwijgen. Dat verklaart misschien ook waarom hun zoektocht naar erkenning of begrip zo moeilijk is. De banalisering van het woord trauma kan het spreken nog moeilijker maken. Traumaslachtoffers willen anderen, die zich wel gemakkelijker in de kijker plaatsen, niet het gevoel geven dat ze hun lijden minimaliseren.’

Aantasting van de waardigheid

Naast de totale machteloosheid en grote dreiging voor de fysieke of psychische integriteit bevat een trauma vaak nog een derde element: de aantasting van de waardigheid. ‘Een traumatische ervaring valt steeds op wie je bent. Bedrogen worden door je partner is voor de ene een bijzonder onaangename ervaring die hij niet zal vergeten, maar kan voor een ander de bodem uit het bestaan wegslaan, waardoor het bedrog een traumatische lading krijgt. Er zijn mensen die een verkrachting, seksueel misbruik of fysieke mishandelingen meemaken en daar mettertijd zonder veel restverschijnselen uitkomen. Anderen ontwikkelen na dezelfde feiten een posttraumatisch stresssyndroom. Vroegere ervaringen, temperament, genetische troeven of belastingen en steun en liefde vanuit de omgeving bepalen hoe ervaringen verwerkt worden en of ze al dan niet traumatisch worden. Dat neemt niet weg dat er vreselijke gebeurtenissen bestaan die je confronteren met de meest wreedaardige trekken van een ander en omzeggens iedereen veranderen. Het verblijf in een concentratiekamp, fysieke of psychische marteling en allerlei andere situaties waarbij dood of verminking bijna onvermijdelijk is, kunnen niet doorgemaakt worden zonder veel gevolgen. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe destructief het bewust afnemen van iemands waardigheid kan werken.’

Als bevroren

We kennen allemaal het fight-flight mechanisme bij gevaar. ‘Die reacties worden bijna automatisch geactiveerd wanneer we een gevaarlijke situatie niet kunnen beheersen met intermenselijke communicatie’, zegt Van Steenkiste. Denken we dat ‘vechten’ een kans op slagen heeft, dan gaan we in de aanval. Is dat te gevaarlijk, dan wordt de vluchtreactie geactiveerd. ‘Zijn geen van deze reacties mogelijk, dan stijgt de angst. Het risico op een slechte en eventueel fatale afloop is veel groter en we schakelen over naar een mechanisme dat evolutionair veel ouder is: bevriezen. Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen twee soorten freeze-reacties. Bij de eerste ben je uiterlijk verlamd, maar is je systeem binnenin volledig geactiveerd. Je hartslag blijft hoog, je spieren staan extreem gespannen en je blijft hyperalert waarnemen wat er gebeurt.’ De tweede freeze-reactie komt met een volledige verlamming waarbij handelen of zelfs bewegen niet meer mogelijk is. ‘Het lichaam reageert niet meer, er kan verlies van stoelgang of urine zijn en naar buiten toe is er een volledige onderwerping aan de situatie. Het hart begint heel traag te slaan, de bloeddruk daalt, de spieren worden slap… Het lichaam bevindt zich in een bijna vegetatieve staat. De blik wordt glazig, het bewustzijn komt in een gedissocieerde en een tranceachtige toestand terecht en er is tijdelijke ongevoeligheid voor pijn. In extreme gevallen lijkt de persoon in kwestie dood te zijn. Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom deze toestand in de evolutie is ingebouwd. Roofdieren zijn nu eenmaal niet echt tuk op het verorberen van lijken. Deze toestand is een ultieme poging om het leven te redden. Het is van essentieel belang te weten dat deze reactiepatronen zonder tussenkomst van de bewuste wil in gang schieten. Wie dat niet begrijpt, reageert soms zeer onrechtvaardig, bijvoorbeeld door traumaslachtoffers te verwijten dat ze zich niet verdedigd hebben? Dat verwijt vertrekt vanuit het idee dat het om een bewuste en controleerbare actie gaat, maar niets is minder waar. Dat neemt niet weg dat het soms inderdaad veiliger is om zich bewust te onderwerpen aan de situatie, maar dan gaat het over iets anders dan over deze bevriezing’.

Innerlijke dood

Angstaanvallen, flashbacks, dissociaties en allerlei fysieke klachten zoals hoofdpijn, spijsverteringsstoornissen, hormonale ontregelingen, nachtmerries, aandachts- en geheugenproblemen… ‘In de meeste gevallen houden posttraumatische stressreacties een aantal weken of maanden aan, maar de symptomen kunnen zich ook als een olievlek uitsmeren over heel de persoonlijkheid van het slachtoffer. Er ontstaat dan een totale verandering van de persoon en hoe hij in de wereld staat. Bijzonder verraderlijk is de toestand waarbij de bevriezing lang aansleept en langzamerhand de hele persoon bepaalt. Slachtoffers worden dan bijna onbereikbaar. ze spreken nog weinig, komen nog weinig tot actie, hebben amper interesse en lijken door niets meer echt geraakt te worden. In de klinische praktijk word dit vaak verward met depressie. Een antidepressivum voorschrijven is om meerdere redenen verkeerd. De meest evidente is natuurlijk dat dit ziektebeeld absoluut geen depressie is, al kun je er wel depressief van worden. De tweede reden is dat veel antidepressiva een subtiele emotionele vervlakking veroorzaken. Wie zich zeer slecht voelt, kan door die vervlakking de indruk krijgen dat hij of zij zich beter voelt. Maar bij iemand die in een aanhoudende psychische en fysische bevriezing leeft, zal zo’n medicament de toestand eerder verergeren dan verbeteren.’

Waarom praten niet altijd het antwoord is

Waar vroeger gedacht werd dat het voor herstel essentieel was om een traumatische gebeurtenis in detail te herinneren, is de therapeutische kijk vandaag anders. ‘Traumatherapie is gericht op de toekomst en vooral op de integratie van de symptomen, niet het herbeleven van wat er gebeurd is. Puur verbale therapieën en rationele inzichten hebben bijna geen invloed op traumatische herinneringen en symptomen.’ Een en ander heeft te maken met de manier waarop een trauma in het geheugen opgeslagen wordt. ‘Uit neurobiologisch onderzoek weten we wat er gebeurt op het moment dat de hersenen aan ernstige traumatiserende omstandigheden blootgesteld worden. De hersengebieden die instaan voor de taalvorming (het gebied van Broca) worden inactief, terwijl de visuele cortex, dat beelden genereert, hyperactief wordt. Er ontstaat zelfs een algemene daling van de activiteit in de linkerhersenhelft, die vooral instaat voor de rationele en logische functies. Een traumatische ervaring wordt dus niet talig beleefd en zo ook niet opgeslagen. Je kunt jaren blijven spreken over trauma zonder dat er ook maar iets verandert. In het slechtste geval doet een aaneenschakeling van zeer heftige herbelevingen de toestand zelfs eerder verergeren dan verbeteren. Mensen kunnen compleet ontregeld geraken wanneer ze ondergedompeld worden in hun traumatische verleden. Voorzichtigheid is in zo’n gesprekken altijd geboden.’

De terugkeer

Wanner je door het bewuste toedoen van een ander lijdt, wordt alles waarin je gelooft en waarop je vertrouwd onderuit gehaald. Alles wat een zinvol leven mogelijk maakt wordt vernietigd. ‘Naast de vaak invaliderende symptomen van angst, is er de kwellende ervaring niet meer in verbinding te geraken met de flow van het leven. Bij traumaslachtoffers treedt vaak een intense negativiteit op die alle kanten uitschiet. Velen leven in een diepe eenzaamheid, ook al lijkt het tegendeel soms waar.’ Om opnieuw aansluiting te vinden bij het leven is een grote beweging nodig.

‘De terugkeer’, zoals Van Steenkiste het noemt. ‘ Opnieuw betekenisvolle banden scheppen met anderen en verlangens naar liefde en verbondenheid omarmen zijn moeilijke processen. Niet kunnen en niet willen lopen soms onontwarbaar door elkaar.’ Eén therapeutische benadering die posttraumatische toestanden kan helen bestaat niet ‘Daarvoor is het verschijnsel veel te complex en divers. Lichaamsgerichte therapieën, EDMR, klassieke analytische therapieën, gedragstherapie en ACT, creatieve therapie en dramatherapie… Ze zijn elk in meerdere of mindere mate geschikt om bepaalde posttraumatische verschijnselen aan te pakken’. Ook de hernieuwde aandacht voor psychedelische middelen opent mogelijk nieuwe wegen in traumabehandeling.

Mindfulness kan een belangrijk instrument zijn om te leren omgaan met angstgevoelens, vermijdingsgedrag en flashbacks. En ook compassietraining kan je kracht geven om in een liefdevolle relatie te komen met jezelf en het leven. ‘Kiezen voor liefde en mededogen brengt meer zachtheid en waarde in de wereld, maar kan onmogelijk lijken voor wie het kwaad in de ogen gekeken heeft. Het is een moeilijk proces waarbij vaak hulp nodig is. In ieder geval moeten we dit onthouden: welke benadering het meest geschikt is, moet individueel bekeken worden. Therapie is een mogelijkheid, maar niet de enige. Voor iedereen die helpt, is het een voortdurende opgave om geloof, hoop en liefde levend te houden.

Lynn Guillaume, 2 september 2022 – behalve de inleiding, een boekbespreking van ‘Leven met trauma’ van Marc van Steenkiste.

Zie ook:

‘Traumasporen’ van Bessel van der Kolk

‘Wanneer je lichaam nee zegt’ van Gabor Maté

Zie ook dit artikel op deze website

Terug

Familiekarma; aspecten tussen de Maan, Saturnus en Pluto

(Het tweede, en grootste deel van dit artikel is gebaseerd op een essay dat werd geschreven door Susan Smit. Het is hier {vrijwel} in zijn geheel overgenomen, omdat het relevant is voor het begrijpen van de betekenis van de positie van Pluto in de geboortehoroscoop. Mijns inziens moet een astroloog niet planeten begrijpen, maar de diepte en breedte van de menselijke ervaring. Dit artikel gaat in op één van de meer verborgen kanten daarvan. Voor de leesbaarheid was het nodig om ook veel weg te laten – trauma is een onderwerp waar veel meer over te zeggen valt.)

Om de betekenis van Pluto in de geboortehoroscoop te begrijpen zul je je ook moeten verdiepen in trauma, en hoe dat soms door de generaties heen “doorgegeven” kan worden.

Het vierde huis en tiende huis, de Maan en Saturnus, en soms ook planeten in Kreeft en Steenbok, verwijzen vaak naar de ouders. Hoe, dat zul je steeds individueel moeten bepalen door goed naar de geboortehoroscoop te kijken.

Pluto, het achtste huis, en soms ook planeten in Schorpioen, zijn een aanwijzing voor de rol van de grootouders en de generaties voor hen. Dat is een min of meer neutrale betekenis, en kan ook heel positief zijn.

Maar Pluto wordt ook vaak geassocieerd met het noodlot, en zijn positie in de geboortehoroscoop kan verwijzen naar de gevolgen van oorlog, beschadiging, marteling, trauma, verwonding, verkrachting, incest, pesten, onderdrukking en discriminatie. Niet alleen als je dat zelf hebt meegemaakt, maar ook hoe zulke gebeurtenissen kunnen doorwerken als je ouders, familie of partner daar mee te maken hebben gehad en dat op de een of andere manier doorgeven of herhalen. Je zult, om Pluto in je persoonlijke geboortehoroscoop te begrijpen, meestal ook naar de mensen om je heen, en de generaties die voor jou kwamen, moeten gaan kijken.

Als je in de geboortehoroscoop verbindingen ziet tussen de Maan, Saturnus en/of Pluto is dat een sterke aanwijzing dat bepaalde problemen, trauma’s, worstelingen en fysieke of mentale handicaps hun oorsprong vinden in lagen die dieper gaan dan op het eerste oog zichtbaar. We gaan hier verder vooral in op de moeizame kant van die verbindingen, maar we moeten wel benadrukken dat ook talenten of krachtige kanten van iemands persoonlijkheid door deze aspecten kunnen worden weergegeven, vooral bij de conjunctie, het sextiel en de driehoek tussen deze planeten.

Degenen die beschadigde mensen op de een of andere manier helpen kunnen net zo goed een prominente Pluto in de geboortehoroscoop hebben. En vaak is het onderscheid tussen dader en slachtoffer in de horoscoop niet eens zo gemakkelijk te zien.

Een aantal van de combinaties die aanwijzingen vormen voor moeizame kanten in iemands persoonlijke geschiedenis zijn:

De Maan in het achtste huis, vooral als de Maan ook harde aspecten maakt met andere planeten. De Maan in het teken Schorpioen, of de Maan in Steenbok, kan dat ook aangeven, maar veel hangt af van de aspecten met de rest van de horoscoop.

De Maan in het vierde of tiende huis betekent dat de ouders belangrijk waren, en nog steeds zijn, voor het emotioneel welzijn. Maar dit kan – afhankelijk van de positie en andere aspecten – een hele waaier aan betekenissen hebben, van uitgesproken positief tot behoorlijk negatief.

Andere posities die je alert zouden moeten maken voor mogelijk trauma of beschadiging:

Saturnus in het achtste huis.

Pluto in het vierde huis.

Alle aspecten tussen Pluto en de Maan, maar met name de conjunctie en de harde aspecten als het vierkant, de oppositie, en het inconjunct.

Alle aspecten tussen Pluto en Saturnus.

Alle aspecten tussen Saturnus en de Maan, evenals Saturnus in het vierde huis. (Zie ook hier). Hierbij zal de rol van de ouders, en hun manier van opvoeden, veel “zichtbaarder” zijn dan bij Pluto, en is er vaak wel een zeker bewustzijn hoe zij van invloed zijn geweest voor vorming van de identiteit.

Hier kijken we vooral naar het trauma dat je meedraagt als dat verder terug gaat dan je eigen leven. De onverwerkte pijn kan dan zijn ontstaan bij je voorouders, of bij de groep met wie je je verwant voelt. Hoe werkt het en hoe kun je het helen?

Een belangrijke disclaimer is wel dat een astroloog geen therapeut is. Je kunt, door goed te kijken naar de combinaties van Maan, Saturnus en Pluto in je geboortehoroscoop, een beter begrip krijgen van de meer duistere en pijnlijke kanten van je leven. Maar om dat te kunnen helen en genezen zul je contact moeten zoeken met mensen die daarvoor gekwalificeerd zijn. Het is vaak wel mogelijk om stappen te zetten richting heling en verwerking, maar een astrologiegesprek van anderhalf uur kan daar alleen maar een eerste begin van zijn.

Vervolgstappen kunnen zijn dat je kijkt of EMDR voor jou geschikt is, of dat je een langer traject in gaat met een therapeut die je vertrouwt en je kan helpen om stappen te zetten naar bewustwording, verwerking en integratie.

De rol van de geschiedenis in je eigen leven.

Je kunt de geschiedenis zien als bestaande uit lagen waarop we voortbouwen. Elke laag is gelegd op de vorige en biedt op zijn beurt grond voor de volgende. Wij als mensen staan niet op onszelf, maar komen voort uit de generaties voor ons en uit de geschiedenis van onze geboortegrond. Het verhaal van jouw eigen leven is niet de totaliteit van wie jij bent. Je bent ook mede gevormd door de mensen die vóór jou kwamen, net zoals je ook gevormd wordt door de mensen met wie je nú belangrijke relaties hebt.

Susan Smit schrijft: “Rond mijn vijfendertigste onderzocht ik de familielijn van mijn moeder voor een roman over mijn overgrootmoeder Adriana van Konijnenburg. Adriana wilde graag schrijven, was romantisch aangelegd (maar maakte niet de verstandigste keuzes in de liefde) en was geboren aan zee, net als ik. Na alle research in archieven en gesprekken met verre familieleden was het of ik er een levend familielid bij had gekregen, eentje met wie ik me innerlijk verwant voelde. Ik voelde me steviger door het besef dat er in de geestelijke wereld vrouwen achter me stonden - mijn grootmoeder, overgrootmoeder, betovergrootmoeder > en daarachter nog meer - die me steunden en aanmoedigden om stappen te nemen die zij in hun tijd nog niet konden nemen. En om processen te voltooien die nog niet afgerond waren.

Eigenlijk is het armoedig hoe weinig we tegenwoordig weten van de mensen die ons voortbrachten. Alle oude religies op de wereld eerden hun voorouders en hielden hen met verhalen en rituelen in leven, maar nu zijn we ons vaak nog slechts vagelijk bewust van hun bestaan. En dat terwijl we, overdrachtelijk gesproken, op hun schouders staan en veel van hen in ons dragen: dingen die ons kunnen bekrachtigen, maar die ons ook kunnen belemmeren. Bepaalde gedragspatronen zijn van generatie op generatie overgegeven. Lichamelijke krachtpunten en zwakten zijn genetisch doorgegeven. En er is een mysterieus soort ‘familiekarma’ of ‘familiebewustzijn’ dat we op een onbewust niveau met ons meedragen. Als je ergens last van hebt, maar je weet niet waarom, kan het zijn dat je gebukt gaat onder overgeërfd trauma, dat ‘inter-generationeel of trans-generationeel trauma’ wordt genoemd. Dit is onverwerkte pijn van families die op genetisch en energetisch niveau wordt doorgegeven.

Neurowetenschapper Bianca Jones Marlin deed een onderzoek waarbij mannetjesmuizen eerst een geur en dan een stroomstootje kregen. De geurcellen voor die specifieke geur in het brein van de muizen namen toe. Ook het nageslacht van de getraumatiseerde muizen bleek een breinverandering te hebben, zonder hun vader, die het trauma opliep, ooit te hebben gezien. In een andere wetenschappelijke studie in 2013 werd de biologische overdraagbaarheid van trauma bewezen: nakomelingen van Holocaustoverlevenden blijken biologische ‘markers’ in hun chromosomen te dragen die depressies, angsten en nachtmerries veroorzaken. ‘Wanneer het trauma in eerdere gene­raties niet is verwerkt, moet de volgende generatie dat doen,’ betoogt klinisch psycholoog en onderzoeker Eduardo Duran.

Gratie voor heksen

Behalve overgeërfd of voorouderlijk trauma bestaat er ook ‘historisch trauma’ dat Thomas Hübl omschrijft als ‘een complex en collectief trauma dat door tijd en generaties heen ervaren wordt door een groep mensen die een bepaalde identiteit, verwantschap of situatie delen.’ In oorlogen en bij onderdrukking van groepen op basis van raciale, etnische of religieuze kenmerken, of op basis van gender of sekse, wordt trauma op collectief niveau gecreëerd. Collectief trauma is een groepswond die in de samenleving nooit eerder is erkend en verzorgd. Er is tijd en verwerking nodig om deze opgediepte pijn een plek te geven. Van mensen die niet tot deze groep behoren is het nodig dat ze luisteren en inzien hoe sporen van dezelfde uitsluiting en achterstelling nog steeds bestaan in de huidige tijd.

De onbewuste collectieve pijn kan, als deze wordt getriggerd door een actuele gebeurtenis, hevige reacties geven. Dit is waarom de dood van Eric Garner in 2014, het gevolg van de door een politieagent te lang vastgehouden wurggreep, zulke massale explosieve reacties tot gevolg had. Garner had tevergeefs een aantal malen ‘I can’t breathe’ uitgesproken. Dit werd de slogan van de Black Lives Matter-beweging, de voorhoede van mensen die dat ‘niet kunnen ademen’ door symbolische verstikking vanuit de geschiedenis en in het heden tot in elke cel voelen en willen aankaarten.

Ook het collectieve trauma van heksen, ofwel vrouwenvervolging, dat nooit goed in onze geschiedenisboeken is opgetekend, wordt langzaam maar zeker onder ogen gezien. Een restje van de traumatische vrouwelijke onderdrukking is in ons onderbewustzijn en in het collectieve veld blijven hangen; een residu dat de kracht en moed van vrouwen ondermijnt. Als je jezelf als vrouw niet kleiner of acceptabeler maakt dan je bent, kan het een oude angst oproepen die ik ‘brandstapelangst’ heb genoemd. De waarheid over vreselijke gebeurtenissen onthouden en vertellen is een voorwaarde voor het rechtzetten van maatschappelijke misstanden en heling.

Herhalingsdrang

Intergenerationeel en historisch trauma wordt, net als trauma dat je in je eigen leven hebt opgelopen, gevormd door pijnlijke ervaringen die niet zijn erkend en verwerkt. Het is pijn die destijds is weggestopt omdat het te onveilig was om direct te ervaren, bijvoorbeeld omdat de persoon nog te jong was of omdat de ervaring te schokkend was om in zijn volle omvang te beleven en verwerken. Het wegdrukken, verdringen, bewust ontkennen en afstand nemen van een ervaring zorgt ervoor dat een deel van de beschikbare energie in de schaduw bevriest. De levensenergie van licht en informatie, die normaal gesproken ongehinderd door alles heen stroomt, raakt geblokkeerd en afgescheiden van de stroom. Het zet zich vast en wordt als een pakketje met informatie naar volgende generaties doorgegeven.

Trauma belemmert en verstoort de manier waarop we de wereld en onze plek erin interpreteren. ‘Trauma is in feite niet wat er lang geleden is gebeurd,’ schrijft Bessel van der Kolk, ‘trauma is het restant daarvan dat voortleeft in jou.’ Het is de beperkende invloed op het in vrijheid belichamen van onze ziel.

Licht van bewustzijn

Onze ziel wil niets liever dan het onverwerkte verdriet naar de oppervlakte brengen zodat het gezien, begrepen en ontladen kan worden. En dus herhalen we onbewust soortgelijke pijnlijke er­varingen, omdat de ziel ons zo wil uitdagen om het met terugwerkende kracht te doorvoelen. Niet als straf, niet als pech, niet als noodlot, maar als een poging om het oorspronkelijke trauma in het licht van bewustzijn te brengen, te verwerken en te integreren. Met de bedoeling om jou als aards mens lichter te maken, jou te bevrijden van geblokkeerde energie. De ziel orkestreert die ervaringen vanuit zelfliefde en het verlangen naar ontwikkeling.

Freud noemde de neiging om het pijnlijke verleden te herhalen Wiederholungszwang ofwel ‘herhalingsdrang’. Mensen met elkaar opvolgende toxische relaties hebben er bijvoorbeeld last van, en hele families kunnen eindeloos alle mogelijke soorten verstoringen doorgeven aan hun kinderen. Deze herhalingen gaan door zolang de oorspronkelijke wonden niet worden verzorgd en de gemaakte fouten niet onderzocht. Zolang we dingen uit het verleden niet opdiepen en ons ermee verzoenen, worden we opgeroepen om het te herhalen.

Wat wij beschouwen als onze lotsbestemming, als pech of straf of hoe we het ook noemen, is in werkelijkheid ons niet-verwerkte verleden. Onverwerkte gebeurtenissen zijn als het water in golven dat zich terugtrekt, naar voren wordt geduwd en weer terugstroomt. Het is hetzelfde water. De golven van het verleden worden de toekomst. Als we daarvan onbewust blijven en de onverwerkte gebeurtenissen en geblokkeerde energie eromheen hopen zich op, kan deze golfbeweging een tsunami worden.

Verrijking

Het mooiste en constructiefste wat je als mens voor jezelf, je beminden en het collectief kunt doen is opletten wat voor beperkende patronen zich alsmaar voordoen in je leven. Je kunt het verleden bestuderen op zoek naar antwoorden, maar het is niet noodzakelijk om te weten met welke verborgen pijn in de genetische afstammingslijn of groep het gelinkt is. Het is voldoende om te werken met de fixaties, neigingen en patronen in je eigen leven. Probeer jezelf niet te veroordelen: zie jezelf als een kind dat eerst de omgeving imiteert, herhaalt wat het kent, om als volwassene ‘nee’ te zeggen en een authentieker leven te leiden. Je bent aan het opgroeien, meer niet.

In ‘Traumasporen’, de klassieker over traumawerk, schrijft prof. dr. Bessel van der Kolk: ‘Traumaslachtoffers hebben zelden voeling met de oorzaken van hun vervreemding. Dat is precies waar therapie een belangrijke rol kan spelen; bij het terughalen van de emoties die door het trauma zijn bevroren, het herstellen van het vermogen om te voelen en het mogelijk maken dat men naar zichzelf kan kijken in het hier en nu.’ Heling is iets anders dan genezing. Na een genezing ben je niet meer ziek en ben je terug bij je oorspronkelijke gezonde toestand. Bij heling draait het om ‘heel’ worden, om alles wat je bent in kaart te brengen. Traumawerk gaat niet om het loslaten van de moeilijke delen, maar ze juist hun rechtmatige plek te geven. Het wordt gezien, doorleefd, erkend en geïntegreerd. Carl Jung noemde het proces van heel-wording ‘individuatie’: het duister is verlicht geraakt, wat onbewust was is bewust gemaakt en je hebt jezelf beter leren kennen. Het gaat om zelfverwezenlijking, om zonder verstoringen in verbinding te zijn met je omgeving en eigen gevoelens, vrij om ‘ja’ of ‘nee’ te zeggen. De onverwerkte pijn die aan jou is doorgegeven door voorouders met wie je je wortels deelt, is niet alleen maar ballast. Kijk er eens anders naar. Het kan ook een verrijking zijn, omdat het je als mens in beweging heeft gebracht. (…)

Wie haar of zijn eigen schaduw, ook de collectieve schaduw die ze in zich draagt, onder ogen komt, doet werk dat generaties in de toekomst en het collectief ten goede komt. Er is weer een stukje vrijgemaakt. Een heel collectief trauma helen is voor een enkel persoon ondoenlijk, maar dat ene stukje dat jij naar boven hebt gebracht en geheeld, zal in elk geval niet worden doorgegeven aan het nageslacht.

We zijn in de bevoorrechte positie om veel te ontsluieren, want we leven in een tijd waarin misstanden uit het verleden niet langer verdoezeld blijven. Standbeelden van bijdragers aan slavernij worden van hun sokkel getrokken, straatnaambordjes van geweldenaars besmeurd. Het donker van het collectieve niet-verwerkte verleden komt met een rotvaart in het licht om gezien en geheeld te worden. Dat verleden krijgt zijn rechtmatige plek en wordt niet langer weggestopt of geridiculiseerd. We gaan het dragen. De waarheid uitspreken, luid en duidelijk, maakt vrij.

Nog even terug naar mijn overgrootmoeder. Voor de liefde (of voor wat ze aanzag als liefde) gaf Adriana alles op; haar titel, haar erfenis, haar woonplaats, en ze kreeg er verraad voor terug. Soms denk ik dat mijn moeite om me over te geven in de liefde, en die van mijn moeder, tot haar terug te leiden valt.

Adriana’s drang om te schrijven, waar tot haar frustratie als vrouw in haar tijd geen ruimte voor bleek te zijn, kan ik in mijn tijd wél uitleven. Elk stapje dat ik weet te maken in mijn houding ten aanzien van liefde en het schrijven, hoe klein ook, betekent heling voor mezelf, de vrouwen die na mij komen en, zo geloof ik, de vrouwen die vóór me kwamen. En elk stapje dat ik maak dient het geheel: het bevrijdt opgeslagen, bevroren en begraven energie en geeft het terug aan de cirkel van transformatie. Levensenergie die voorheen geblokkeerd was, komt vrij ten behoeve van alles en iedereen. Onze voorouders zijn niet dood; ze leven voort in én met ons”.

Zie ook dit artikel op deze website

Terug

De Maan: voel je je veilig

De Maan in de horoscoop heeft een groot aantal betekenissen en associaties, maar één van de belangrijkste zaken die het aangeeft is of iemand zich veilig voelt, op z’n gemak is en in staat is om de eigen emoties te reguleren. Het is soms niet te vermijden dat er als reactie op gebeurtenissen onprettige gevoelens ontstaan, maar iemand die goed in staat is om de eigen emoties te reguleren weet hoe daar mee om te gaan. Voor de één is dat rust nemen, voor de ander gaan sporten, en voor weer iemand anders erover praten met een goede vriendin. De ene manier is niet beter dan de andere, en zolang het bij je past en voor je werkt heb je de goede manier gevonden.

Natuurlijk is het onvermijdelijk dat je je soms niet op je gemak voelt, want het leven heeft soms onaangename verrassingen in petto, maar als je in het algemeen goed in je vel zit kun je daarmee omgaan, en keer je na verloop van tijd weer terug naar een gevoel van meer rust. En je onveilig voelen kan een soms een bijzonder adequate reactie zijn als je bedreigd wordt, maar is de dreiging weg dan zou in principe het gevoel van veiligheid ook weer terug moeten keren.

De Maan staat, samen met planeten in het vierde huis, voor gevoelens en emoties, maar ook voor de moeder of anderen die voor het (jonge) kind hebben gezorgd. Als de Maan voornamelijk harmonische aspecten maakt is dat een sterke aanwijzing dat de verzorging als prettig werd ervaren; als er een mix is van harmonische en disharmonische aspecten is het beeld gemengder, en als er alleen maar disharmonische, harde aspecten naar de Maan toe lopen is de kans groot dat de persoon de manier waarop er voor hem of haar gezorgd werd als onaangenaam en mogelijk zelfs beschadigend heeft ervaren. Ook “harde” planeten als Mars, Saturnus, Uranus of Pluto in het vierde huis kunnen een aanwijzing zijn dat het bij tijd en wijle onveilig opgroeien was.

Basisvertrouwen

Eén van de belangrijkste ontwikkelingen in de hele vroege jaren betreft het verwerven van basisvertrouwen. Basisvertrouwen is het gevoel dat je er mag zijn en dat je gezien en gehoord wordt. Het is het vertrouwen van een kind dat opvoeders er zijn en zullen blijven, waardoor je je bijvoorbeeld rustig kan overgeven aan spel of aan dingen die soms moeten, zoals je thuis of op school aan regels houden. Als je basisvertrouwen hebt kun je redelijk onbezorgd in het leven staan en zijn gevoelens en gedachten gemakkelijk te reguleren. Heb je basisvertrouwen, dan kun je ook genegenheid tonen, troost zoeken bij en hulp vragen aan opvoeders, op school tot leren komen en sociale contacten met andere kinderen aangaan. Basisvertrouwen betekent vertrouwen hebben in jezelf en tegelijk vertrouwen hebben in de ander. Vaak wordt dat dan ook als volkomen vanzelfsprekend ervaren. De meeste kinderen in Nederland hebben een sterk of in ieder geval goed genoeg gevoel van basisveiligheid.

Veilige hechting

Hiermee samenhangend leert het kind ook of het zich veilig kan hechten aan degenen die voor hem zorgen, want de ervaring is dat ze voor je als dat nodig is. De behoefte aan hechting is een aangeboren systeem dat een baby motiveert om de nabijheid van een verzorger te zoeken, vooral in gevaarlijke en onzekere situaties. Het is al in de eerste minuten na de geboorte zichtbaar en zal vooral in de eerste twee, drie jaar van het leven een fundament leggen voor het algemene gevoel van veiligheid (basisveiligheid) en de manier waarop je je met anderen durft te verbinden.

Het speelt een belangrijke rol bij het reguleren van emoties, waardoor baby’s leren hoe ze kunnen omgaan met moeilijke gebeurtenissen. Wanneer ze het gevoel hebben te worden bedreigd of uitgedaagd, wordt de behoefte aan gehechtheid geactiveerd en worden pogingen ondernomen om het leed te verlichten en de gevoelde onveiligheid te vermijden of er iets aan te doen. Als reactie hierop biedt de moeder, vader of verzorger troost en geruststelling, waardoor de baby een gevoel van kalmte terugkrijgt. Vooral als de verzorgers adequaat en sensitief reageren, dus opmerken dat er iets gaande is en nabijheid en veiligheid aanbieden, voelt het jonge kind zich getroost.

Door steeds weer te ervaren dat degenen die voor je zorgen dat goed doen ontstaat er ook een vermogen om zich hen voor de geest te halen op momenten van stress. Dat alleen al zorgt voor veiligheid en opluchting. Dat wil zeggen, simpelweg denken aan de sterke vader, de zorgzame moeder, of de lieve oma kan, zelfs als die niet aanwezig is, iemand helpen om zich kalm en veilig te voelen.

Een gevoel van zekerheid geeft het vertrouwen dat iemand de liefde van anderen waard is en dat belangrijke figuren in het leven waar nodig responsief en ondersteunend zullen zijn. Dit gevoel van veiligheid is een bron van veerkracht in tijden van nood en een bouwsteen voor geestelijke gezondheid en sociale aanpassing. Veilige mensen beschouwen zichzelf als waardevol, liefdevol en speciaal. Ze voelen zich begrepen, de moeite waard en geaccepteerd door degenen met wie ze een hechte band hebben ontwikkeld.

Vermijdende hechting

Maar wanneer degenen die eigenlijk voor je zouden moeten zorgen onbetrouwbaar zijn of je afwijzen, kan je chronisch onzeker worden met betrekking tot hechte relaties. Je bent op dat moment nog klein, en kwetsbaar, en erg van je ouders afhankelijk. Een onzeker gehecht persoon twijfelt aan de beschikbaarheid en steun van anderen en maakt zich zorgen over zijn of haar (sociale) waarde. Daarom hanteert hij of zij verschillende strategieën om met bedreigingen en negatieve emoties om te gaan.

Bij vermijdende hechting ben je wantrouwend naar anderen. Dit betekent dat je afstandelijk bent en niet graag afhankelijk bent van een ander. Je doet dingen het liefst alleen. Dit komt doordat jouw ouders/verzorgers tijdens jouw opvoeding in het contact met jou vaak negatief, afwijzend en niet sensitief waren.

In astrologische termen kun je hierbij denken aan allerlei aspecten tussen met name de Maan en Saturnus, en/of Maan en Uranus; dat zijn beide combinaties die wijzen op mensen die het liefst alles alleen doen, of terughoudend zijn om zich in afhankelijke relaties met anderen te verbinden.

Vermijdende stijl omvat het ontkennen van gehechtheidsbehoeften, het onderdrukken van gedachten en emoties die met hechting te maken hebben. Een vermijdend persoon wantrouwt de goede wil van relatie-partners en probeert emotionele onafhankelijkheid en afstand te bewaren. De vermijdende persoon voelt zich in de val gelokt als hij te dicht bij anderen staat.

Angstig Ambivalente hechting

Als je ambivalent gehecht bent ervaar je sterke wisselingen in je stemming. Het ene moment kan alles nog harmonisch zijn, maar dit kan snel omslaan. Je bent daarnaast bang om verlaten te worden. Jij ervaart deze hechtingsstijl omdat je ouders/verzorgers overbezorgd, inconsequent en/of onvoorspelbaar waren. Daarnaast ontbrak hun aanwezigheid op cruciale momenten

Iemand met veel gehechtheidsangst maakt zich zorgen dat een partner niet beschikbaar zal zijn in tijden van nood. Iemand die angstig is, doet aanhoudende pogingen om geruststelling en liefde van anderen te krijgen, deels omdat hij of zij twijfelt aan zijn of haar waarde. Angstig gehechte mensen zijn in beslag genomen door angst voor afwijzing. Deze angsten kunnen hen motiveren om seks te gebruiken, wat een prominente manier is om nabijheid te zoeken, om aan hun onvervulde gehechtheidsbehoeften te voldoen (bijvoorbeeld het bereiken van intimiteit, goedkeuring en geruststelling).

Degenen die aan paniekaanvallen lijden, hebben vaak een voorgeschiedenis van verlatingsangst als kinderen. De plotselinge opwinding van sociale scheiding kan leiden tot paniekaanvallen. Door de paniekaanvallen en verlatingsangst voelt het alsof het centrum van iemands comfort of stabiliteit abrupt is verwijderd.

Ongeorganiseerde hechting

Naast angstige en vermijdende gehechtheid is er ook nog ongeorganiseerde gehechtheid, de meest extreme van de onzekere gehechtheidsstijl, vaak het resultaat van misbruik en trauma in de kindertijd.  De ouder, of iemand die nauw betrokken is bij het opvoeden, geef op onvoorspelbare momenten soms steun, dan weer afwijzing of reageert met woede, en in de meest ernstige gevallen is er ook sprake van verbaal (schelden, kleineren), fysiek (slaan, dreigen met slaan) of seksueel misbruik. Ook zien dat de ene ouder de ander verbaal, fysieke of seksueel misbruikt kan een enorme impact op het kind hebben. In veel gevallen zijn er op de achtergrond dan ook nog problemen met bijvoorbeeld alcohol gebruik, of hebben één of meer ouderfiguren psychologische, of psychiatrische problemen.

De gevolgen kunnen ernstig zijn; het kind begrijpt het verraad van de veiligheid dat heeft plaatsgevonden, en het kind begrijpt dat een geliefde ouder of ouderfiguur een ernstige bedreiging kan worden voor iedereen in zijn omgeving, inclusief het kind zelf. Op dit punt leert het kind dat de vader, moeder of andere belangrijke verzorger (van wie hij of zij houdt en die verantwoordelijk is voor zijn of haar veiligheid) ook iemand is om bang voor te zijn.

In dit soort gevallen kun je met name naar Maan/Pluto, of Maan/Uranus aspecten in de horoscoop kijken, maar misschien ook wel Saturnus in het vierde huis. Als de vader een belangrijke rol speelt is het ook van belang te kijken naar de positie van de Zon, en wat dat zegt over de manier waarop zelfwaarde, zelfvertrouwen en autonomie gevormd zijn.

Mensen die op een ongeorganiseerde manier gehecht raken, gaan voortdurend heen en weer tussen erbij willen horen (om lief te hebben en verbinding te maken met anderen) en de behoefte om te overleven (om zichzelf te beschermen). Later, vooral in romantische relaties, voelen mensen met deze stijl van gehechtheid vaak angst en ongerustheid bij het aangaan van intieme relaties en lijden ze aan een negatief zelfbeeld en extreem schadelijke innerlijke stemmen. Ze voelen vaak een intense eenzaamheid vanwege een oprechte behoefte aan echte verbinding, maar de stress- en angstreactie, gekoppeld aan die behoefte, zorgt ervoor dat ze zich grillig gedragen en mensen met wie ze in potentie een verbinding zouden kunnen opbouwen wegjagen.

De pijn van mensen met een ongeorganiseerde stijl van gehechtheid is deze: ze willen liefhebben. Ze willen, zoals ieder mens, begrepen worden, zich veilig voelen, zich verbonden voelen met een ander persoon. Maar het proces is buitengewoon schokkend en het ontwikkelen van gevoelens voor een andere persoon kan worden ontsierd door meer negatieve emoties dan positieve, waaronder angst, verwarring, zelfhaat en twijfel.

Zelfs als de potentiële partner oprechte interesse toont, kan het reagerende en vaak grillige gedrag van mensen met een ongeorganiseerde gehechtheid - zoals overdreven vertrouwen en dan plotseling achterdochtig zijn, of graag reageren en zich onmiddellijk terugtrekken - ertoe leiden dat de potentiële partner zijn interesse verliest, wat de interne negatieve overtuigingen verder versterkt; dat hij of zij ongewenst en niet geliefd is.

Het kind in de volwassene

Vroege hechtingsinteracties vormen soms later in het volwassen leven de hechtingspatronen van mensen. Een veilige volwassene heeft bijvoorbeeld een vergelijkbare relatie met zijn romantische partner, voelt zich veilig en verbonden, terwijl hij zichzelf en zijn partner vrij laat bewegen.

Als het gaat om de manieren waarop we ons aan anderen hechten, hebben onze hechtingsstijlen ons in het vroege leven goed gediend, waardoor we kunnen reageren op en ons kunnen aanpassen aan de situaties, waardoor we in zekere zin kunnen overleven tot in de volwassenheid. Maar een ongeorganiseerde manier van hechten, of een angstige hechting of defensieve vermijding kunnen intieme relaties behoorlijk veel ingewikkelder maken, omdat er conflicten ontstaan tussen de verschillende behoeftes aan onafhankelijkheid,  individualiteit en vrijheid, en het verlangen naar intimiteit en acceptatie door belangrijke anderen.

Onderzoek heeft aangetoond dat hechtingsstijlen uit de kindertijd consistent zijn met die op volwassen leeftijd. De hechtingsstijlen die individuen tijdens hun kindertijd ontwikkelen, als gevolg van hun interacties met hun verzorgers, zullen vergelijkbaar zijn met de hechtingsstijlen die worden getoond in hun volwassen romantische relaties. Hechtingsstijlen kunnen van invloed zijn op onze partnerselectie, de manier waarop we ons verhouden tot onze belangrijke anderen en het gedrag dat we vertonen tijdens onze relatie. Degenen die veel angst ervaren hebben de neiging om dicht bij hun partners te blijven vanwege de angst om in de steek te worden gelaten. Ze zijn sterk gefocust op gehechtheid en verlangen intens naar nabijheid en intimiteit in hun relaties.

Tegelijkertijd hebben ze weinig vertrouwen in zichzelf, of de stabiliteit van de relatie. Ze voelen zich onzeker als ze niet in de buurt van hun partners zijn en piekeren vaak over hun relaties. Ze besteden veel tijd aan het focussen op wat er mis is of kan gaan.

Degenen die meer geleerd hebben om te vermijden steken niet zoveel energie in hun relaties, en proberen zoveel als mogelijk is psychologisch en emotioneel onafhankelijk te blijven van hun partners. Er is ook duidelijk minder waardering voor hechte relaties, en ze zijn geneigd om afstand te nemen van hun partners, omdat ze aannemen dat dezen niet reageren wanneer dat nodig is. In wezen vermijden ze dat ze te dichtbij komen uit angst hun partner te verliezen. Ook is de kans veel groter dat ze seksueel minder tevreden zijn – net als hun partners overigens.

Gelukkig toont onderzoek aan dat het hechtingssysteem van een persoon, samen met zijn of haar gevoel van veiligheid, ten goede kan worden veranderd. Een relatiepartner die fungeert als een betrouwbare veiligheidsfiguur kan bijvoorbeeld een gevoel van gevoelde veiligheid herstellen en de persoon helpen veiliger te functioneren. Therapie kan ook nuttig zijn.

Psychologische problemen en astrologie  

Er is een hele lijst van problematisch gedrag te bedenken die mede voortkomt uit een ervaren gebrek aan basisvertrouwen en veilige hechting. Ik zal er hier een aantal noemen en steeds een suggestie doen hoe dat in de horoscoop zichtbaar zou kunnen zijn. Dat zijn zeker geen “zo zit dat” beweringen; het is meer bedoeld om te laten zien hoe astrologie en psychologie gecombineerd zouden kunnen worden. De horoscoop maakt iets zichtbaar, maar ik geloof niet dat bijvoorbeeld een Maan/Saturnus verbinding de reden is dat er in de jeugd vaak gevoelens van onveiligheid waren; de reden was dat de ouders soms te streng of afwijzend waren, maar misschien was het wel het pesten op school, of opgroeien in armoede.

En het is goed om te benadrukken dat serieuze psychologische problemen NOOIT door één aspect worden weergegeven: het is altijd een optelsom van meerdere aanwijzingen, die allemaal op een andere manier laten zien waarom er verminderde draagkracht is. Elk geval is individueel en je zult nooit een combinatie vinden die altijd wijst op ADHD, of depressie, of wat dan ook. En vergeet ook niet om te kijken wat wijst op geestelijke veerkracht (binnen de horoscoop), en houdt in de gaten dat het een groot verschil maakt of je zorgzame partners heb, of in een mooie of juist lelijke omgeving woont, en of je een reden hebt om te leven, enzovoorts.

Verschillende reacties op gevoelens van onveiligheid

Eén manier waarop kinderen, en later volwassen, kunnen reageren op gevoelens van onveiligheid, kan zijn door het ontwikkelen van een sterke controlebehoefte en voortdurend alles zelf willen bepalen. Dat zou in de horoscoop zichtbaar kunnen zijn door een sterke positie van Mars, Uranus of Pluto – alle drie planeten die te maken hebben met zelfbepaling. Maar als daaronder ook angst zit is het meer waarschijnlijk dat Saturnus ook een belangrijke rol speelt. Ook de Zon kan soms – bij diverse disharmonische aspecten – de belangrijkste aanwijzing zijn voor overmatige controledrang.

Een tekort aan basisvertrouwen kan ook tot uiting komen in driftbuien, en episodes van sterke onredelijkheid. Alweer kun je dan denken aan Mars en Uranus, bijvoorbeeld in aspect met de Maan of Mercurius, of in het derde, vierde, achtste of twaalfde huis. Maar zeer sterke driftbuien zouden ook door Pluto kunnen worden aangegeven.

Angsten komen ook veel voor, en die kunnen alle kanten opgaan. Soms zijn er specifieke angsten voor bepaalde situaties of voorwerpen, soms gaat het met name om sociale angsten, of de angst dat niemand je eigenlijk de moeite waard vindt. Veel angsten hebben wel een basis in de vroegste jeugd, maar zijn vaak veel complexer, doordat ze ook sterk afhankelijk zijn van de reacties van anderen, manieren van denken en redeneren, of domweg herhaling, waardoor het ook ingesleten raakt. Traditioneel worden angst altijd in verband gebracht met Saturnus, en dat is natuurlijk nog steeds zo. Maar Neptunus kan ook sterk bijdragen aan het gevoel geen controle te hebben, met name bij disharmonische aspecten. En bijvoorbeeld een oppositie van Pluto kan ook samengaan met het gevoel dat er “daarbuiten” een grote dreiging aanwezig is.

Jaloezie is niet alleen maar controle- en bezitsdrang; er onder kan ook een grote angst zitten dat je verlaten wordt omdat je niet goed genoeg bent. Tekens als Stier, Schorpioen en Leeuw staan bekend als sterk geneigd tot jaloezie, evenals Pluto, en in mindere mate, Mars. Als er weinig basisvertrouwen is ontwikkeld kan dat gemakkelijk vertaald worden naar de jaloezie, want de zekerheid dat de ander echt voor jou heeft gekozen vinden ze dan maar moeilijk te geloven. Het kan er ook toe leiden dat je alles in de gaten wilt houden, en voortdurend wantrouwend bent over de motieven van de partner.

Weer een ander gedragspatroon wat je vaak ziet bij onveilige, ambivalente of ongeorganiseerde hechting is de onwil om anderen echt nabij te laten komen, niet toestaan dat anderen je laten troosten, en niet toegeven dat je je zwak, kwetsbaar en eenzaam voelt. Op het moment dat de ander zorgzaam wil zijn sluiten ze zich af, of worden afwerend of onvriendelijk, omdat het té gevaarlijk voelt om de ander toe te laten. En soms lijkt het op een ruzie om niets, maar gaat het in werkelijkheid niet om dat futiele probleem, maar wordt het in gang gezet om de ander op afstand te houden. Vaak natuurlijk onbewust, want diepe angst wordt meestal ook behoorlijk sterk toegedekt. Hierbij kun je denken aan allerlei ongemakkelijke aspecten tussen Mars en Saturnus, in combinatie met het zevende huis (partner) of Venus. Je zwak of kwetsbaar voelen komt meer voor bij de watertekens, planeten in het vierde, achtste of twaalfde huis, of ongemakkelijke aspecten naar de Maan toe.

En als laatste wil ik nog onrust en concentratieproblemen noemen – de onderliggende angst wordt meer mentaal vertaald in een geest die maar niet tot rust kan komen. Er kunnen natuurlijk heel andere redenen zijn voor mentale onrust – soms is het aangeboren temperament, soms nieuwsgierigheid, soms uitzonderlijke intelligentie, etc. De onrust waar ik hier naar verwijs is altijd vermengd met angst en zorgelijkheid. Kreeft en Steenbok zijn beide geneigd zich gemakkelijk zorgen te maken, dus Maan in die tekens kan een aanwijzing zijn. Mercurius in combinatie met Saturnus, Uranus en Neptunus zou een andere kunnen zijn.

Terug

Een groot, sterk of zwak ego

Omdat bij het bespreken van de Zon in de horoscoop er vaak de term “ego” valt is het nuttig om een onderscheid te maken tussen een groot, een sterk of een zwak ego. Want er zijn een aantal belangrijke verschillen tussen deze drie.

Mensen met een sterk ego hebben veel zelfvertrouwen, voelen zich meestal veilig, zijn emotioneel stabiel en kunnen flexibel omgaan met de stress van alledag. Ze zijn niet snel gefrustreerd en geven niet direct op als het tegenzit. Ze passen zich makkelijk aan als de omstandigheden veranderen, ze zijn zelfstandig, zelfbepalend, volwassen en authentiek, maar kunnen ook goed naar anderen luisteren.

Mensen met een groot ego daarentegen hebben veel minder innerlijke stabiliteit en zijn dus ook sneller van slag. Ze zijn vaak rigide en dogmatisch, reageren soms als gebeten als ze zich bedreigd of beledigd voelen, menen dat ze op van alles en nog wat recht hebben en zijn tegelijkertijd boos dat ze dat niet krijgen. Ze zijn eerder arrogant dan zelfverzekerd. Integriteit zegt ze weinig, eigenbelang des te meer.

Mensen met een zwak ego zijn onzeker, twijfelen vaak aan zichzelf, durven geen beslissingen te nemen, voelen zich vaak schuldig of schamen zich gemakkelijk. Ze zijn emotioneel niet stabiel, maar zijn geneigd tot angst en depressie. Ze voelen zich eigenlijk nooit goed genoeg, weten niet zeker of ze er wel mogen zijn, denken of verwachten dat anderen vaak kritiek op ze (zullen) hebben.

Mensen met een sterk ego hebben niet perse de goedkeuring van anderen nodig – ze zijn bereid om ook dingen te doen die veel kritiek kunnen oproepen, maar trekken zich daar niet zo veel van aan omdat ze voor een groot deel zelf hun eigenwaarde bepalen. Wel luisteren ze goed naar de kritiek van een kleine groep van mensen die ze tot hun beste vrienden rekenen, of desnoods hun meest gewaardeerde collega’s. Als de argumenten waardevol zijn passen ze zich daarbij aan, maar kritiek op zich is nog geen reden om te stoppen of boos of teleurgesteld te worden.

Mensen met een groot ego worden juist vaak boos van kritiek. Het irriteert ze dat er anderen zijn die het niet met hen eens zijn. Ze zijn dan ook veel vaker dan mensen met een sterk ego geneigd om degene die kritiek levert persoonlijk aan te vallen, of denigrerende opmerkingen over hen te maken. Een groot ego heeft veel bevestiging nodig. Kritiek vatten ze op als een aanval en als ondermijning, dus als reactie daarop gaan ze zelf aanvallen of ondermijnen. Maar ze zijn zich meestal niet bewust van dit mechanisme.

Een zwak ego heeft ook veel bevestiging nodig, maar is geneigd om support te invalideren door te denken dat mensen het toch niet echt menen, of zijn bang dat als anderen echt konden zien hoe zij werkelijk zijn ze hun steun wel zouden intrekken. Ze zijn eigenlijk constant bang om ontmaskerd te worden. Ze ontkrachten zichzelf en kunnen zich niet voorstellen dat je onbekommerd en ontspannen zelfverzekerd zou kunnen zijn. Ze zoeken vaak onbewust steun door te proberen te raden wat een ander het liefst zou willen zien en dat dan te doen. Het centrum van de macht leggen ze buiten zichzelf.

Zowel een groot als zwak ego heeft veel verdediging nodig. Veel tijd kan verloren gaan aan het reageren op anderen. Ze zien overal bedreigingen, en de een reageert geïrriteerd, de ander angstig. Ze voelen zich eigenlijk vaker kwetsbaar dan ze zelf realiseren. Veel lichamelijk ongemak zou daardoor verklaard kunnen worden, maar voor henzelf is die link noch zichtbaar, noch voelbaar. De kans is groot dat ze door die suggestie ofwel boos worden, ofwel dit als nieuw bewijs zien dat ze het toch niet goed doen.

Dit staat in sterk contrast met degenen die een sterk ego hebben. Ze hebben niet echt behoefte aan bevestiging, en blijven ontspannen als ze een compliment krijgen. Ze zijn niet zo met zichzelf en hun gevoelens van boosheid of kwetsbaarheid bezig, maar zijn vaker betrokken met hun zelfgekozen activiteiten of werk. Ze vinden het gemakkelijk om aandacht aan anderen te geven – maar niet te lang. Ze zijn open, nieuwsgierig, flexibel en hebben een sterk onderliggend gevoel van vertrouwen – juist datgene wat zo sterk ontbreekt bij mensen met een zwak of te groot ego.

Een sterk ego kan ook veel gemakkelijker omgaan met het feit dat er in de wereld nu eenmaal veel verschillende meningen, leefstijlen, geloofsovertuigingen, waarden, persoonlijkheden, belangen en culturen zijn. Ze voelen zich niet bedreigd door “de Ander” – maar zijn eerder nieuwsgierig of tolerant. Zij zullen de verschillen eerder als een verrijking zien. Een groot ego voelt zich daarentegen gemakkelijk beledigd door verschillen, en een zwak ego voelt zich snel bedreigd door mensen die anders zijn. Kracht kan ook zichtbaar zijn in het vermogen om compromissen te sluiten of “to agree to disagree” – maar een groot ego ziet dat juist als zwakte en toegeven.

Een sterk ego heeft dus ook veel meer het vermogen om zich in te leven in een ander, en het kan zich vrij gemakkelijk het standpunt van een ander voorstellen. Dat hoeft nog geen goedkeuring in te houden, maar het is wel mogelijk om zich iets anders dan de eigen mening en gevoelens voor de geest te halen. Ze hebben dus ook een goed ontwikkeld vermogen tot empathie. Voor een groot ego is dat veel minder vanzelfsprekend omdat alles vooral wordt afgemeten aan de eigen mening en ervaring. Ze projecteren daarom veel vaker hun eigen gevoelens op de ander. Ze gaan ook het liefst om met mensen van “hun eigen soort” – voor anderen buiten hun groep voelen ze gemakkelijk minachting.

Iemand die een sterk ego heeft gunt de ander succes, en kan zich geïnspireerd voelen door de goede resultaten die iemand anders neerzet. Hij of zij zal het ook gemakkelijk vinden om anderen te bedanken voor behaalde resultaten. Maar een groot ego zal eerder jaloezie en afgunst voelen als een ander succesvol is. Als iets lukt is dat hun verdienste, als iets mislukt is dat de schuld van een ander of de omstandigheden.

Iemand die zichzelf zwak voelt zal eerder ontmoedigd raken, omdat het onmogelijk lijkt zoiets ook te volbrengen. Succes hebben is ook ongemakkelijk – al die complimenten waar je maar van gaat blozen…

Omgekeerd: iemand die zich sterk voelt kan ook gemakkelijker omgaan met falen. Niet leuk, en de moeite waard om te analyseren wat er nu eigenlijk verkeerd ging, maar het hoeft niet perse te betekenen dat jijzelf een mislukking bent. Wat je doet en wie je bent zijn niet identiek.

Mensen met veel zelfvertrouwen groeien gemakkelijk verder – door hun openheid, vertrouwen, onafhankelijkheid en positieve emoties zijn ze niet bang om iets nieuws te proberen. Hun eerste impuls is niet om het onbekende te vermijden, maar nieuwsgierig en onderzoekend te zijn. Kritisch misschien, maar open.

Voor mensen met een groot of zwak ego ligt dat heel anders. Ze zijn door hun onderliggende onzekerheid – iets waar ze zich vaak niet eens, of juist veel te veel van bewust zijn – in principe defensief. Ze willen niet groeien, maar in het bekende blijven. Ze willen geen contact maken, want dat zien ze als een risico. Ze beperken zichzelf, en durven eigenlijk niet iets nieuws uit te proberen. Maar ze zijn ook geneigd om te ontkennen dat ze defensief zijn. Door die ontkenning kunnen ze ook niet een stap maken – want bij henzelf er is toch geen probleem? Het zijn de anderen die het probleem zijn.

Een sterk ego is een gezond ego. Elders heb ik de verschillende functies van een ego besproken, en de meeste daarvan werken goed als het ego gezond is. Het is een kenmerk van volwassenheid. Het is niet “af” want het is niet statisch maar dynamisch, en kan zich gemakkelijk aan wisselende omstandigheden aanpassen. Daarom kan het ook gemakkelijk groeien, zich verder ontwikkelen, nieuwe gebieden exploreren. In die zin maakt het ook spirituele ontwikkeling (naar bijvoorbeeld meer compassie, onderscheidingsvermogen, vriendelijkheid, gelijkmoedigheid en vrijgevigheid) gemakkelijker.

Ego en zelf

De Zon kun je lezen als het symbool voor het ego – de plek waar alle ervaringen  samenkomt en verwerkt wordt, en het centrum van waaruit bewust beslissingen genomen worden. Wie wil je zijn, waar sta je voor, waar geloof je in, wat kenmerkt jou, wat wil je bereiken – het zijn allemaal vragen die, als ze beantwoord worden, definiëren hoe de eigen beleving van de Zon is.

Maar de Zon is maar een deel van de gehele horoscoop – er is ook de Maan, de Ascendant, de planeten in de verschillende tekens en huizen, de aspecten tussen de planeten; een horoscoop is vele malen complexer dan dat ene symbool. De verschillende elementen van de horoscoop beschrijven ook krachten die buiten het bereik liggen van het bewuste zelf. De Zon stuurt niet alles aan. Mercurius bijvoorbeeld gaat over taal, begrip, mentale functies, verbindingen maken – heel andere onderwerpen dan die waarover het ego gaat. Dus het totale zelf wordt door de horoscoop aangegeven, en de Zon is daar niet meer dan een deel van. En in dat totale zelf zijn ook veel processen die niet afhankelijk zijn van de wil en bewust kiezen, of zich daar helemaal niets van aantrekken. Als er bijvoorbeeld een Venus-Pluto oppositie is bestaat er grote kans op een machtsstrijd met degene van wie je het meeste houdt (en soms ook het meeste haat). Zeggen “dat wil ik niet” maakt niet uit – het gaat toch gebeuren, en je zult hoe dan ook moeten leren hoe macht en liefde in jouw leven tot uitdrukking komen. Dat zijn allemaal processen, ontwikkelingen, gebeurtenissen die door andere krachten dan het bewuste ego worden aangestuurd, maar wel door het zelf gevoeld en ervaren worden. Je bent veel meer dan je ego.

Terug

Belangrijkste associaties met de Zon

De kern, het bewuste zelf, de wil, het vermogen om te kiezen, de held, het hart, integratie van ervaringen, wie je bent en wat je wil zijn, de mogelijkheid om je leven te sturen, ambitie, waar je naar streeft, creativiteit, zelfexpressie, onafhankelijkheid, waar je voor staat, mannen in het algemeen, en meer specifiek; de vader

Als de Zon goed functioneert

Kunnen kiezen, sturing kunnen geven, zelfbewust, trots op jezelf, oké zijn met jezelf, leiderschap, verantwoordelijkheid, weten wat je wil, eenheid, hartelijkheid, verwelkomen, ja zeggen tegen het leven, vitaliteit, in jezelf geloven, mijn ervaringen en wat ik wil zijn belangrijk, ik mag zijn wie ik ben, ambitieus, zelfstanding, zelfbepalend, zelfvertrouwen, goede verhouding met de mannen in het algemeen en specifiek de vader, leuke vader zijn

Als de Zon niet goed functioneert

Niet weten wat je wil, doelloos en verloren, niet van jezelf kunnen houden, of juist arrogant en verwaand, groot ego, overgevoelig bij kritiek, autoritair leiderschap, slap, geen ruggengraat, ik doe maar wat, weinig energie, neerslachtig of zielig doen bij tegenslag, egoïstisch, egocentrisch, narcistisch, iedereen te vriend willen houden in plaats van uitspreken waar je voor staat, slechte verhouding met mannen in het algemeen en meer specifiek de vader, geen leuke vader zijn.

Belangrijkste associaties met de Maan

Wat je voelt, je stemmingen, de emoties, automatische, halfbewuste reacties, wat je nodig hebt om je goed te voelen, wat je voedt, voeding, (zowel emotioneel als voedsel zelf), de verzorgster, waar je je thuis bij voelt, de maag, hormonen, gewoontes, afhankelijkheid,  emotionele intelligentie, vrouwen in het algemeen, en meer specifiek; de moeder

Als de Maan goed functioneert

Goed gevoel, je gemakkelijk thuis voelen, veilig en geborgen voelen, heeft als baby goede hechting en basisveiligheid ontwikkeld, goed voor jezelf kunnen zorgen, goed voor anderen kunnen zorgen, vriendelijk, verwelkomend, in contact met je eigen gevoelens, weten wat je nodig hebt en daar ook voor zorgen, op tijd tot rust komen, moederlijk, breed scala aan emoties kunnen voelen, zowel sterk als subtiel; gezonde gewoontes, gezond eten, goede verhouding met andere vrouwen en meer specifiek, de moeder, een goede moeder zijn

Als de Maan niet goed functioneert

Ongemakkelijk voelen, niet lekker in je vel zitten, onrustig, angstig, depressief, niet aan jezelf kunnen geven wat je nodig hebt, niet weten wat je nodig hebt, als baby geen goede hechting en basisveiligheid ontwikkeld, of ambivalente hechting; problemen met voedsel (te veel, ongezond, uit balans), eten als troost, niet goed opmerken wat anderen voelen, stemming kan zomaar omslaan, negatieve emoties, je nergens thuis voelen, gewoontes waardoor je je slechter over jezelf voelt, een gat voelen dat niet gevuld kan worden, slechte verhouding met andere vrouwen en meer specifiek, de moeder, geen prettige moeder zijn

Belangrijkste associaties met Mercurius

Praten, lezen en schrijven, taal, communicatie, publiceren, verbindingen maken, handel en vervoer, post, email en telefonie, mentale energie, cognitieve functies, veelzijdig, kunnen plannen, overzicht houden, bewegen, de handen, het brein, denken, benoemen, directe omgeving, zintuigen, zenuwstelsel, prikkelverwerking, de buurt, beweeglijkheid, lagere school(leeftijd), kinderen in het algemeen en meer specifiek; broers en zussen

Als Mercurius goed functioneert

Grappig, gevat, taalvaardig, nieuwsgierig, slim, intelligent, kan goed schrijven, maakt gemakkelijk verbinding, kan dingen goed verwoorden, communiceert helder, denkt snel en accuraat, analytisch vermogen, kan goed plannen en vooruitzien, snapt hoe dingen werken, handig, kan met veel verschillende mensen contact maken, oog voor directe omgeving, kan op tijd tot rust komen, goede verhouding met broers en zussen

Als Mercurius niet goed functioneert

Komt slecht uit z’n woorden, niet goed in schrijven, vindt het moeilijk verbinding te maken, zenuwachtig, rusteloos en nerveus, niemand snapt wat hij of zij bedoelt, vindt nadenken moeilijk, heeft moeite nieuwe informatie te verwerken, dommig, niet zo slim, slecht in plannen en vooruitzien, onhandig, breinmist, piekeren en ongerust zijn, gebrekkig oriëntatie vermogen, slechte verhouding met broers en zussen

Belangrijkste associaties met Venus

Liefde, intieme en belangrijke relaties, wat je mooi vindt, wat je waardevol vindt, uiterlijke schoonheid, harmonie, aantrekkelijk zijn, geld, waar je aan gehecht bent, vrouwelijkheid, comfort, luxe, gemak, prettige omgangsvormen, sociale intelligentie, kunst, artistiek en elegant, verleiding, voor mannen; welke vrouwen ze aantrekkelijk vinden, voor vrouwen; hoe ze ervoor zorgen (of niet) aantrekkelijk te zijn

Als Venus goed functioneert

Liefdevol, bevredigende en prettige relaties, goede band met de partner, omringd door wat als waardevol en verrijkend wordt gezien, mooie vrouwen, gevoel voor, en genieten van kunst of artistieke producten (passief), kunstzinnig en artistiek zijn (actief), comfortabel leven, op je gemak voelen, maakt gemakkelijk vrienden en vriendinnen, genieten van lekker eten, luxe en mooie dingen, verfijnd, verleidelijk, genieten van de zintuigen (Mercurius geeft het functioneren van de zintuigen zelf aan, Venus het genieten en waarderen daarvan), de muze of inspiratie voor iemand zijn

Als Venus niet goed functioneert

Onvriendelijk, grof, platvloers, moeite met intieme relaties, slechte band met de partner, lelijke dingen, onaantrekkelijke vrouwen, houdt niet van kunst (“gedoe”), wil liever goedkoop en gemakkelijk dan mooi, kan moeilijk op anderen afstemmen, beledigend of onverschillig, denkt meer aan zichzelf dan aan het welzijn van anderen, afstotend, sociale relaties zijn een bron van ergernis en moeilijkheden

Belangrijkste associaties met Mars

Kracht, agressie, manlijkheid, seksualiteit, het lichaam, lichamelijkheid, spieren en bloed, verwondingen, leiderschap, initiatief nemen, kordaat, durf, aan iets beginnen, sport, ruwe humor, oorlog, vechten, ruzie, grenzen bewaken, energie, passie en begeerte, avontuur,

Als Mars goed functioneert

Krachtig, sterk, stoer, moedig, houdt van seks, thuis in het lichaam, neemt gemakkelijk initiatief, kan leiden, laat niet over zich heen lopen, kan grenzen aangeven, grappig, maar niet subtiel, kan voor zichzelf opkomen, niet bang voor een confrontatie, zie je niet over het hoofd, kan goed overweg met machines en gereedschap, sportief, houdt van competitie, onafhankelijk, actief en energiek

Als Mars niet goed functioneert

Slap, geen kracht of energie, durft weinig, ongemakkelijk met seks, houdt niet van lichamelijkheid, neemt geen initiatief, passief, volgt liever dan leiden, laat over zich heen lopen, vermijd confrontatie, of ruw, grof, lawaaierig, plat, luid, wil alles winnen of domineren, oorlog en moord, ruzies, boosheid, roekeloos, onderschat gevaar door overschatting eigen kunnen, bloederig, ongelukken

Belangrijkste associaties met Jupiter

Uitbreiding, groei, vermeerdering, verbreding, kansen krijgen, geluk hebben, (reizen naar) het buitenland, buitenlanders, wat voorbij de horizon ligt, wijsheid, mildheid, goedheid, rijkdom, hogere opleidingen, adolescentie, de lever, het goede leven, waar veel van is, overvloed, weelde, ergens goed in worden, autoriteit zijn door kennis en kunde, morele overtuigingen, traditionele religies

Als Jupiter goed functioneert

Vriendelijk, wijs, een goed mens, mild, kansen aangrijpen als ze zich voordoen, internationaal georiënteerd, voelt zich op z’n gemak in andere culturen, rijk (zowel qua gevoel als financieel), tolerant, omarmt verschillen, geniet van veel verschillende dingen, ergens goed in zijn (geworden), houdt van reizen en avonturen, talenkennis, academische vorming, gezonde morele overtuigingen, geïnteresseerd in politiek en bestuur, succesvol, oprecht, rechtvaardig 

Als Jupiter niet goed functioneert  

Bekrompen, bevooroordeeld, dubieuze morele overtuigingen (racistisch, homofoob, vrouwonvriendelijk, enzovoorts), arrogant, uit de hoogte, elitair, doet zich deskundiger voor dan in werkelijkheid, wijsneus, onoprecht, dubbele agenda, doet joviaal om iets van je te krijgen, afkeer van andere religies of culturen, intolerant voor verschillen, ziet eigen groep als superieur, opscheppen, bluffen, roekeloos, denkt overal recht op te hebben, ik ben rijk dus ik heb gelijk, geen oog voor de worsteling van anderen, alles moet gemakkelijk, opgeblazen ego

Belangrijkste associaties met Saturnus

Tijd, verantwoordelijkheid, ervaring, geduld moeite, wat moeilijk is, angst, faalangst, realiteit, onontkoombaar, grenzen, de huid, skelet en gewrichten, tanden, langzaam, gestaag, niet tegen te houden of te ontkennen, ouderdom, koud, streng, eisen stellen, wat moet, test of examen, orde, scheiding, prioriteiten stellen, vertraging, vaste vorm krijgen, tradities, het verleden, structuur, duisternis, routine

Als Saturnus goed functioneert

Met verantwoordelijkheid kunnen omgaan, helder wat belangrijk is en wat niet, leren door ervaring, ouderdom geeft rust en zekerheid, niet bang voor angst, durven door goede voorbereiding, realistisch, goed besef van wat kan en wat niet, gerespecteerd worden, ironische humor, kunnen ordenen en organiseren, zuinig kunnen zijn, met weinig kunnen leven, overzicht hebben, gezag en autoriteit uitoefenen, grenzen aangeven, tradities geven houvast, het rijke verleden, geduldig, voorzichtig, precies, gewetensvol, serieus

Als Saturnus niet goed functioneert

Angstig, depressief, somber, koud en alleen, eenzaam, verdrietig, niet gesteund voelen, melancholiek, faalangstig, moeite met verantwoordelijkheid, moeite met gezag, moeite met beperkingen, moeite met structuren, ouderdom komt met gebreken, alles wordt minder, de waarheid is hard, nergens goed in zijn, onhandig, verlegen, angst om beoordeeld te worden, tradities beperken de vrijheid, tegenspoed, pech, te kort schieten, schuldig voelen, schulden hebben, de last van het verleden, minderwaardigheidsgevoel

Belangrijkste associaties met Uranus

Revolutie, doorbraak, vernieuwing, breuk met het verleden, technologie, technologische oplossingen, internet, elektronica, elektrisch, plotseling, onverwacht, schoksgewijs, niet normaal en gebruikelijk, ongewoon, anders, vreemd, bizar, briljante ideeën, abstract, wiskundig, emotioneel afstandelijk, eigenwijs, tegen de stroom in, provocatief, uitdagend, zeer snel, onconventioneel, universele rechten van de mens, humanisme, vrijheid, gelijkheid en broeder/zuster schap, grensverleggend, individuele vrijheid

Als Uranus goed functioneert

Durft anders te zijn, bevrijdend, vrijheidsstrijder, heft beperkingen op, zorgt voor doorbraak, briljant, slim, vernieuwend, biedt ongewoon perspectief, eigenwijs maar heeft wel gelijk, draagt ongewone oplossingen aan, individualistisch, onafhankelijk, pionier, intuïtief, ziet in één keer de oplossing, ziet iedereen als anders maar gelijkwaardig, begint open aan elk nieuw contact, tolerant voor verschillen, goede kameraad en vriend(in), inventief

Als Uranus niet goed functioneert

Outsider, de rare gek, onbegrijpelijk, hoort er niet bij, rebelleert tegen wat goed gaat, forceert, eigenwijs zonder bewijs, koppig verdedigen van de verloren zaak, bizarre ideeën, strijdbaar, irritant, ongefundeerde meningen, ervan overtuigd altijd gelijk te hebben, rusteloos, destructief, onberekenbaar, fel tegen bepaalde groepen in de samenleving, bindingsangst, bang om vrijheid op te moeten geven, wil perse in elke situatie eigen keuzes kunnen maken, anarchistisch, chaotisch, wispelturig, egocentrisch, onverschillige hardheid, emotioneel koud en afstandelijk

Belangrijkste associaties met Neptunus

Dromen, fantasie, idealen, spiritualiteit en mystiek, verbinding met het hogere zoeken, inspiratie, verfijnd, subtiel, mistig, waterig, oplossen, infiltreren, vaag gedefinieerd, suggestief, onbepaald, gevoeligheid, goed aanvoelen, visioenen, opoffering, overgave, lijden, relatie tussen droom en werkelijkheid

Als Neptunus goed functioneert

Gevoelig, geïnspireerd, subtiele staten van bewustzijn, fantasierijk, idealistisch, ziet meer dan anderen, contact met subtiele realiteiten, paranormaal, visionair, gevoelens van eenheid met natuur en kosmos, vol goede bedoelingen, leeft mee met iedereen die lijdt, artistiek, gevoelig, zelf transcendentie

Als Neptunus niet goed functioneert

Vaag, de weg kwijt, fantasie wint van realiteit, goedgelovig, emotioneel kwetsbaar, onzeker, verwarring, besluiteloos, illusies, hallucinaties, overmatig gebruik van alcohol en drugs, fatalistisch, gevoel te kunnen kiezen en sturen ontbreekt, geheimzinnig, schandalen, liegt gemakkelijk en gelooft daarna eigen leugens, zelfvernietiging, chaotisch, geen grond onder de voeten, gevoelens van zwakte

Belangrijkste associaties met Pluto

Intens, diepgaand, indringend, verborgen invloed, reinigen, zuiveren, ontdoen van het overbodige, levenscyclus van geboorte en dood, sterke seksuele gevoelens, diepgaand onderzoek, onthullen wat verborgen is, taboes, wat niet gezien mag worden, macht en onmacht, wat ondergronds is, de onderwereld, transformatie, wedergeboorte, loutering, vergif, afstoten wat z’n tijd heeft gehad, atoombom, weerstandsvermogen,

Als Pluto goed functioneert

Zeer krachtig, zonder angst, alles beheersend, oefent achter de schermen veel invloed uit, kan grote groepen bereiken, laat zich door niets tegenhouden, enorm veel reserves (fysiek, financieel, via netwerk), seksueel magnetisch, psychologisch inzicht, kan goed met chaos en conflicten omgaan, schrikt niet van heftige emoties en crisis, kan accepteren en adviseren als anderen heftige gevoelens hebben, brengt het verborgene omhoog, kan overweg met geboorte en dood, kan orde brengen in chaotische situaties, weet van weinig veel te maken.

Als Pluto niet goed functioneert

Manipulatief, dwingend, dwangmatig, obsessief, gaat over grenzen heen, wreed, gemeen, sadistisch, vernietigend, destructief, bezeten, moord en zelfmoord, gewelddadig, oorlogszuchtig, wraakzuchtig, wrokkig, ziet overal complotten, jaloers, achterdochtig, overheersend, geeft anderen geen ruimte, trekt alle aandacht naar zich toe óf is achter de schermen allerlei complotten aan het smeden, betrokken bij misdaad en geweld, wil enorme sommen geld verwerven (ook met illegale middelen), psychopaat, kan zeer snel wisselen van charmant naar dreigend, ongevoelig voor de gevoelens van anderen, of niet geïnteresseerd.

Belangrijkste associaties met Chiron

Leren door (fysieke) ervaring, de willekeur van het noodlot, verwonding, genezing, de lange weg naar genezing, alternatieve geneeswijzen, subtiele manieren van genezen, handicap, chronische ziektes, beschadiging, woede, verdriet, verlies van lichamelijke mogelijkheden, euthanasie, afwijzing

Als Chiron goed functioneert

Leraar, onderwijzer, helper, genezer, verbindingen herstellen, begrip voor lijden, zorgzaam, mededogend, wijs, durft ongebruikelijke methodes te gebruiken, alternatieve geneeswijzen, kruidentherapie, homeopathie, geen tegenstelling tussen natuur en cultuur, acceptatie van alle lichamen

Als Chiron niet goed functioneert

Pijn, verdriet, verlies, ziekte, handicap, beperkingen door lichamelijk onvermogen, wond die niet geneest, afkeer van eigen lichaam, onzekerheid eigen afkomst, gevoel er niet bij te horen, gevoel dat je niet mee mag doen, chronische kwalen, uitsluiting, mogelijkheden die wegvallen vanwege ziekte of handicap

Terug

CHIRON of Cheiron

De ontdekking

Chiron werd in 1977 ontdekt. Het is een relatief klein object en beschrijft een sterk ellipsvormige baan die tussen die van Saturnus en Uranus inligt, en de omlooptijd rond de Zon is bijna 51 jaar. Nu worden er regelmatig nieuwe objecten in het zonnestelsel gevonden (vooral asteroïden en kometen), maar Chiron kreeg al spoedig de belangstelling van astrologen, en een aantal van hen begon zijn positie in de horoscoop in te tekenen. Dat was vooral mogelijk doordat al heel snel de posities van Chiron door de tijd heen (een zogenaamde efemeriden) door de computer waren berekend.

Door hem in de horoscoop in te tekenen en door te bestuderen wat het effect was als hij over belangrijke punten van de geboortehoroscoop heenliep, werd getracht te achterhalen wat de betekenis van dit nieuwe object was.

Ook werden de Griekse mythen rond Chiron druk bestudeerd om zodoende meer inzicht in zijn werking te verkrijgen; iets wat eerder al bij de ontdekking van Uranus, Neptunus en Pluto was gedaan en een vruchtbare methode was gebleken. Iedere astrologisch symbool is verbonden met een aantal mythologische verhalen, en veel elementen uit die mythen zijn met enige aanpassing, ook toepasbaar in een horoscoop lezing.

De mythe

De Chiron mythe begint als volgt: Eens bedreef de god Kronos\Saturnus de liefde met de nimf Philyra, -  waarschijnlijk was er sprake van verkrachting - maar hij dreigde ontdekt te worden door zijn vrouw Rhea. Om dit te voorkomen, veranderde Saturnus zichzelf in een paard en galoppeerde er vandoor. Toen 9 maanden later Philyra een zoon baarde, was deze half man, half paard en hij kreeg de naam Chiron (Cheiron). De naam betekent zoiets als “degene met de handen” of “hij die zijn handen weet te gebruiken”. Denk bijvoorbeeld ook aan chiromantie – de kunst van het handpalm lezen.

Zijn moeder Philyra vond hem een afschuwelijk gedrocht en smeekte de goden haar te helpen. Aldus geschiedde: zij werd veranderd in een lindeboom en Chiron werd door de goden geadopteerd en kreeg onderricht in o.a. de geneeskunst, muziek, astrologie, de jacht en de krijgskunst. Dat was bijzonder want de meeste Centauren waren wilde schepsels, levend in de bossen en bergen en voornamelijk rauw vlees etend. Appolodorus noemde hen “wilden, sociaal ongeorganiseerd en onvoorspelbaar van gedrag”. Sommige centauren waren geneigd tot vriendschap met mensen, mits ze niet dronken werden, want wanneer dat gebeurde werden ze ongelofelijk destructief. Dat gebeurde bijvoorbeeld toen ze uitgenodigd werden voor de bruiloft van een koning. Ze slaagde erin twee kruiken wijn te stelen, en gingen toen helemaal door het lint. Ze verkrachtten de bruid en legde het huis van de koning in de as. In de daaropvolgende oorlog worden de meeste Centauren gedood, en degenen die nog in leven waren werden verbannen. Daarna waren ze tweeduizend jaar onzichtbaar, totdat ze weer opdoken in de verhalen van Harry Potter.

Chiron moest na dit beschamende incident zijn grot op de berg Pelion verlaten. Dat was waar hij, als een soort pleegvader, onderricht had gegeven aan bijvoorbeeld Asklepios, Jason en Achilles. Zijn naam en faam waren wijd verbreid, en hij stond hoog aangeschreven als meester in de kunst van het genezen. Velen kwamen hem bezoeken. Hij was ook een profeet. Hij was al een archetypische leraar en genezer vóór hij gewond raakte – een goed en edel wezen dat zijn duistere centaurische erfenis in de hand wist te houden, maar getroffen werd door de vreselijke onredelijkheid van het leven.

Wat er gebeurde was dat Herakles, die in wezen een zonneheld was, betrokken raakte in een gevecht met de Centauren, en een pijl op hen afschoot, die per ongeluk Cheiron — die niet deelneemt aan het gevecht – in de knie trof. In een andere versie van het verhaal heeft Herakles net de Hydra gedood. Hij raapt de pijlen op die hij heeft gebruikt om het monster te doden en stopt ze, druipend van het giftige bloed van de Hydra, in de koker terug. Eén ervan schampt per ongeluk de dij van de Centaur. In beide versies is het louter pech. Geen god is er begonnen. Geen hoogmoed heeft het over hem afgeroepen. Chiron noch Herakles heeft opzettelijk iets verkeerds gedaan; geen van hen is slecht of nalatig. Toch kan Chiron, al zijn wijsheid in de geneeskunsten ten spijt, niets aan zijn eigen wond doen, en hij trekt zich gillend van de pijn terug in zijn hol. Toch kan hij niet sterven, want hij is onsterfelijk. Hij is veroordeeld tot eeuwig lijden. Later biedt Prometheus aan zijn onsterfelijkheid over te nemen, en Zeus stemt in met die schikking; Chiron wordt dus uiteindelijk verlost van zijn pijn, maar slechts door de dood. Als beloning voor al het goede werk dat hij had verricht, kreeg hij van Zeus/Jupiter een plaats aan het firmament als het sterrenbeeld Sagittarius/Boogschutter.

Astrologische betekenissen

De betekenis die Chiron heeft in een individuele horoscoop kan gedeeltelijk worden afgeleid uit elementen van de Chiron-mythe.

De willekeur van het noodlot

Het is geen leuke mythe. Het is ook geen mythe die we keurig kunnen inpassen in onze fantasieën over hoe de kosmos zou moeten werken. We denken graag dat Chiron een wijze genezer wordt vanwege zijn wond, en dat de verwonding een opbouwend doel dient. In feite raakt hij gewond ondanks zijn goedheid en wijsheid, en behalve de dood kan niets hem verlossen. Er ligt geen enkele romantiek of glans over dit verhaal. Het is een heel wrange visie op een bepaalde kant van het leven, die we denk ik bereid moeten zijn onder ogen te zien, willen we constructief met Chiron aan de slag.

Het belangrijkst in dit verhaal is de uitermate willekeurige, onverdiende aard van de wond. Er is geen reden voor. Ik denk dat dat moeilijk te verteren is. Chiron, hoewel onschuldig, moet boeten. Ook hij is een Centaur, hoewel hij niet deelneemt aan het gevecht. In die zin lijden wij door de destructieve daden van onze medemensen, omdat we menselijk zijn, en goedheid en kennis ons daar niet tegen beschermen.

Iets in ons raakt onherroepelijk gewond wanneer we met de destructieve krachten in onszelf en in het leven bewust strijd proberen te leveren. Het lijkt zo onredelijk wanneer we ondanks die strijd érger komen te lijden dan de schurken die het kwaad veroorzaken. Chirons’ pijn komt voort uit de archetypische strijd tussen licht en donker; iemand moet boeten, en vaak is dat niet de schuldige. Soms worden we verwond ondanks onze beste intenties om het goed te doen – het leven is gewoonweg niet altijd eerlijk en rechtvaardig, en soms heb je gewoon pech, zonder dat je ergens schuldig aan bent.

Chiron past niet in ons gevoel voor kosmische orde. Hij vloekt met onze opvattingen van kosmische rechtvaardigheid, waarin alles uiteindelijk beheerst wordt door de wet van de redelijkheid en rechtvaardigheid. Misschien geloven we dat reïncarnatie, of de onnaspeurbare wil van God, de onrechtvaardigheden in het leven kan verklaren. Misschien geloven dat alles een reden heeft – om te groeien als mens bijvoorbeeld. Dan nog is er Chiron, en zul je als astroloog geconfronteerd worden met verhalen waarbij iemand zonder enige schuld een invaliderende of beschadigende ervaring heeft meegemaakt.

De moeder wiens dochter een vreemd en opvallend gezicht had en voortdurend moest horen hoe zij op school daarmee geplaagd werd. (Chiron in 5^e huis). Een vent van 40, in de kracht van zijn leven, die een bacterie oploopt die er toe leidt dat hij alleen nog maar op de bank kan zitten. (Chiron conjunct Zon)  Het jongetje die samen met zijn zusje ging zwemmen en haar voor zijn ogen zag verdrinken. (Chiron in 3^e huis, vierkant Neptunus) De vrouw een kleine operatie moest ondergaan en door een medische misser nooit meer zwanger kon worden. (Chiron conjunct Venus in het zesde huis). De vrouw die na een verkrachting gedwongen werd om het kind te voldragen en het daarna moest afstaan.(Chiron oppositie Maan) Allemaal verhalen die samenhingen met de positie van Chiron in iemands horoscoop.

Het is zeker niet zo dat een opvallende plaatsing van Chiron altijd dit soort ernstige levensgebeurtenissen aangeeft – we zullen later ook nog een aantal positieve kanten belichten. Maar sommige woorden van troost zijn een beetje te goedkoop, te gemakkelijk, te veel bedoeld om maar te kunnen blijven geloven dat alles ergens goed voor is. Soms is het ook gewoon Ka Uu Tee

Adoptie

Omdat zijn lichaam zowel paard als mens was, werd hij door zijn moeder verworpen. Ze kon of wilde hem niet accepteren, want hij was niet zoals ze gehoopt of verwacht had. Eén van de thema’s die met Chiron samenhangt is afgewezen worden door degenen die je zouden moeten beschermen, of bijvoorbeeld beschadigd raken door instituties die ons eigenlijk zouden moeten beschermen. Het kan ook in verband worden gebracht met adoptie, waarbij een kind niet opgroeit bij zijn biologische ouders, maar in plaats daarvan óf in een weeshuis, óf bij andere ouders opgroeit. Het kan ook zijn dat we wel bij onze eigen ouders opgroeien, maar dat we de ervaring hebben dat een essentieel deel van ons door hen werd afgewezen.

Pijn onderdrukken

De pijn die door Chiron wordt aangeduid kan er in sommige gevallen toe leiden dat er verslavingen ontstaan die dienen als pijnstiller. Ze dienen als middel om pijn en woede te onderdrukken die ontstaat door de onrechtvaardigheid van het leven, en een te sterk besef van de immense kwetsbaarheid van het menselijk bestaan. De magische stof wordt niet ingenomen omdat iemand ernaar verlangt thuis te komen, maar omdat iemand het gevoel heeft dat hij anders iemand naar de keel zal vliegen. De ondertoon van emotie bij de verslaving is heel anders dan bij Neptunus, hoewel deze twee kunnen samengaan. Je hoeft je van die onderdrukte woede nauwelijks bewust te zijn. Maar van binnen is er iets dat zegt: „Onderdruk die boosheid snel, of het komt naar buiten en brengt schade en vernietiging. Stop iets in je mond, spuit iets in. Verdoof de pijn voordat die tot je door kan dringen. Doe alles om die tot zwijgen te brengen.”

Zodra de pijnstiller achterwege blijft kan er een vreselijke woede omhoogkomen. Alle gif begint naar buiten te komen — een zwarte verbittering jegens het leven, omdat het zo oneerlijk is. Het gif van Chiron moet eruit komen wil er genezing plaatsvinden, Dat betekent niet dat we mensen in elkaar moeten gaan slaan. Maar we dienen ons bewust te zijn van het gif en iets te vinden waardoor we het tot uiting kunnen brengen — misschien in een therapeutische situatie, of door te schilderen of te schrijven, of in een andere creatieve vorm die zowel die honorerend is en tegelijk het lijden kan bevatten.

Woede en verdriet

Laten we nog eens naar de mythe kijken. De plaats van Chirons wond is niet in het menselijke of goddelijke deel, die zit in het dierlijke deel. Heeft u ooit een dier meegemaakt dat gewond was – het zal iedereen aanvallen die te dichtbij komt, als het nog de kracht daartoe heeft. De woede van Chiron doet zich op instinctief niveau voelen. Misschien is er de vraag: “Wat is de betekenis hiervan?” Maar je kunt geen betekenis destilleren uit een wond of deze in het perspectief van een groter patroon plaatsen tenzij je weet dat de wond er is en kunt voelen hoe zeer hij doet. De wonden van Chiron zijn verbonden met grotere collectieve kwesties maar voelen ook persoonlijk. En pijnlijk.

Daarnaast kan de verwonding, de ziekte, de handicap, de beschadiging die met Chiron samenhangt er ook toe leiden dat iemand een intens verdriet voelt. Verdriet om de mogelijkheden die verloren gaan omdat het lichaam niet meer kan doen wat het zou moeten doen; vrij bewegen, gezond en vitaal zijn. Pas als een lichaam niet meer meewerkt begint het door te dringen hoeveel dingen die vanzelfsprekend leken afhankelijk waren van een lichaam dat gewoon functioneert. Dat allerlei ontmoetingen wel veronderstelde dat je je gemakkelijk kon bewegen om ergens naar toe te gaan. Dat heel veel werk wel veronderstelt dat je vrij van pijn bent. Dat een relatie sterk onder druk kan komen te staan als je de helft van de tijd aan de verzorging van je lichaam moet besteden, en veel niet samen kunt doen, want ja, het lichaam werkt niet mee.

Dat alles kan leiden tot verdriet, gevoelens van verlies, rouw, depressie soms. Heel veel vanzelfsprekende verwachtingen blijken in rook te zijn opgegaan. Het kan veel tijd kosten om hiermee in het reine te komen en te accepteren dat de mogelijkheden tot een vrij en zorgeloos leven definitief voorbij zijn. We zullen voor altijd hiermee moeten leren leven.

Veel mensen zullen ook ervaren dat een flink deel van de gezonde mensen niet houden van mensen met een ziekte of beperking. Ze reageren afwijzend, bot, geven ongevraagd advies waar je allang van weet dat het niet helpt, staren, maken opmerkingen tegen anderen alsof je er niet zelf bij bent, veronderstellen dat je stupide bent als alleen je benen het niet doen, gaan hard praten omdat je misschien wel doof én dom bent; kortom, de minder fraaie kant van mensen kan behoorlijk sterk naar voren komen als je op een of andere manier niet voor 100% kunt deelnemen aan het alledaagse leven door ziekte of handicap. Daar mee leren omgaan komt er dus ook nog eens bij.

Healing

In de mythe is Chiron iemand die zowel kennis heeft van de kunst van het boogschieten ( = het veroorzaken van verwondingen) als van de geneeskunst ( = het helen van verwondingen), en hij is dan ook sterk verbonden met zowel het ontstaan als genezen van pijn en ziekte. Als je ziek wordt terwijl Chiron over een belangrijk punt in de horoscoop trekt, dan is dat waarschijnlijk een poging van het lichaam om het natuurlijk evenwicht te herstellen. Het kan ook zijn dat het tijd wordt om iets pijnlijks onder ogen te zien, iets wat je al langere tijd probeerde te vermijden.

Voor sommige mensen geeft een Chiron-transit een periode aan waarin ze zich terugtrekken en de afzondering gebruiken om tot grotere eenwording te komen, o.a. door lichaam en geest te reinigen. Chiron wordt ook in verband gebracht met het ontstaan van de verschillende vormen van alternatieve geneeskunst en vormen van psychotherapie die gericht zijn op groei en zelfrealisatie.

Het is al gebleken dat Chiron vaak prominent geplaatst is in de horoscopen van mensen die werkzaam zijn in de 'healing arts'. Dat kan bijvoorbeeld ook een fysiotherapeut zijn, (Chiron conjunct Ascendant Steenbok)  of een logopedist (Chiron driehoek Mercurius)

Vanuit het perspectief van Chiron is ziekte ook een gevolg van de verstoring van het natuurlijk evenwicht, en de behandeling is gericht op herstel van dit evenwicht, meer dan op het idee dat een bepaald orgaan niet goed functioneert. Chiron vertegenwoordigt de visie dat lichaam en geest gelijk noch verschillend zijn, en dat deze eenheid op zijn beurt voortdurend in relatie staat met de omgeving.

Chiron is dus symbool voor 'de genezer’; maar dan wel iemand die uit eigen ervaring bekend is met pijn die niet als vanzelf weer voorbij gaat. Hij is het symbool van de 'wounded healer'. Daarom is zijn inlevingsvermogen en kompassie zo duidelijk aanwezig; hij/zij weet maar al te goed hoe pijnlijk het bestaan kan zijn, en hoe diep de pijn kan doordringen. Hij weet hoe pijnlijk het kan zijn om verworpen en afgewezen te worden, en hij weet hoe bepaalde verwondingen chronische pijn kunnen veroorzaken. Er is dan ook veel geduld, want de oorzaak van veel ongemak is diep geworteld, en als je niet slechts de lastige symptomen wilt laten verdwijnen kan het veel tijd kosten om de werkelijke oorzaken aan te pakken.

Chiron werkte met natuurlijke middelen (geneeskrachtige kruiden bijvoorbeeld) en die werken meestal langzamer dan reguliere medicijnen. Niet noodzakelijkerwijs beter, maar hopelijk wel met minder bijwerkingen.

Vermoedelijk is hij ook meer vertrouwd met het idee dat sommige problemen of onoplosbaar zijn, of slechts gedeeltelijk verholpen kunnen worden. "Geboren zijn is ongemak" zoals de Franse schrijver Cioran al opmerkte.

De leraar

Behalve de genezer vertegenwoordigt Chiron ook de leraar, de opvoeder, de begeleider, de mentor, de wijze raadgever, iemand die inwijdt in het nieuwe en onbekende. De meester, de integere goeroe, iemand die nieuwe mogelijkheden toont, een sleutel overhandigt of laat zien door welke poort je in een andere werkelijkheid kunt komen.

Het gaat om iemand die kennis van het menselijk lichaam combineert met inzicht in de menselijke geest, en begrip heeft voor de wetten der natuur. En iemand die in staat is om die kennis op een praktische manier te gebruiken, want Chiron is meer geïnteresseerd in direct toepasbare mogelijkheden dan in theoretische beschouwingen. Hij is geen filosoof: zijn zorg gaat uit naar mensen die pijn lijden en zijn vaardigheid ligt in het verzachten of doen verdwijnen van de pijn.

Als je door een pijl verwond bent, ga je ook niet eerst onderzoeken van welke houtsoort die pijl is gemaakt, wie hem heeft afgeschoten en met wat voor soort boog: je trekt de pijl eruit. En met pijlen was Chiron meer vertrouwd dan hem lief was.

De helende invloed hoeft niet altijd van bepaalde mensen afkomstig te zijn; ook een boek als de I Tjing, ook het concert voor twee violen van Bach, ook de herinnering aan een heerlijke tijd kunnen een helende invloed uitoefenen.

Chiron's positie in de horoscoop kan laten zien wat de rol van de leraar is in je leven; het kan ook aangeven of en in hoeverre je zelf die rol wilt of kunt vervullen. Het gaat daarbij vaak om iemand die veel liefde en warmte te bieden heeft, en alleen al door zijn aanwezigheid helend werkt. De Chiron-leraar kan soms streng zijn, maar in tegenstelling tot de ernstige Saturnus-leraar heeft hij ook pretoogjes.

De dood

Chiron koos uiteindelijk voor een vrijwillige dood. Moe geworden van de voortdurende pijn, accepteerde hij de noodzaak om te sterven als enige manier om verlost te worden van het lijden. Analoog daaraan heeft de astrologische Chiron soms ook te maken met zaken als euthanasie en stervensbegeleiding.

Bij zijn keus om te sterven speelde mogelijk ook compassie met het lijden van Prometheus een rol. Hoewel hij vele helden had voorbereid op onsterfelijkheid, verkoos hijzelf uiteindelijk het sterven.

Na zijn dood werd hij door Zeus vereeuwigd in het sterrenbeeld Sagittarius. Geen onbeduidende plaats: in die richting bevindt zich het centrum van het melkwegstelsel, en het is samen met het sterrenbeeld Schorpioen een gedeelte van de hemel waar zich een groot aantal sterren bevindt.

De acceptatie van de dood, het loslaten van iedere gehechtheid aan het aardse (zijn lichaam), én het goddelijke (zijn onsterfelijkheid) bracht Chiron uiteindelijk naar de plaats waar hij volledig tot rust kon komen: aan de hemel.

Lijst met trefwoorden voor Chiron

A) Adoptie, afstoten, afwijzen, astrologie, afzondering, accupunctuur, alternatieve geneeswijzen, archetypisch bewustzijn

B) Begeleiden, boogschieten, bio-energetica, buitenstaander, betekenis vinden, bewustzijnsverruiming, bezetenheid, blinde vlek

C) Chronische pijn, compassie, channeling, complementair, chtonisch

D) Deur, doorgang, dienen, discipel, discipline, dieet

E) Eenheid, euthanasie, ecologie

F) Fragmentatie, fanatisme

G) Genezing, genezer, goeroe, grot, goddelijke kennis, gespletenheid

H) Hulp, hulpverlener, healing, herstel van natuurlijk evenwicht, holisme, handlijnkunde, herkenning van eenheid

I) Integreren, instinct, inzichten, inwijding, immuunsysteem, initiatie, individuatie, isolatie, innerlijk weten

K) Krijgskunst, kwetsing, kruidengeneeskunde

L) Lichaam, lichamelijk, lijden, leren

M) Massage, magnetiseren, mentor, meditatie, meester, mythen, mythologie

O) Opening, overstijgen van tegenstellingen, opvoeden, onsterfelijkheid, overbrugging, opofferen, onderwijzen, overgave, onverenigbaar

P) Pijn, paranormale geneeswijze, poort, pleegouders, polariteiten, psychotherapie, pelgrim, pad, priester

Q) Queeste

R) Reinigen, raadgeven, roeping, reïncarnatie

S) Synthese, sleutel, shiatsu-massage, sjamaan, sjamanisme

T) Terugtrekken in stilte, Tarot, Tao, toewijding, test van innerlijke kracht

U) Uniek

V) Verwonding, versterken van weerstandsvermogen, verdwijnen van de vader en/of moeder, verwerpen of verworpen worden, vasten, vrijwillige dood, vervreemding, verlies, verbinden

W) “Wounded healer”, wijsheid

Y) Yoga

Z) Ziekte, zwerven, zelfkennis, zwakte

Terug

PLUTO

Dood en geboorte, overleving, transformatie, wedergeboorte. Taboe. Obsessie en dwang. Crisis. Verkrachting. Binnendringen. Paranoia, angst voor verborgen vijanden. Geheimen, heimelijk, verborgen. Macht en onmacht. Zeer krachtige gevoelens, primaire emoties. De onderwereld. De donkere kant van seksualiteit.

Pluto wordt geassocieerd met allerlei onderwerpen die vooral hele sterke en intense emoties oproepen; seksualiteit, dood, verraad, oorlog, verlies, geld, macht, misbruik, en wraak, wrok en woede. Maar juist omdat de gevoelens zo heftig en overweldigend kunnen zijn, gebeurt ook vaak het omgekeerde; het inkapselen, niet-voelen, begraven van gevoelens. Of ontkennen, omkeren, projecteren of iets schijnbaar totaal anders voelen.

Wanneer Pluto een planeet of een ander punt in de geboorte horoscoop raakt, lijkt het de dingen die die planeet vertegenwoordigt, te verdiepen en te intensiveren. Met de harde aspecten, waar de uitdrukking van Pluto op gespannen voet lijkt te staan ​​met de uitdrukking van de andere planeet, lijkt Pluto vaak de andere planeet te begraven of zelfs te doden. Zodoende hebben mensen met Maan-Pluto-contacten bijvoorbeeld vaak schijnbaar hun gevoelens 'begraven' en voelen zich er behoorlijk van afgesneden, soms voor lange periodes.

Wanneer een planeet onze Pluto aanraakt, hebben we vaak het gevoel dat die dingen die door die planeet worden aangeduid, inderdaad aan iets nogal lelijks zijn onderworpen, inderdaad zijn geschonden, binnengevallen en met geweld zijn ingenomen, of dat zoiets in de toekomst zou kunnen gebeuren. We voelen ons vaak vervolgd met betrekking tot planeten die door Pluto zijn aangeraakt. Of dit is althans vaak de ervaring met de conjunctie en harde aspecten. De Maan-Pluto-persoon heeft bijvoorbeeld vaak het gevoel dat zijn gevoelens in het verleden zijn geschonden, dat er is binnengedrongen, dat er met spijkerlaarzen overheen is getrapt, en er is vaak een enorme angst dat een dergelijke invasie opnieuw zal plaatsvinden. Zon-Pluto heeft vaak het gevoel dat hun identiteit van hen is of zou kunnen worden ontdaan. Met Venus-Pluto of Mars-Pluto kan er soms een geschiedenis zijn van letterlijke verkrachting of het wegnemen met geweld van iemands genegenheid (Venus) of wil (Mars).

We kunnen niet lichtvaardig leven met betrekking tot die planeten die onze Pluto raken. Door zulke contacten kunnen we een glimp opvangen van de onderwereld, in de vorm van ons eigen onderbewustzijn en, vermoed ik, de lelijkere aspecten van het collectieve onbewuste. Zulke glimpjes zijn misschien niet prettig, maar ze transformeren ons begrip van het planetaire principe in kwestie. Vaak wanneer een planeet wordt aangeraakt door Pluto, is er een gevoel van vroege overtreding, maar dit is zeer snel en diep begraven en zal gedurende vele jaren pas weer bovenkomen als er een geschikte expressie voor is. Voordat het weer opduikt en er een mogelijkheid is om het vollediger te integreren, IS er vaak een enorme angst rondom de betrokken planeet, een angst die zich aandient door een dwangmatig en obsessief verlangen om iets buiten te houden. Het is alsof we op een bepaald niveau weten dat we verkracht zullen worden, en dat we ons misschien vaag herinneren dat het in het verleden gebeurde, en ons dus versterken tegen het gebeuren in de toekomst. Waar Pluto ook is, we proberen vaak de deur goed te sluiten.

Hades, de god van de dood, wordt meestal gezien als 'onzichtbaar' en in de mythe was het de helm die hem zo maakte. Pluto komt van het woord voor ‘rijkdom’ en hij was het die een begraven schat ontving. Misschien is de begraven schat die gehecht is aan planeten waarmee Pluto contact maakt, mogelijk de diepte van het begrip dat we zouden kunnen hebben met betrekking tot die planeet. We hebben de neiging om erg donkere beelden van de onderwereld te hebben, omdat we natuurlijk bang zijn voor die dingen die we niet kunnen zien en niet begrijpen. Die dingen die verborgen zijn, zijn altijd het krachtigst, net zoals de meer onbewuste aspecten van onze psyché potentieel het gevaarlijkst zijn, maar naast alle lelijkheid is er meestal ook een begraven schat en dit is de beloning die we ontvangen als we (onder)zoeken wat er in ons onbewuste aanwezig is. In de mythe was de onderwereld niet zo'n slechte plek; Hades was zeker gelukkig genoeg om daar te wonen en vertrok slechts twee keer.

Pluto lijkt in de horoscoop vaak op deze manier te werken: iets is begraven, misschien jarenlang aan het zicht onttrokken, maar zal geleidelijk zijn weg vinden naar de oppervlakte. Pluto is niet alleen de aanduiding van geheimen en verborgen dingen in het algemeen, maar is ook verantwoordelijk voor het blootleggen en aan de oppervlakte brengen van alles wat er begraven was. Pluto-problemen komen uiteindelijk altijd aan het licht. Hoe verder ondergronds ze worden begraven, des te langer het zal duren, des te groter de inspanning om ze verborgen te houden, des te verwoestender de gevolgen wanneer ze aan de oppervlakte komen, des te groter het potentieel voor zelftransformatie.

Enkele van de sleutelwoorden voor Pluto zijn transformatie, dood en wedergeboorte. Je kunt ook denken aan herfst – dingen sterven af, winter – ze zijn langere tijd weg, of verborgen, en lente – wat weg leek komt terug. Pluto betekent verlies, en de pijn van verlies, maar ook het ontstaan van iets nieuws, iets wat er nog niet eerder was. Als Pluto met de dood wordt verbonden is het meestal de dood van anderen en het effect (transformatie) wat dat ons op heeft. Een Pluto transit kan 3 tot 5 jaar duren, en in die tijd verlies je iets wat je als essentieel zag, is er verdriet en lijden, en tenslotte berusting, de draad oppakken en op een nieuwe manier verder gaan.

Uiteraard zijn er vele andere soorten dood dan de fysieke soort en elke grote transformatie in ons leven houdt onvermijdelijk de dood van iets in, het wegnemen van het overtollige, de dood van ongepaste waarden, attitudes of ideeën, de transformatie van één staat van zijn naar een ander. Het is dit soort dood waar Pluto zich mee bezig houdt.

Pluto kan ook in verband worden gebracht met het idee van taboe. Dat wat niet mag, waar niet over gesproken mag worden, wat vermeden wordt, wat gevaar inhoudt als je het aan het licht brengt. Er is dus een zeer sterke ‘verboden vrucht’ kwaliteit aan Pluto. Een deel van de reden waarom Pluto zo moeilijk te begrijpen is, is dat mensen in de regel minder geneigd zijn om over Pluto-kwesties in hun leven te praten of ze zelfs te begrijpen. Pluto-problemen die in de geboortehoroscoop aanwezig zijn komen veel vaker naar voren in een langdurige therapeutische situatie dan in een eenmalige astrologische consult, hoewel mensen natuurlijk hun Pluto-transits meenemen naar een astrologie gesprek. Het is samen met Saturnus waarschijnlijk de belangrijkste reden dat mensen een astroloog op zoeken. Er is ook iets heiligs aan de belangrijkste transformerende ervaringen in ons leven; ze zijn niet om te delen, behalve met mensen die we echt vertrouwen.

Wat taboe is in een bepaalde cultuur of bepaalde periode, is niet wat taboe is in een andere. We kunnen Pluto dus associëren met collectieve schaduwkwesties; die dingen dat onze specifieke cultuur niet kan of wil erkennen. Wanneer Pluto in contact komt met een planeet in onze horoscoop, worden we meestal gedwongen om niet alleen iets te erkennen dat voor ons persoonlijk een taboe is, maar ook een bepaald taboe van onze cultuur, door middel van de planeet waarmee het aspect wordt gemaakt. Soms dreigt dit ons uit de samenleving te verbannen, of denken we dat, en dat is nog een reden waarom we een dwangmatige behoefte hebben om onze Pluto-problemen zowel voor onszelf als voor anderen te verbergen.

Als Pluto iets aanraakt in de kaart, heeft dat vaak het effect dat er iets geheim wordt gehouden. Zon-Pluto is geheimzinnig over het zelf; met Venus-Pluto zijn er vaak problemen rond ’geheime’ liefdesaffaires of geld dat ergens in het geheim wordt bewaard; met Mars-Pluto kunnen er seksuele geheimen zijn, enzovoort. Een geheim is een verborgen of privé stukje kennis; degenen die er kennis van hebben, hebben meer macht dan degenen die dat niet hebben. Alles wat verborgen, onzichtbaar, onbekend of onkenbaar is, heeft onvermijdelijk veel meer macht dan de dingen die in de openbaarheid zijn. Vaak zijn die gebieden beangstigend voor degenen die er geen toegang toe hebben en kunnen ze mogelijk als wapen worden gebruikt door degenen die er geen toegang toe hebben. Maar geheime kennis wordt niet in de eerste plaats geheim gehouden met als doel letsel te plegen, maar met het oog op zelfbehoud en overleven, en Pluto is altijd bezig met overleven.

Als we een planeet hebben die aan Pluto is gekoppeld, willen we dat alles wat die planeet vertegenwoordigt, blijft bestaan ​​(of in ieder geval de kracht behoudt om zichzelf te doden) en we zijn geneigd te denken dat anderen het van ons willen wegrukken, want zoals altijd neigt Pluto tot paranoia. We ervaren vaak ongelooflijke gevoelens van macht of machteloosheid met betrekking tot die planeten die door Pluto worden aangeraakt. Wat we met die kracht doen, zal variëren. Hoewel het zeker de kracht is achter de meest heftige vernietiging, is het ook een kracht die voor het goede kan worden gebruikt.

Woede, wrok, wraak, wanhoop en geweld - en alle instinctieve, primitieve, onbeschaafde gevoelens vallen onder Pluto,  evenals dood en seks. Alle vormen van verkrachting, alle vormen van gewelddadigheid zijn ook taboe. Pluto kan zowel de verkrachter aanduiden als degene die verkracht werd, zowel degene die geweld gebruikt als het slachtoffer van geweld. Hetzelfde geldt voor incest. Pluto houdt zich bezig met crisis en de fundamentele kwesties van het leven, inclusief geboorte en dood. En soms ook zelfmoord – wat soms uit wanhoop voorkomt, soms uit een niet-meer-willen-voelen, soms als een overhaaste vorm van transformatie gezien kan worden. Net als Saturnus, de vader van Pluto, geeft Pluto vaak aanleiding tot een vertraagde reactie, een vertraagde maar overweldigende transformatie.

Tenslotte heeft Pluto ook een connectie met seksualiteit. Niet de “alledaagse” vorm van Mars (geil, verlangend, enthousiast, levenslustig), maar de obsessieve, dwingende vorm die hoe dan ook bevredigd moet worden. Zelfs als dat betekent dat de ander daarbij beschadigd raakt. Zelfs als dat betekent dat er geweld gebruikt moet worden.(verkrachting) Zelfs als dat betekent dat allerlei taboes genegeerd moeten worden. Zelfs als er een groot verschil in macht is (incest). Dit is een heel krachtige vorm van seksueel verlangen. Waarbij veel geheim blijft.

Het is overigens ook wel degelijk mogelijk dat er veel plezier beleefd wordt: als beide partners bewust en vrijwillig toestemming geven en er goede afspraken gemaakt zijn hoe macht ingezet kan worden. Maar zelfs dan geeft het bijzonder krachtige ervaringen aan.

Positieve en negatieve eigenschappen

Psychologisch inzicht, zelfkennis, kan anderen goed inschatten, krachtig, magnetisch, fascinerend, vernieuwend, transformerend, zeer geconcentreerd, diepzinnig, voor niets en niemand bang, onderzoekend, ziet verborgen patronen, kan goed geheimen bewaren, kan achter de schermen grote macht uitoefenen

Of

Manipulatief, tegen iemands wil ingaan, overheersend, dictatoriaal, indringend en vernietigend, dwingend, obsessief, wraakzuchtig, zeer aanwezig, wrokkig, wantrouwend, in conflict met de verborgen macht, gelooft in complotten, jaloers, giftig, woedend, seksueel agressief, confronterend

Zie ook dit artikel, en dit artikel, over de associatie van Pluto met familie karma en trauma.

Terug

NEPTUNUS

Verfijning, zuivering en reiniging. Infiltratie. Bedrog. Offer. Transcendentie of ontsnapping. Idealen, idealistisch. Dromen, fantasieën, inspiratie. Betovering. Water, de zee of oceaan, mist. Onduidelijk, vaag, slecht gedefinieerd. 

Neptunus zal de neiging hebben om alle energieën waar het in de geboortehoroscoop mee in contact komt te verfijnen. Het zal proberen om het mooier te maken, te zuiveren en te reinigen; om onvolkomenheden of defecten te wissen. Het zal er naar streven een bepaald ideaal te verwezenlijken. Planeten die door Neptunus worden aangeraakt, worden zowel zuiverder als moeilijker te bemachtigen. Neptunus heeft de neiging grofheid of vulgariteit te verwijderen van elk planetair principe dat het aanraakt. Het zal alles wat die planeet vertegenwoordigt, doen neigen tot grotere delicatesse, zuiverheid en subtiliteit.

Het vermogen om subtiliteit te onderscheiden en te waarderen is één van de belangrijkste gaven van het Neptunus principe. Dit is zeker een van de redenen waarom degenen die sterk door deze planeet worden geraakt, vaak erg creatief of artistiek zijn. Of het nu gaat om beeldende kunst, muziek of drama, het is meestal iemand met een verhoogde perceptie van vorm, kleur of geluid. Voor kunstenaars is dit één van de belangrijkste planeten in de horoscoop. Sterke aspecten duiden op creativiteit, inspiratie, visie, willen realiseren wat eerst niet meer dan een droom was.

Maar de associatie van Neptunus met verfijning is niet alleen maar goed nieuws. Hoe meer iets is verfijnd, hoe verder het uit zijn oorspronkelijke staat is gehaald. We kunnen denken aan geraffineerde suiker of bloem, misschien een lust voor het oog en de smaak, maar eerder synthetisch. Hier zien we al één reden voor de associatie van Neptunus met valsheid, bedrog en oneerlijkheid. Door een ervaring naar een hoger plan te willen trekken voert Neptunus ons ook verder weg van die ervaring. Verder weg van de realiteit. Het ideaal kan gemakkelijk een leugen worden.

Neptunus vertegenwoordigt bovenal onze drang om te transcenderen en te ontsnappen aan de gewone realiteit. Waar Neptunus ook staat in de horoscoop, het zal dat deel van ons aansporen om verder te gaan dan het gewone en alledaagse, het aardse en materiële, om de grenzen te overschrijden die ons zijn opgelegd door in de echte wereld te leven. Neptunus inspireert ons in het beste geval om verder te gaan, uit te blinken, te overtreffen. Dit is vermoedelijk hoe Neptunus' associatie met idealisme is ontstaan. Wanneer Neptunus een planeet in onze horoscoop aanraakt, zijn we in staat om zeer idealistisch te zijn in het uitdrukken van de energieën van die planeet. Dat willen we vaak op de hoogste en puurste manier doen. Zo erg zelfs dat er een enorme kloof ontstaat tussen de droom van wat we willen en de realiteit van wat we hebben of realistisch kunnen hopen te bereiken. We kunnen dan besluiten om een ​​groot offer te brengen, mogelijk een soort martelaar te worden en het helemaal zonder te stellen. Vandaar ook de reputatie van Neptunus voor verlies.

Wanneer een planeet wordt aangeraakt door Neptunus, geven we vaak iets weg wat die planeet vertegenwoordigt. We worden er een slachtoffer of een martelaar van. Slachtoffers en martelaren offeren zich beiden op; het enige verschil tussen de twee kan zijn dat de martelaren zichzelf opofferen om een ​​soort krediet te krijgen of omdat het offer een soort spirituele betekenis heeft.

Wat Neptunus aanraakt heeft de neiging om grenzen niet te accepteren (mogelijk zelfs niet te herkennen); het lijkt alsof niets het bereiken van de wens, droom of verlangen in de weg staat. Dit is handig om een ​​ideaal werkelijkheid te laten worden, want als we geboeid zijn of zelfs meer dan routinematig bewust zijn van aardse beperkingen, zullen we nergens naar streven. Het niet aanvaarden van grenzen is nuttig omdat het de mogelijkheid opent van wat magisch, ongrijpbaar en uitzonderlijk is. Maar het opent ook de mogelijkheid van anarchie, chaos en bederf. Het negeren van grenzen werkt in twee richtingen. Waar we weinig grenzen hebben, staan ​​we open voor ervaringen en staan ​​we open om verleid te worden, maar ook om anderen te verleiden. Het is het ontbreken van grenzen waardoor Neptunus kan verleiden en dat doet het door middel van infiltratie.

Een beeld hiervoor is dat van een ruimte waar kennelijk grenzen zijn tussen binnen en buiten. Er zijn muren en een plafond en laten we zeggen dat de ramen en deuren gesloten zijn. Als er buiten een gaslek is, zal het gas alsnog de kamer binnen kunnen komen. Het kruipt onder de deur, zweeft door scheuren in de muren. Hoe goed de kamer ook lijkt te zijn afgesloten, de gemiddelde kamer raakt geïnfiltreerd door het gas. Dit lijkt te zijn hoe Neptunus werkt. De planeet wordt geassocieerd met lekken, (inclusief natuurlijk schandalen en geheimen) en dat kan verraderlijk en beangstigend zijn. Het is moeilijk om een ​​lek te dichten. Misschien kunnen alleen die dingen die door Saturnus worden gesymboliseerd dat doen: muren, grenzen en verdedigingswerken.

Wanneer een planeet Neptunus aanraakt, loopt alles wat die planeet vertegenwoordigt altijd het gevaar een lek te veroorzaken. Mercurius-Neptunus kan informatie lekken: niet de beste persoon om je geheimen aan te vertellen. Als Neptunus sterke aspecten maakt met persoonlijke planeten kan de grens tussen zelf en niet-zelf in elkaar overvloeien – wat natuurlijk heel verwarrend kan zijn. In het ergste geval praten we over borderline stoornissen en psychoses, al zal het in verreweg de meeste gevallen niet zó ernstig zijn. Maar bestaat er wel de neiging om de slachtoffer rol op zich te nemen, veel te klagen en regelmatig zelfmedelijden te voelen. Als het er veel beter voor staat kan een sterke Neptunus leiden tot het ontwikkelen van mededogen, en opkomen voor, en helpen van slachtoffers - door daadwerkelijk hulp te bieden.

Neptunus probeert niet alleen de principes van wat het aanraakt te verheffen, het heeft de neiging om steeds méér van die ervaring te willen. Alles wat Neptunus in onze horoscoop aanraakt kan er toe leiden dat we voortdurend dorst hebben met betrekking tot wat dat planetensymbool is. We kunnen dan ontevreden zijn of niet bereid zijn de dingen te accepteren zoals ze werkelijk zijn. Zon-Neptunus vindt het bijvoorbeeld vaak onverdraaglijk dat hij gewoon of alledaags is, en verlangt er vaak naar iets speciaals te zijn, ‘hoger’. Venus-Neptunus zal dorstig zijn naar liefde, naar de ideale en juiste relatie. Het individu kan dan de neiging hebben om door het leven te gaan, hetzij door iedereen te idealiseren, hetzij door de relatie helemaal te vermijden, altijd op zoek naar een of andere goddelijke figuur.

Neptunus houdt van glamour, glitter en schijn. Waar Neptunus een planeet in onze horoscoop aanraakt, willen we dat die planeet op de meest betoverende manier wordt uitgedrukt. Een definitie van dit soort glamour is: ’magie, betovering, toverspreuk. . . een misleidende of verleidelijke charme ’. Op deze manier beschreven, roept het idee van glamour de wereld van sprookjes op, een wereld waarin koningen en koninginnen, prinsen en prinsessen zijn. Spreuken en feeënmoeders en dergelijke. Sprookjesverhalen, fantasieën, televisie, film, muziek, al deze dingen distantiëren ons van de verschrikkingen van de werkelijkheid. Ze laten een ontsnappingsroute toe en Neptunus is een betekenisgever voor hen allemaal. Maar het lijkt duidelijk dat ons fantasieleven meer doet dan alleen een ontsnappingsroute bieden. Zoals kinderen behoefte hebben aan sprookjesverhalen hebben volwassenen evenzeer  hun behoefte aan televisie, films, en mooie verhalen. Net als sprookjes zijn dit manieren om te verkennen wat ‘goed’ en ‘slecht’, ‘juist’ en ’fout’ is. Ze lijken ons op mysterieuze wijze te helpen ons leven te begrijpen. Onze dromen helpen ons ook om ons leven te begrijpen door ons te verbinden met ons onderbewustzijn. Misschien reinigen en zuiveren ze ons op de een of andere manier.

Het is zeker zo dat we met sommige kranten en websites een enorme dosis Neptunus krijgen; ze zijn populair juist omdat hun verhalen zo ver van de realiteit verwijderd zijn, omdat ze voor een groot deel onwaar zijn, of op z’n minst verfraaid of juist als schandaal worden gepresenteerd. Neptunus verfijnt door de subtiele randjes te verwijderen. Ze maken een karikatuur van het echte leven, ze maken het vaak grotesk door verhalen op te blazen die alle realiteit overstijgen.

Neptunus is niet alleen een betekenisgever van onze persoonlijke dromen, maar wordt ook geassocieerd met de dromen en verlangens van het collectief. Mensen die de planeet sterk benadrukken in hun kaart door een strak aspect ten opzichte van bijvoorbeeld persoonlijke planeten, zijn vaak in staat om deze collectieve beelden en fantasieën te belichamen en zijn als zodanig vaak kunstenaars in een of andere vorm. Via hun specifieke medium spreken ze voor en tot ons allemaal, en zeker tot hun specifieke generatie die Neptunus op ongeveer dezelfde plaats in de horoscoop zal hebben.

Het is de bedoeling van Neptunus om ons te laten zien dat er een andere kant van de werkelijkheid is; misschien is die werkelijkheid zelf onwaar; en, meer ter zake, dat niets is wat het lijkt. En misschien denken we bij het nadenken over Neptunus ook na over de charme van betovering.

Positieve en negatieve eigenschappen

Toegewijd, romantisch, dromerig, idealistisch, ontvankelijk, gevoelig, fijnzinnig, geïnspireerd, fantasierijk, creatief, spiritueel, zuiver voelend, intuïtief,

Of

Martelaar, slachtoffer, zielig doen, onrealistisch, beïnvloedbaar, gevoelig voor verslaving, gedesillusioneerd, vervreemding, vaag, onduidelijk, misleidend, schijn en bedrog, leugens, zonder kern of richting, zelfmedelijden, overdreven dramatisch, geloven in sprookjes

Terug

Uranus

Collectieve overtuigingen, politieke idealen, botsingen van ideeën. Doorbraak, vernieuwing, verandering, vooruitgang. Onconventioneel, vreemd, anders, buiten de norm, anarchistisch, verzet, revolutie. Drastisch, radicaal, onverwachts, plotseling, bliksemsnel. Ongelukken. Elektriciteit en elektronica.

Net als bij de andere buitenplaneten, Neptunus en Pluto, hebben de cycli van Uranus grote invloed op de psychologische, economische en fysieke veranderingen die wereldwijd plaatsvinden. Uranus, die zeven jaar in een teken doorbrengt, wordt vaak beschouwd als een hoger octaaf van Mercurius. Dat wil zeggen: het is een planeet die mentale processen aanduidt, maar dan meer iemands dieper liggende (politieke en morele) overtuigingen. De planeet lijkt komende veranderingen van collectieve ideeën te symboliseren. Personen bij wie Uranus contact maakt met planeten of persoonlijke punten in hun geboortehoroscoop, handelen gewoonlijk, bewust of onbewust, als de voorlopers en pioniers voor deze nieuwe ideeën, door middel van de betrokken planeten. Dit zijn de individuen die door hun meer Saturnische en orthodoxe collega's als onconventioneel of anarchistisch kunnen worden beschouwd.

Mensen bij wie Uranus sterk staat luiden het nieuwste idee, de nieuwste uitvinding en de modernste technologie in. Vooral technologie die de mogelijkheid biedt om op een snellere en radicaal andere manier ideeën over te brengen; geavanceerde elektronica en computers bijvoorbeeld. De veranderingen, in ieder geval in collectieve termen, lijken plotseling uit het niets op te springen en ons leven van de ene op de andere dag drastisch te veranderen. Uranus snijdt, zoals vele uitvindingen, zowel door tijd als door traditie. Dat mensen bij wie Uranus sterk staat ook weerstand creëren, is niet verrassend, want de actie van de planeet is plotseling, drastisch en neigt te ver te gaan. Uranus doet iets bijzonders en heeft geen aanleg voor samenwerking en geen respect voor traditie of menselijk gevoel. Zoals alle buitenplaneten is Uranus niet-persoonlijk in zijn werking.

Het Uranische principe daagt alles uit wat Saturnaal is; dat wat conventioneel, traditioneel en orthodox is. De planeet verzet zich altijd tegen autoriteit en leeftijd. Het daagt alles uit dat gedwarsboomd, onderdrukt, onderdrukt of rigide is geworden. Wanneer Uranus een planeet in een kaart aanraakt, spoort het die planetaire principes aan om zich op de meest tegengestelde en afwijkende manier uit te drukken. Omdat de samenleving de neiging heeft Saturnus te zijn, wordt ‘afwijkend’ vaak geïnterpreteerd als iets vies, maar het woord betekent alleen dat we een alternatieve weg inslaan. Het Uranische principe zal beslist altijd via een andere weg willen gaan. Uranus symboliseert de drang tot rebellie. Wanneer het een planeet in de horoscoop raakt, creëert het vaak een situatie waarin het individu in opstand wil komen tegen het uitdrukken van wat die planeet normaal vertegenwoordigt, of in het verleden heeft vertegenwoordigd. En door de status quo uit te dagen, kan de Uraniër zich vervreemden van de samenleving, maar hij zal ook fungeren als het voertuig waardoor de onvermijdelijke verandering van ideeën zal plaatsvinden. Zo kunnen bijvoorbeeld individuen die Uranus in contact brengen met de Maan de traditionele rol van moeder in twijfel trekken. Uranus in combinatie met Venus of Mars kan diegenen beschrijven die niet geloven in het traditionele “jongen ontmoet meisje, ze trouwden en leefden nog lang en gelukkig”. Afwijkende vormen van (seksuele) identiteit en gedrag worden dan interessant. Aangezien Uranus gewoonlijk de betekenis van een woord omkeert, zijn Uranische zoekwoorden vaak degene die met dit voorvoegsel beginnen: onconventioneel, ongebruikelijk, onwaarschijnlijk, onorthodox, maar ook emotieloos – want de gevoelens van anderen zijn niet zo belangrijk voor degene bij wie Uranus prominent staat.

Aspecten van Uranus, vooral harde aspecten van de Zon of de Maan, kunnen worden geassocieerd met de periodieke drastische levensveranderingen. Dergelijke veranderingen kunnen soms worden gezien als het resultaat van een onvermogen om op een kleiner dagelijks niveau te verschuiven, waardoor de innerlijke bewegingsimpuls wordt opgebouwd. Extreme omkeringen in het leven kunnen het individu schijnbaar worden opgedrongen door een of andere externe omstandigheid, of ze kunnen zelf een innerlijke oproep beantwoorden om de bestaande situatie omver te werpen. In beide gevallen zal een dergelijke verandering ongetwijfeld te maken krijgen met een enorme tegendruk (meestal van Saturnus aard) van binnenuit of van buitenaf, van anderen die door die veranderingen zullen worden beïnvloed. Waar Uranus ook gaat ontstaat ook onbuigzaamheid, extremisme en gebrek aan samenwerking, en dat van beide kanten. Uranus verzet zich, maar roept ook verzet op.

Planeten die door Uranus worden aangeraakt, zoeken opwinding, vrijheid en onafhankelijkheid. Zo kunnen Maan-Uranus-contacten bijvoorbeeld heel simplistisch worden geassocieerd met emotionele onafhankelijkheid en huiselijke vrijheid. Venus-Uranus staat voor vrijheid in relaties. Waar er uitdagende aspecten zijn, zal het individu worden gedwongen om enerzijds hun behoefte om emotionele verbinding, veiligheid en bescherming (Maan) te geven en te ontvangen te integreren met, anderzijds, de behoefte aan onafhankelijkheid, ruimte, vrijheid en opwinding.

Omdat het Uranische principe ook het Saturnale principe lijkt op te roepen, bevriest Uranus soms de ontwikkeling van wat het aanraakt voor een tijdje. Mensen met sterke Uranus-contacten zijn gewoonlijk even angstig als opgewonden door het vooruitzicht op verandering, en daarom is het vaak zo extreem als er verandering plaatsvindt. De zachte aspecten suggereren een vermogen om plezier in verandering, vrijheid en opwinding te ervaren, en dus met deze aspecten is extreem gedrag veel minder waarschijnlijk. Terwijl de harde aspecten suggereren dat de problemen die ontstaan door het anders zijn, en afwijkend, rebels, opwindend of provocerend gedrag, vaker getest en uitgedaagd zullen worden. Mensen met harde aspecten van Uranus zijn vaak in conflict doordat ze een volstrekt andere zienswijze hebben en dat ook laten weten.

In het vroege leven suggereren sterke Uranus-contacten in de kaart dat, met betrekking tot die planeet er waarschijnlijk niet al te veel voorspelbaarheid en verankering was. In plaats daarvan wordt een soort plotselinge verstoring, shock of op zijn minst inconsistentie aangegeven. Het kan zijn dat het individu deze verstoring opwindend en bevrijdend heeft gevonden (zoals in grotere mate kan worden verwacht met de ‘zachte’ aspecten) of zeer verontrustend, en vaak een mengeling van beide. In elk geval hebben individuen met dergelijke contacten (en we hebben ze bijna allemaal met een of andere planeet) de neiging om verstoring op volwassen leeftijd te verwachten en gewoonlijk te bespoedigen.

Uranus wordt ook in verband gebracht met schokken. Elke vorm van shock kan verstoren, maar het zal ook prikkelen en ontwaken. Schokken zijn opwindend en geven aanleiding tot een gevoel van levendigheid en opwinding. Uranus is altijd de vijand van stagnatie en spoort ons altijd aan om ons te bevrijden en beperkingen, verdedigingen, wetten, alles wat ons bindt te doorbreken, of deze nu zelf of van buitenaf zijn opgelegd.

Het doel van de Uranische impuls tot drastische actie houdt vaak verband met ontwaken en bevrijden. De planeet maakt zich ook zorgen over de ‘waarheid’ en meer in het bijzonder om die snelle, verblindende intuïtieve flits van realisatie die zo bevrijdend is omdat het gewoon door al het andere heen gaat. Uranus heeft de neiging om door de uitdrukking te 'snijden' van welk planmatig principe dan ook inde geboorte horoscoop. Hoewel dit erg bevrijdend en opwindend kan zijn, kan het Uranische principe van het doorsnijden van verdedigingswerken te ver gaan. In het beste geval doorsnijdt het Uranische principe de ouderlijke en sociale banden die ons tegenhouden, doorsnijdt het starheid, angst en de verslaving aan sociale normen die verandering of onafhankelijkheid in de weg staan, of deze onafhankelijkheid nu van denken of van handelen is. In het ergste geval vergeet het Uranische principe dat we een zekere mate van terughoudendheid, een zekere mate van veiligheid en voorspelbaarheid in het leven nodig hebben, want dit verschaft ons de verankering en kracht van waaruit we veranderingen in ons leven en in de wereld kunnen bewerkstelligen.

Misschien is het sleutelwoord voor Uranus radicaal, want de planeet houdt zich niet alleen bezig met het bevorderen van liberale opvattingen, maar ook met de meest radicale en drastische vormen van acties. Maar Uranus staat zowel bij mensen met extreem linkse, als extreem conservatieve opvattingen opvallend – het is een misverstand dat het alleen progressieve overtuigingen zou aanduiden. Maar als het controversioneel is, anderen erg boos maakt, dan is Uranus daar vrijwel zeker bij betrokken.

Positieve en negatieve eigenschappen

Verleggen van grenzen, oorspronkelijk, streven naar waarheid, inzicht en bewustwording, onafhankelijk, hervormend, open nieuwsgierigheid, vrijheid, gelijkheid en broeder- en zusterschap, tolerant, kameraadschappelijk, origineel, geniaal, gewend om weerstand te overwinnen, uniek anders,

Of

Bindingsangst, anarchistisch, provocatief, wispelturig, onvoorspelbaar, eigenwijs, eigenzinnig, eigengereid, eigenaardig, onverschillig voor de gevoelens van anderen, hard, principe belangrijker dan goede verhoudingen, eigen mening is de waarheid, geïrriteerd, moeilijk om mee samen te werken, verstorend, irritant.

Terug

Saturnus

Angst, dat waar je bang voor bent, of wat je zwaar vindt. Beheersen, controleren, sturen. Ontkenning en vermijding. Autoriteit, discipline, verantwoordelijkheid, afspraken, verplichtingen. Tijd, karma, oogsten, de gevolgen en consequenties van acties. Leren door moeilijkheden. Werk en gewoontes. Tradities.

Saturnus vertegenwoordigt vooral angst, dat waar je bang voor bent of moeite mee hebt – en veel van de negatieve associaties die met deze planeet samenhangen hebben dit gevoel als de kern. Als Saturnus een aspect maakt met een andere planeet in de horoscoop, zijn we vaak bang en terughoudend om die eigenschappen tot expressie te brengen. Het kan ook zijn dat we het gevoel hebben niet in staat te zijn om dat te doen – onmachtig voelen wordt ook in verband gebracht met Saturnus. En als we het dan toch doen en aan anderen laten zien voelt het ongemakkelijk, beschamend, onhandig, alsof we te kort schieten.

Uiteraard willen we niet dat andere mensen die delen van ons zien die we zelf als ongemakkelijk en onhandig – of zelfs verkeerd -  ervaren, en het komt maar zelden bij ons op dat anderen het wel degelijk acceptabel of zelfs mooi zouden kunnen vinden. We zitten dan gevangen in een negatief oordeel over dit deel van onszelf, en positieve waardering van anderen kan dat alleen maar langzaam veranderen. Saturnus vertegenwoordigt dus ook onze schaduwkant – dat deel van ons wat we liever niet laten zien, wat we vrezen of afwijzen, waar we afkeuring en straf voor verwachten, dat wat we vooral niet willen zijn. Maar het is niet iets waar we onverschillig of ongeïnteresseerd over zijn – als dat zo was zou het ook geen probleem vertegenwoordigen dat we eigenlijk willen, of moeten oplossen. Dus de kans bestaat dat we het verstoppen, doen alsof het er niet is, een masker opzetten, het hardnekkig ontkennen. En als we dan toch gedwongen worden worstelen we er mee, voelen we ons ongelukkig.

Maar als we een horoscoop lezen moeten we er óók rekening houden dat iemand niet speciaal de indruk wekt hier moeite mee te hebben – integendeel, soms lijkt het er eerder op dat iemand juist behoorlijk goed is in het omgaan met de issues die door Saturnus in de horoscoop worden aangegeven. En dat hoeft ook niet vals of onecht zijn – juist omdat het zo onmiskenbaar een moeilijk onderwerp is kan het zijn dat we er wel veel tijd en aandacht aan hebben besteed. Door de confrontatie met onze angsten aan te gaan zijn we er dan in geslaagd  beter dan de meesten hier heel goed mee om te gaan. Onze zwakheid kan ook onze kracht worden. We kunnen onze angsten de baas worden, en dat wat eerst moeilijk leek leren beheersen.

Maar met een prijs. Want dit is alleen mogelijk als we er veel tijd en aandacht aan hebben gegeven, als we toegewijd en geduldig steeds weer opnieuw kleine stapjes hebben gezet totdat we uiteindelijk grote vooruitgang blijken te hebben geboekt. Het vereist dat we niet stoppen bij tegenslag en teleurstelling, niet angst voor falen als excuus gebruiken om er omheen te gaan – nee, we moeten er doorheen om het onder de knie te krijgen.

Als we iets leren door toewijding, geduld, hard werken en doorzettingsvermogen kunnen we een autoriteit op dat gebied worden – iemand waar anderen tegen op kijken. Saturnus vertegenwoordigt in de horoscoop dat deel van ons waar we hoe dan ook een oplossing voor moeten vinden, want doen we dat niet, dan liggen falen, teleurstelling, cynisme, en ons klein voelen op de loer. Er zijn geen gemakkelijke oplossingen, en komt geen fee met een toverstokje, het geluk lacht ons niet toe – dit is waar we zelf aan de slag moeten om het op te lossen. Doen we dat, dan laat Saturnus ook iets zien waar we goed in zijn, wat we beheersen, diepgaande kennis over hebben, of ongebruikelijk vaardig in zijn.  

Maar het kan ook zijn dat we doen alsof we de issues hebben opgelost zonder dat er sprake was van werkelijke verdieping. In dat geval zien we vaak een standaard respons, een kant en klare reactie, een bijna automatische manier van omgaan met de problemen. Omdat anderen dat ook zo doen, omdat dat nu eenmaal zo hoort, omdat het altijd zo gedaan wordt, omdat de wet dat voorschrijft, omdat je niet anders kan, omdat het moet, omdat dit nu eenmaal verwacht wordt. Er is dan geen ruimte voor spontaniteit, eigen invulling, creativiteit, het onverwachtse. Het klopt wel, maar toch is het niet echt goed. Standaard. Stijfjes. Voorspelbaar. Formeel. Saai. De positie van Saturnus in de horoscoop kan ook laten zien waar we voor het veilige midden kiezen, zodat we dan zo min mogelijk risico lopen.

Ontdekken wat Saturnus in onze horoscoop vertegenwoordigt kan dus een lang en moeizaam proces zijn. Die pijn heeft wel een functie, want het vertelt ons dat er iets mis is, dat er een verwonding is die om aandacht vraagt. Hetzelfde geldt voor angst – het is niet prettig om te ervaren, maar het betekent wel dat er iets moet gebeuren. Het probleem bij angst is natuurlijk dat het er toe kan leiden dat we bevriezen, niets doen, afwachten, stil zitten en hopen dat het vanzelf opgelost wordt. Wat soms ook werkt. Maar niet op de lange termijn. De positie van Saturnus laat zien waar verdedigingsmechanismen werkzaam zijn, wat we denken dat beschermd moet worden. Daarmee vertegenwoordigt Saturnus ook dat deel van ons waar we ons alleen en kwetsbaar voelen, eenzaam en verlaten, dat waar we nooit over praten, of wat we zelfs niet voor onszelf durven te erkennen. We reiken niet uit omdat we achter de muur blijven zitten. We laten niets zien uit angst gekwetst te worden. Daar overheen stappen kost tijd, moeite, bewuste inspanning, en moet met zorg en aandacht gebeuren.

Een ander Saturnaal principe is beheersen, onder controle houden, wantrouwend benaderen, regels instellen en handhaven. Alles moet duidelijk gedefinieerd zijn, er mogen geen verrassingen komen, er mag geen afwijking van de norm zijn. Wat in sommige situaties natuurlijk een uitstekend principe is – het maakt veel dingen voorspelbaar, en alle regels voor iedereen gelijk is wel zo eerlijk. Maar als het doorschiet, als angst een te grote rol gaat spelen kan het misgaan. In de liefde bijvoorbeeld, als iemand een Venus-Saturnus aspect heeft. Het kan een aanwijzing zijn (!) dat we de ander te veel willen controleren, sturen en te weinig vrijheid en spontaniteit gunnen. De achterliggende angst (misschien ben ik wel niet leuk genoeg om van te houden) komt niet aan bod, omdat de strijd zich verplaatst naar de handhaving van de regels. Als de ander dan de relatie verbreekt omdat er te weinig ruimte was dan kan dat gemakkelijk resulteren in de bevestiging dat alles waar we bang voor waren ook echt waar is.

Veel van die manieren om met angst en problemen om te gaan worden al in de jeugd gevormd, en als ze op dat moment werken worden ze deel van ons repertoire om met problemen om te gaan en moeilijkheden op te lossen. Maar vaak genoeg blijkt later in het leven dat ze onvoldoende functioneren, of juist contraproductief zijn – ze beschermen niet maar isoleren ons. Vaak voelen we dat hetgeen vertegenwoordigd wordt door de planeet waarmee Saturnus een aspect maakt ons onthouden wordt, en dat er te weinig van wordt gegeven. Er ontstaat als het ware een gat in onze ziel dat altijd hongerig is, waar nooit voldoende van gegeven kan worden om het op te vullen. Dat hoeft lang niet altijd de schuld van de ouders te zijn – vaak genoeg zijn het omstandigheden, noodlot, maatschappelijke structuren, de geschiedenis, economische realiteiten zoals armoede en gebrek. Maar het is vaak goed om het begin van alle problemen terug te zien – niet omdat het daarmee automatisch oplost (bewustwording alleen is nooit genoeg om iets veranderen), maar wel om te zien op welk gebied van ons leven we ons als een klein, bang kind opstellen, in de verwachting straf of pijn te gaan ontvangen.

De positie van Saturnus, en de verbindingen met andere planeten, laten zien waar  we gebrek aan vertrouwen ervaren, waar we het idee hebben dat we “moeten” (en niet “willen”, zoals bij de Zon en Mars), en waar we het gevoel hebben dat we beter zouden moeten kunnen. Het is waar we excuses voor maken, omdat we menen te kort te schieten. Zelfs als we het goed doen kan het nog als falen aanvoelen, en soms schieten we in de verdelging zonder dat iemand ons verwijten heeft gemaakt. Sommigen horen een strenge innerlijke stem die afkeurende woorden uitspreekt.

Waar Saturnus staat hebben we het gevoel dat we harder moeten werken, meer ons best moeten doen. Want altijd duurt het langer dan we zouden willen, de resultaten komen nooit gemakkelijk,  er zijn altijd beperkingen en hindernissen. Daarom voelt het ook altijd waardevol als  we er uiteindelijk in slagen om wel succesvol te zijn – het kostte zo veel bloed, zweet en tranen dat we nooit vergeten hoe moeilijk het was om dat te bereiken.

Jupiter laat zien waar we (zelf)vertrouwen voelen, waar we ons goed bij voelen, en optimistisch over zijn, Saturnus laat juist zien waar we twijfelen aan onze vaardigheid, waar we ongemak, pijn en angst voelen. Waar Saturnus staat ervaren we stilstand of hooguit moeizame voortuitgang.

Traditioneel wordt Saturnus in verband gebracht met de vader, maar in bredere zin vertegenwoordigt de planeet het ouderlijk gezag – en soms het ontbreken daarvan. De innerlijke stem van het geweten lijkt heel vaak op die van de vader. Een ieder die gezag uitoefent over het kind vertegenwoordigt Saturnus – al lijken de grootouders vaker door Pluto te worden weergegeven. Natuurlijk is het prima als een kind ook discipline leert, met regels kan omgaan, zich netjes gedraagt, weet wat er van hem of haar verwacht wordt. Als dat geïnternaliseerd wordt ontstaat zelfdiscipline, zelfregulatie – allemaal eigenschappen die functioneren op school en in de maatschappij mogelijk maken.

Saturnus vertegenwoordigt ook de ouderdom, leren van ervaringen, relativeringsvermogen. Opvallend veel mensen met een sterke Saturnus hebben later in hun leven een subtiel gevoel voor humor, en hebben als volwassenen een vorm van wijsheid die ontstaat omdat ze realistisch zijn over de beperkingen waar ze mee te maken hebben.

Niet alles is psychologisch

Saturnus is niet alleen maar een planeet die verwijst naar psychologische processen – het gaat ook altijd om maatschappelijke, historische, en economische realiteiten waarbinnen mensen functioneren. Armoede is geen individueel mislukken, maar een gevolg van de manier waarop de economie functioneert. Vernederd worden om je uiterlijk is vaak een uiting van systemisch racisme of uitsluiting, en niet een eigen verantwoordelijkheid. Geen kansen krijgen op de arbeidsmarkt omdat je als vrouw niet welkom bent is in veel landen nog altijd de dagelijkse praktijk.

Als het gaat over de twaalf tekens van de dierenriem hebben we het inderdaad over bepaalde stijlen van doen, persoonlijkheidskenmerken, karakter. Maar op het moment dat we planeten bespreken moeten we een wijdere blik gebruiken en niet alles wat de persoon overkomt begrijpen als individuele verantwoordelijkheid. Angst kan een adequate reactie zijn in een wereld waar daadwerkelijk gevaar bestaat. Pijn voelen nadat je door je ouders of werkgever vernederd wordt is volkomen terecht. Je gefrustreerd voelen omdat anderen volkomen onredelijk jou geen kansen willen geven is alleen maar menselijk.

Angst uit het verleden

Veel van wat Saturnus vertegenwoordigt in iemands leven is een gevolg van dingen die in het verleden zijn gebeurd. De klassieke kijk is dat je daarbij de persoonlijke geschiedenis van iemand ná zijn geboorte bekijkt. En dat is ook voor astrologen het meest voor de hand liggend, aangezien je pas na de geboorte de horoscoop kunt maken. En dus zijn ze ook geneigd om te veronderstellen dat de problemen, angsten en beperkingen die door Saturnus worden aangegeven het gevolg zijn van gebeurtenissen in dit leven.

Maar het is op z’n minst interessant om te spelen met het idee dat de plaatsing van Saturnus een gevolg is van karma uit vorige levens. Grootste probleem daarbij is natuurlijk dat je niets kunt bewijzen, maar wel van alles kunt veronderstellen, zonder dat er een mogelijkheid is om het te weerleggen. Toch kun je kijken of er iets resoneert bij de client als je dit uitprobeert.

Een ander idee dat verder terug in de tijd kijkt is de mogelijkheid dat problemen, angsten en beperkingen al begonnen zijn bij ouders, grootouders en overgrootouders. Familie karma. Lijnen die door de generaties heen gaan. Ook begint het steeds duidelijker te worden dat ook bepaalde genen “aangezet” of “uitgeschakeld” kunnen worden, zodat bijvoorbeeld de achterkleinkinderen van de mensen die tijdens de hongerwinter werden geboren nog steeds een ongezond eetpatroon overerven, met grotere kans op ziektes als obesitas en diabetes.

Positieve en negatieve eigenschappen

Zelf discipline, zelfcontrole, serieus, betrouwbaar, geduldig, voorzichtig, organisatie talent, precisie, realistisch, kan goed hoofd- en bijzaken scheiden, doorzettingsvermogen, hard kunnen werken, sober, gewetensvol, duurzaam, integer, om kunnen gaan met beperkingen, respect voor eigen en andermans grenzen, geconcentreerd, goede lange termijn planning, kan dingen uitstellen

Of

Te hard voor zichzelf en anderen, streng, hardvochtig, koud, niet kunnen relativeren, angstig afwachtend, bezorgd, incompetent, bekrompen, niet kunnen delegeren, oogkleppen op en een bord voor de kop, work alcoholic, armoedig, saai, voorspelbaar, sceptisch, sarcastisch, ongevoelig, angst, wantrouwen, depressief.

Terug

Jupiter

Expansie, inflatie, overdrijving, groter worden, groeien. Wijsheid, betekenis, visie, geloof, vertrouwen, optimisme. Rijkdom, hebzucht, snobisme.

De positie van Jupiter in het teken en huis, samen met de aspecten die deze planeet in de horoscoop maakt, laat zien op welke manier, en op welke gebieden, iemand wil leren en groeien. Lukt dat, dan speelt dat ook een belangrijke rol in de het gevoel dat het leven zin heeft, en dat je zin hebt om het leven te leven. Omgekeerd – als iemand aangeeft het leven als zinloos te ervaren, of zichzelf nutteloos acht, kan het zijn dat dat samenhangt met het gevoel geen groei en vooruitgang te kunnen realiseren, wat in de horoscoop zichtbaar kan zijn door een moeizame positie van Jupiter.

Jupiter is ook dat deel van ons dat in staat is om betekenis te zien. Het is het vermogen om verder te kunnen kijken dan wat direct zichtbaar is, niet alleen maar de feiten waarnemen, maar ook hun onderlinge samenhang. Het is de mogelijkheid om het grote verhaal te zien, snappen hoe iets deel uitmaakt van een geheel. Zin, doel, en belang zien, en het hebben van een religieuze -, filosofische -, politieke -  of levensovertuiging. Om te kunnen begrijpen wat de betekenis is van bepaalde gebeurtenissen maken we ook gebruik van een aantal kernovertuigingen die helpen om alles te plaatsen in een groter geheel.

Jupiter laat zien waar we in (willen) geloven. Om doel en zin te ervaren in het leven moeten we ons ook met iets kunnen verbinden wat groter is dan onszelf: een ideaal, een geloof, een doel, een visie. Dat helpt ons ook in tijden van nood. Als het tegenzit kunnen we de pijn en moeite veel beter verdragen als we ons kunnen blijven herinneren wat onze idealen zijn. De positie van Jupiter in de horoscoop laat ook zien wat ons beeld is van God, of het goddelijke – en of we überhaupt een beeld hebben van het hogere.

Disharmonische aspecten kunnen betekenen dat we het moeilijk vinden om in iets te geloven, of dat waar we in geloven uitgedaagd en bestreden wordt, of dat we een paar keer in ons leven datgene waar we in geloven grondig moeten bijstellen. Cynisme, voortkomend uit het verlies van idealen, of teleurstelling over hoe die in de praktijk worden gebracht, kan hier ook mee samenhangen.

Jupiter wordt vaak in verband gebracht met prettige en wenselijke eigenschappen. Toch is het belangrijk om te benadrukken dat aspecten van Jupiter naar andere delen van de horoscoop zowel goede als slechte kwaliteiten groter kunnen maken. Ook disharmonische configuraties in de horoscoop kunnen hierdoor groeien, prominenter worden, waardoor iets van moeilijk naar rampzalig kan gaan. Omdat alles uitvergroot wordt wat door Jupiter beïnvloed wordt.

Onze Jupiter aspecten zeggen veel over de aard van onze overtuigingen en de manier waarop we die communiceren. Bijvoorbeeld agressief met Mars of voorzichtig met Saturnus. Jupiter met Mars suggereert dat we dat bereid zijn om te vechten voor onze idealen, of de strijd aan te gaan met hen die niet onze overtuigingen delen. Jupiter/Saturnus aspecten kunnen juist aangeven dat we het überhaupt moeilijk vinden om iets te vinden waar we werkelijk in kunnen geloven, en dat we altijd bescheiden zijn in de expressie er van. Jupiter/Mars gelooft in competitie, winnen, initiatief nemen, terwijl Jupiter/Saturnus gelooft in verantwoordelijkheid, doorzettingsvermogen en alleen vertrouwen te hebben in wat meetbaar en zichtbaar is.

De planeet Jupiter gaat ook over voortgezet onderwijs en academische studies. Het gaat om het vermogen om voorbij de horizon te kijken, kennis te verdiepen, veel weten over een specifiek onderwerp, leren en studeren. Als Jupiter actief is hebben we het gevoel dat we groeien, beter worden, ergens goed in zijn.

Ook kunnen we Jupiter in verband brengen met reizen naar het buitenland, of contacten met buitenlanders. Internationaal georiënteerd zijn, verder gaan dan je lokale stam, je geboorteplaats, of je nationale identiteit. Het als een verrijking ervaren dat je je met zoveel verschillende mensen kunt verbinden. Omgekeerd kunnen disharmonische aspecten van Jupiter een aanwijzing zijn voor vreemdelingenhaat, angst voor, of verzet tegen globalisering en vast willen houden aan plaatselijke gewoontes.

Ook kunnen we bij Jupiter denken aan de groei van wijsheid, mildheid, en vriendelijk zijn. Wijsheid is meer dan kennis alleen – het is ook het vermogen om waarheid op het juiste moment, en in de juiste hoeveelheid, toe te passen met het doel om iets mooier en beter te maken. Of iemand helpen dat te realiseren. Wie een sterke Jupiter heeft gunt de ander wat, want er is de overtuiging dat er altijd voor iedereen voldoende is, juist door te delen.

Rijkdom valt hier ook onder, maar dat hoeft niet perse financieel te zijn, of in de vorm van bezit. Als Jupiter in aarde tekens staat zal het waarschijnlijk vooral die vorm aannemen, maar Jupiter in lucht tekens zal het vooral zoeken in rijkdom van sociale contacten, terwijl de vuurtekens rijkdom vooral beleven als er veel mogelijkheden zijn. En de water tekens tenslotte zullen Jupiter vooral ervaren als een rijkdom van gevoelens. Er zijn natuurlijk verdere verfijningen denkbaar, maar belangrijk is om te zien dat er veel verschillende mogelijkheden zijn om te ervaren dat er overvloed is.

Positieve en negatieve eigenschappen

Breed georiënteerd, kansen benutten, sociaal, vriendelijk, mild, idealistisch, altijd hoop houdend, vrijgevig, beschermend, verzorgend, oprecht, betrouwbaar, filosofisch, religieus, toegewijd, respectvol, wijs

Of

Bevooroordeeld, kleinzielig, lui, kansen verspillend, zelfzuchtig, arrogant, hebberig, veel verwachten maar er weinig voor doen, verwaarlozen, oneerlijk, gemakkelijk beloven, fanatiek, overtuigd van het eigen gelijk, snobistisch, onzorgvuldig, slordig, beperkte kijk.

Terug

Mars

Durf, actie, competitie, overleven, vechten, agressie, geweld, moed, uithoudingsvermogen, doorzetten, de wil, assertiviteit, initiatief nemen, seksualiteit.

Mars duidt het vermogen aan om te vechten voor het bestaan, om te reageren op uitdagingen door in actie te komen. Daarom wordt het ook geassocieerd met moed en durf – niet in je schulp kruipen als je uitgedaagd wordt, maar er op af gaan! Rol de mouwen maar op en ga ervoor. Dat is niet hetzelfde als geweld en agressie – die vallen ook onder Mars, maar dat zijn wel de meer extreme uitingen er van.

Als Mars gebalanceerd is durf je ook dingen aan te gaan waarvan je van tevoren weet dat ze wel eens moeilijk zou kunnen zijn. Niet alleen psychologisch – als het over Mars gaat is het vaak ook fysiek, dus het staat ook voor het vermogen om lichamelijke pijn en ongemak te kunnen verdragen, of zelfs daar toe aangetrokken worden. Dat zal vaak sport zijn, maar het kan ook om survival tochten gaan, of militaire beroepen. Uiteraard valt ook trainen en/of deelnemen aan wedstrijden hieronder. Ook alle fysieke beroepen, waar je dagelijks de kracht van je lichaam gebruikt om dingen te maken.

We hebben deze energie nodig om om te kunnen gaan met druk en stress; soms moeten we vechten om verder te kunnen komen, soms moeten we volhouden, ook als het onaangenaam is. Mars is de energie die gebruikt wordt om moeilijke periodes door te komen.

Door te kijken in welk teken en huis Mars in de horoscoop staat kunnen we een idee krijgen welke middelen we tot onze beschikking hebben als we er tegen aan moeten, of welke houding we dan aannemen. Als Mars één of meerdere disharmonische aspecten maakt kan dat aanduiden dat we het ofwel moeilijk vinden om de strijd aan te gaan, en vermijden, ontwijken en wegduiken, of dat we juist te heftig reageren; met drift, woede, ruzie, of zelfs vechten en geweld. Het kan dan ook zijn dat het merendeel van de conflicten door ons zelf geïnitieerd worden.

Mars staat ook voor assertiviteit – laten zien wat je wilt, bevestigen dat je inderdaad die kant op wil gaan, in actie te komen om iets te bereiken, durven zeggen; dit ben ik, en dit is wat ik wil. Het is ook het vermogen om te blijven staan als er druk wordt uitgeoefend, en weerstand te overwinnen. Dat hoeft niet perse onvriendelijk te zijn, maar doelen halen staat wel boven de wens om aardig gevonden te worden. Maar als je vijanden begint te maken heb je te veel Mars, en te weinig Venus ingezet – want je doelen halen zou ook moeten kunnen zonder anderen te bruuskeren.

Vaak gaat het bij Mars om druk van buitenaf – het gedrag van andere mensen, of omstandigheden die het noodzakelijk maken om in actie te komen. Maar je kunt ook denken aan het vermogen van het lichaam om ziekteverwekkers af te weren – er is ook (samen met de Zon) een sterke relatie met het afweersysteem, vitaliteit, en (spier)kracht. Om extreme bedreigingen te overleven moet er ook een diepe wens zijn om hoe dan ook te overleven.

Nog een ander onderwerp dat sterk met Mars wordt geassocieerd is seksualiteit. Er zijn meer elementen in de horoscoop die daarmee worden geassocieerd; o.a. de as Stier/Schorpioen, het achtste huis, en de planeet Pluto. Maar Mars staat voor de seksuele lust, zin hebben, je seksueel voelen, geil zijn. Mensen met een sterke Mars hebben er ook vaker zin in. Disharmonische aspecten naar Mars toe kunnen aangeven wat er allemaal moeilijk aan kan zijn – maar lust zelf is in principe eenvoudig en ongecompliceerd. Ook de jacht op, en het veroveren van een partner valt hieronder.

De wil is het vermogen om iets te krijgen door doelbewuste actie, en met Mars sterk is het duidelijk wat je wil, en hoe je dat gaat krijgen.

Het teken en huis waar Mars in staat, plus de aspecten er naar toe, laten in de horoscoop van een man zien hoe hij zichzelf als seksuele partner ziet, en op welke manier hij zich sterk en zelfverzekerd voelt, terwijl Mars in de horoscoop van een vrouw laat zien welk type man zij seksueel aantrekkelijk vindt.

Verder wordt Mars in verband gebracht met zelfzuchtig zijn – uitgaan van wat JIJ wil, en niet zozeer rekening houden met (de belangen van) de ander, wat meer onder Venus zou vallen. Verlangens centraal stellen en daar actief achter aan gaan. Het gaat samen met het geloof dat je zelf er voor moet zorgen dat je krijgt wat je wil – vertrouwen dat het wel goed komt is duidelijk minder sterk aanwezig.

Mensen met een sterke Mars zijn vaak ook luidruchtig, soms grof, soms hardhandig.

Ook ongelukken, snijden, breuken en bloed vallen onder deze planeet. Voor een deel is dat verklaarbaar uit de nadruk op het fysieke, voor een ander deel uit de neiging om onvoorzichtig te zijn, en meer te focussen op het behalen van resultaten dan letten op veiligheid. Denk verder aan koorts, puisten, brandwonden; rood is een typische Mars-kleur.

Als iemand weinig van het element Vuur in de horoscoop heeft staan, maar wel een sterke Mars, kan dit helpen om alles meer in balans te krijgen. Dan is er toch dat vermogen om dingen gedaan te krijgen en ergens enthousiast voor te worden.

Positieve en negatieve eigenschappen

Actief, moedig, avontuurlijk, pionieren, onafhankelijk, ambitieus, ondernemend, energiek, besluitvaardig, competitief, spontaan, krachtig, assertief, stimulerend, alert

Of

Onrustig, overmoedig, risico’s onderschatten, forceren, dwingen, slecht luisteren, ruzie zoeken, onnodig conflict aangaan, hard, egocentrisch, impulsief, dominant, opjagend, opgewonden, lawaaierig, grof

Terug

Venus

Liefde, vriendschap en schoonheid. Harmonie, evenwicht. Wat we waardevol vinden. Samenwerken, geven, delen. Compromis, toegeven, aardig zijn. Kunst. Sieraden, versieringen, make-up. Kleuren, geuren en stoffen. Rijkdom en luxe. Luiheid en gemakzucht. Sensualiteit, flirten.

Venus symboliseert onze neiging tot samenwerken en delen met anderen, geven en harmoniseren, lief hebben en geliefd zijn. De positie van Venus in de horoscoop, en de aspecten die zij maakt laten zien of we het belangrijk vinden om populair te zijn, en ons aan te passen om er bij te horen. Als er harde aspecten op Venus staan kunnen die een aanwijzing zijn op welke manier we daar tegen in gaan, of geen gehoor aan willen geven. Venus vertelt ons veel over ons sociale functioneren, en hoe we in een groep van mensen op ons gemak zijn, of daar juist moeite mee hebben.

De prettige aspecten van en naar Venus laten iemand zien die vriendelijk is, warm, betrokken en attent. Sociale vaardigheden komen dan natuurlijk, het afstemmen op de ander lukt gemakkelijk, de empathie is groot, en hij of zij is in staat om met kleine attenties de ander zich prettig doen voelen.

Als Venus te veel het karakter domineert is de betrokkene vaak geneigd om toe te geven om de lieve vrede maar te bewaren, zelfs als dat ten koste gaat van principes en geloftes. Vaak is diegene te veel gericht op het sluiten van compromissen, wat ten koste kan gaan van de geloofwaardigheid. Met Venus sterk in de horoscoop kijkt iemand altijd naar de zonnige kant van de zaak, en is geneigd om conflict en belangentegenstellingen te negeren of domweg niet te zien. Dat kan enerzijds tot irritatie leiden, maar evengoed kan het effect zijn dat er een prettige, harmonieuze sfeer wordt gecreëerd.

In zekere zin moeten we allemaal leren welke keuzes in de liefde het beste bij ons passen, en hoe we moeten omgaan met de balans tussen enerzijds geven, vriendelijkheid en geborgenheid (Venus) en anderzijds nemen, zelfstandigheid en avontuur (Mars). Als de nadruk te sterk op één van de twee staat levert interessante karakters op, maar niet noodzakelijkerwijs gelukkige. Waar Venus zegt: “ik wil wat jij wilt”, zegt Mars: “ik wil wat ik wil”. De één is gericht op het welzijn van degene met wie we samen zijn, de ander is op eigenbelang gericht.

De Zon is het symbool voor de vader, de Maan representeert de moeder, terwijl Venus de (jonge) vrouw aanduidt en Mars de (jonge) man. De positie van Venus in de horoscoop van een vrouw laat o.a. zien op welke manier zij zichzelf als een aantrekkelijke vrouw presenteert. In de horoscoop van een man laat de positie van Venus o.a. zien welke rol vrouwen in zijn leven spelen, en welke eigenschappen of kwaliteiten hij aantrekkelijk vindt.

En natuurlijk laat dan de positie van Mars in de horoscoop van een vrouw zien welke eigenschappen of kwaliteiten zij bij een man aantrekkelijk vindt. En in de horoscoop van een man laat de positie van Mars, samen met de Zon, zien op welke manier hij met het thema mannelijkheid omgaat.

Venus is betrokken bij het vormen van relaties, met ons vermogen en onze behoefte om affectie te geven en ontvangen, hoe we ons in het algemeen in sociale situaties gedragen, en dan vooral als er ook sprake is van romantische of seksuele mogelijkheden. Venus beschrijft hoe we proberen om voor anderen aantrekkelijk te zijn. Als er bijvoorbeeld een Venus-Uranus aspect is doen we dat door anders en onverwacht te zijn, door zelfstandig en afwijkend van de norm te zijn. Of we vinden die eigenschappen bij een ander juist bijzonder aantrekkelijk.

De positie van Venus laat ook zien op welke manier kleding, haar, sieraden, parfum, lingerie en flirten allemaal een rol spelen in het spel van verleiden – helemaal niet, onhandig, of juist geraffineerd. Of wat we daarin onweerstaanbaar vinden.

Venus gaat over verschijning en verfijning, en al de verschillende aspecten van (goede) smaak en esthetiek, maar ook over waardering en zelfwaardering. Over zelfvertrouwen omdat we ons aantrekkelijk voelen, of juist een gebrek aan vertrouwen omdat we bang zijn dat we in de ogen van de ander niet mooi genoeg zijn.

Venus is betrokken bij de waardering en creatie van alles wat prettig en mooi is, en wordt daarom ook geassocieerd met kunst en mode. Maar goede kunst is altijd meer dan alleen maar aangenaam, dus grote kunstenaars zullen vaker spanningsaspecten op Venus hebben dan harmonische. Als Venus vooral prettig geaspecteerd staat kunnen we eerder dingen verwachten die wel mooi zijn, maar niet perse complexe emoties oproepen.

Venus gaat ook over plezier hebben. Dat kan misschien gemakkelijk en oppervlakkig lijken, maar gezelligheid, fun en een goede sfeer worden door mensen met een prominente Venus erg gewaardeerd. Omgekeerd kunnen ze er ook voor zorgen dat anderen zich plezierig voelen door dingen te doen waarvan ze weten dat die gewaardeerd worden.

En tenslotte kan een minder goed geplaatste Venus ook een aanwijzing zijn voor luiheid en gemakzucht.

Positieve en negatieve eigenschappen

Samenwerken, sociaal vaardig, vriendelijk, aangenaam, attent, coöperatief, artistiek en creatief begaafd, interesse in kunst, gericht op het goede, ware en mooie, opgewekt, sympathiek, mededogend, genieten van de zintuigen, sensueel, verleidelijk, verfijnd, tactvol, diplomatiek, inlevend

Of

Moeite met samenwerken, sociaal onhandig, onvriendelijk, onprettig, mopperig en humeurig, lui en gemakzuchtig, afstandelijk, hard, ijdel, oppervlakkig, koopt meer dan budget toelaat en dan moeten anderen dat maar oplossen, op zichzelf gericht, anti sociaal gedrag, grof, beledigend, slechte smaak.

Terug

Mercurius

Denken, praten, schrijven. Communicatie. De rationele geest. Logica. Opinies, meningen, oordelen. Connectie maken, verbinden, verbanden zien. Broers en zussen, buren, directe omgeving, korte reizen. Lagere school. Hoe we leren.

Mercurius gaat over alle vormen van communicatie, dus zijn positie in de geboortehoroscoop en de aspecten die hij maakt met andere planeten laat zien hoe we onszelf verbaal presenteren. Als Mercurius een aspect maakt met een andere planeet voelen we sterk de neiging om over dat deel van onszelf na te denken, en er over te praten of te schrijven.

Mercurius verbindt niet alleen op mentaal niveau – het wordt ook geassocieerd met het zenuwstelsel – de verbinding tussen lichaam, zintuigen en de hersenen. Als er harde aspecten zijn kan zich dat ook vertalen in zenuwachtig zijn, piekeren, of dwangmatig veel denken en praten.

Maar zelfs bij de harde aspecten zit er ook een positieve kant aan –  de thema’s van de planeten waar Mercurius mee verbonden is worden mentaal en verbaal tot expressie gebracht. Iemand met bijvoorbeeld een aspect tussen Mercurius en Saturnus denkt, praat en communiceert veel over zijn angsten, zodat, of omdat, het ook steeds in het bewustzijn aanwezig is.

Mercurius benoemt ook, geeft woorden en betekenis aan dingen die eerst alleen gevoeld of waargenomen worden. Taal en denken, associaties en verbindingen, grappen en humor, praten en discussiëren, verschillende standpunten beluisteren, leren van informatie vallen hier allemaal onder. Maar ook juist het omgekeerde bij de moeilijke aspecten; fanatiek en humorloos één standpunt verkondigen en niet open staan voor andere meningen.

In zekere zin gaat het dus ook om het vermogen om te leren van ervaringen, discussies of nieuwe informatie – heeft iemand een soepele geest, of is die juist rigide? Kan nieuwe kennis worden geïntegreerd en toegepast of ziet men alleen maar wat toch al van tevoren werd gedacht ?

Als een bepaald thema sterk in de horoscoop aanwezig is dan zal dat ook een belangrijk deel van iemands aandacht in beslag nemen, en daarover zal dan ook veel over worden nagedacht en gepraat. Iemand met veel planeten in Weegschaal plus de Maan in het zevende huis zal veel over relaties praten en nadenken, ongeacht waar Mercurius zelf staat. Dus het is zeker niet alleen Mercurius die laat zien waar de geest zich het meest op richt. Desalniettemin – zijn positie in de geboortehoroscoop vertelt veel over allerlei mentale processen.

Mercurius gaat in z’n puurste vorm over informatie – en is niet bezig met morele oordelen, ethiek en betekenis (die vallen onder Jupiter). Daarom is er ook een sterke associatie met journalistiek, nieuws, kranten en informatieve websites. Wat anderen daar mee doen is aan anderen.

Mercurius laat ook zien hoe we opinies vormen en tot een oordeel komen. Hoewel pure objectiveit nooit te bereiken valt, kun je aan zijn positie wel afleiden of iemand rationeel kan denken, er naar streeft om zo objectief mogelijk te zijn en een mening op feiten en informatie te baseren, of juist geneigd is om emoties, vooroordelen en eigenbelang de overhand te laten hebben, waardoor er ook een gevoeligheid is om te geloven in onwaarheden, suggesties, halve leugens en desinformatie.

Harde aspecten op Mercurius kunnen er op wijzen dat de betrokkene vaak te maken krijgt met anderen die zijn of haar mening aanvallen, afwijzen of bestrijden, of dat hij of zij zelf geneigd is om ruzie te maken over grote en kleine zaken. Soms heeft dat te maken met de manier van presenteren, soms met de mening zelf, soms met een ongevoeligheid voor situatie en context – bijvoorbeeld enthousiast praten over de vakantie op een nudisten camping tijdens het eerste bezoek aan de conservatieve schoonfamilie.

Omgekeerd kunnen harmonische aspecten er op wijzen dat iemand het niet erg vind om andere meningen te horen, of in staat is tegenstellingen te overbruggen door prettige formuleringen waar iedereen zich in kan vinden. Een talent voor diplomatie.

Mercurius gaat ook over de lagere school leeftijd en jonge kinderen (academische studies vallen onder Jupiter). De lagere school tijd is natuurlijk ook de periode dat we leren lezen en schrijven. Maar je kunt ook denken aan beweeglijkheid, spelletjes doen, kletsen op het schoolplein, wiebelen terwijl je stil zou moeten zitten, onderzoeken, leren en een toename van kennis en inzicht. Connecties maken, verbanden zien, slim zijn, intelligentie.

Mercurius wordt ook in verband gebracht met transport, openbaar vervoer, korte reizen, het wegennetwerk, verhuizen, en dingen van A naar B brengen.

Positieve en negatieve eigenschappen

Analytisch vermogen, leergierig, nieuwsgierig, communicatief, past zich gemakkelijk aan, grappig, vrolijk, handig, technisch begaafd, helder en duidelijk denken en praten, beweeglijk, meerdere mogelijkheden zien, alert, oplettend, veel verschillende interesses

Of

Kletsen en kwebbelen, eindeloos praten, met alle winden meewaaien, oppervlakkig, onhandig, vaag en verward denken en praten, niet kunnen stilzitten, nerveus, onrustig, onbetrouwbaar, moeite met concentratie, beslissingen nemen en langdurige commitment, gaat als een vlinder van onderwerp naar onderwerp

Terug

De Maan

Gevoelens en emoties. Reactie, respons, reageren op. Moeder, huis, thuis, de veilige plek om tot rust te komen, terugtrekken. Voedsel, wat we nodig hebben om ons op ons gemak te voelen. Huiselijke en andere gewoontes. Hoe we ons comfortabel voelen, hoe we anderen op hun gemak stellen. Zorgen voor onszelf, zorgen voor anderen, zorgzaamheid (of gebrek daaraan). Empathisch vermogen, meeleven, gevoelens van de ander aanvoelen. Aanpassing, accommodatie, overleving. Sfeer, hoe het voelt. Genetische basis, (deel van het) temperament, natuurlijke en aangeboren reacties. Vroeg aangeleerde reacties op stress en problemen. Afkomst, verleden, familie, thuisland, culturele traditie, geschiedenis, afkomst.

De Maan vertegenwoordigt onze behoefte om gevoed te worden. Het is dat deel van ons dat nog steeds klein is, beschermd wil worden, afhankelijk is en allerlei behoeftes heeft die vervuld moeten worden. Ook kan het staan voor onze zorg voor anderen die (nog niet, of niet meer) voor zichzelf kunnen zorgen. Aspecten naar de Maan kunnen veel vertellen over het gevoel veilig te zijn en beschermd, of juist de moeite die het kost om dat te ervaren.

Door te kijken in welk teken de Maan staat kunnen we meer te weten komen over wat we nodig hebben om tot rust te komen. Het laat zien wat ons kalmeert en vervult. De aspecten kunnen vervolgens laten zien of dat moeilijk of gemakkelijk gaat.

De Maan (en het vierde huis en de planeet die met dat huis verbonden is) laat zien waar we vandaan komen – wat onze emotionele achtergrond en geschiedenis is. Het gaat over wortels, thuis, afkomst, geboortegrond.

Het kan ook een indicatie zijn voor gedrag wat we al jong ontwikkeld hebben in respons op stress en onzekerheid – onze, vaak maar half bewuste, reactiepatronen als we ons niet veilig voelen. Het is waar we min of meer geprogrammeerd zijn, automatisch reageren, van alles en nog wat voelen zonder dat we precies weten waarom. Emotionele gewoontepatronen.

Het teken waar de Maan in staat, en de aspecten er naar toe, laten zien met hoeveel gemak we in staat zijn om gevoelens te op te merken en tot expressie te brengen. Zonder dat we het misschien in de gaten hebben verblijven we vaak in een bepaalde emotionele ruimte – gevoelspatronen die kenmerkend voor ons zijn en die we vaak voor een belangrijk deel van huis uit meegenomen hebben. Die gevoelens aan anderen duidelijk maken kan voor de één gemakkelijk, en voor een ander bijzonder lastig zijn. Ze zijn ook lang niet altijd “logisch”.

De Maan heeft dus ook veel te maken met ons huis – de plek waar we onbespied onszelf kunnen zijn, ons terug trekken, op adem komen en gewoon kunnen doen waar we zin in hebben. Ook kan het laten zien of we ons op ons gemak met onszelf voelen, thuis en veilig, of onbestemd en onveilig.

Naar buiten toe laat de Maan zien hoe we ons aanpassen aan wisselende situaties, mensen, eisen en gebeurtenissen  - het is ons vermogen om te reageren. Doen we dat met gemak, spontaan en onbekommerd of juist stijfjes, gecontroleerd en voorzichtig?

Al met al laat het dus ook zien of we gemakkelijk zijn om mee samen te leven. Passen we ons gemakkelijk aan, kunnen we een warme, veilige en open vorm van samenleven creëren of vinden we het juist moeilijk om om te gaan met de gewoontes, behoeftes en gevoelens van de ander? Zijn we soepel of koppig, gemakkelijk of snel geïrriteerd, humoristisch of drama-queens?

Veel daarvan heeft ook te maken met het vermogen om ons zelf datgene te geven wat we nodig hebben. Een te sterke nadruk op de Maan kan betekenen dat we altijd klaar staan om te gaan zorgen, ons bekommeren om de gevoelens en behoeftes van de ander, maar vergeten dat we ook zelf soms aan de beurt zijn. Of omgekeerd, dat we altijd onze eigen gevoelens centraal stellen, zonder te beseffen dat die er soms gewoon niet zoveel toe doen.

De Maan is sterk verbonden met de moeder. We hebben allemaal een biologische moeder, en de ervaringen die we met haar hadden kun je hier terug vinden. Het laat  zien hoe er voor ons gezorgd werd, of we ons veilig en gekoesterd voelden – en dat is ook allemaal van invloed op de dingen die we eerder noemden. Moeilijke aspecten op de Maan laten zien dat er indertijd het een en ander aan schortte, en kunnen ook nu nog verwijzen naar gevoelens van angst, ongemak en onveiligheid. Een goed geplaatste Maan laat zien dat we veilig gehecht zijn, en een stevige basisveiligheid hebben ontwikkeld.

In de horoscoop is de Maan, samen met Venus een aanduiding wat we met vrouwelijkheid associëren. In de horoscoop van mannen laat het zien met welke vrouwen ze te maken hebben en welke ze juist wel, of juist niet aantrekkelijk vinden – terwijl in de horoscoop van vrouwen hier de gevoelens en ideeën te vinden zijn over hoe zijzelf vrouwelijkheid willen invullen. Traditioneel of progressief, vriendelijk of pinnig – het universum verwelkomt en ondersteunt het allemaal.

Idealiter verwijst de Maan naar de ervaring dat we geaccepteerd en beschermd werden. Dat er voor ons gezorgd werd, en er een respons kwam als we iets nodig hadden. Dat we voelden dat we alles mochten voelen en denken – al mochten we misschien niet alles doen of zeggen. Het bood ruimte om de wereld te verkennen, en een warme plek om naar terug te  keren als we een keer iets onprettigs meemaakten.

Maar zoals bekend – ideaal is het lang niet altijd en ook dat is dan te zien. Maar we kunnen leren, en evolueren – dus wat we vroeger niet ervaren hebben kan soms alsnog door een veilige partner geboden worden. Of we leren datgene te geven aan onze kinderen wat we vroeger gemist hebben. Warmte, emotionele veiligheid en behoefte vervulling.

Positieve en negatieve eigenschappen

Verzorgend, huiselijk, kunnen aanpassen, gevoelig voor sfeer, zorgzaam, veilig, zorgt goed voor zichzelf, geven en nemen in balans, vredig, compleet, tradities in ere houden, verbonden voelen

Of

Passief, humeurig, bemoeizuchtig, steeds hetzelfde herhalen, zorgelijk, vraagt veel maar geeft weinig, huilerig, zelfmedelijden, sentimenteel of overdreven emotioneel, huismus, bangig.

Een korte bespreking van basisvertrouwen, veilige en onveilige hechting en de Maan vind je hier

Terug

De Zon

Ons gevoel van identiteit, wat we belangrijk vinden, waar we trots op zijn, waar we ons hart in leggen, vitaliteit, verlichting, erkenning, wil, doelbewust handelen, oriëntatie op de toekomst. Ego, identiteit, zelf.

De Zon staat voor ons gevoel een zelfstandig individu te zijn die beslissingen kan nemen, verantwoordelijkheid heeft voor de gemaakte keuzes en in staat is om zichzelf te zijn in steeds wisselende omstandigheden. Het is het weten “ik ben ik”. Het is de kern, het hart, het centrum.

De Zon staat ook voor het vermogen om allerlei verschillende ervaringen te verwerken, te integreren en van daaruit doelbewust te handelen. Daardoor ontstaat een gevoel van autonomie – zelf kunnen beslissen. Dit gevoel van zelfsturing ontstaat in de jonge jaren, en zal door vele stadia heen gaan.

Een sterk en gezond ego kan uiteindelijk ook overweg met beperkingen, zonder daar onder te lijden – maar een (te) groot ego heeft moeite die te erkennen, terwijl een zwak ego voortdurend overspoeld wordt, waardoor het vermogen om een eigen leven te leiden steeds onder druk staat.

Het is niet het Zelf – dat zou veel meer door de gehele geboortehoroscoop gesymboliseerd worden. Planeten als bijvoorbeeld Saturnus of Neptunus geven ook  omstandigheden aan waar we geen invloeden op (kunnen) hebben, het zevende huis kan vertellen hoe anderen ons leven beïnvloeden, etcetera – dus er zijn veel onderdelen van de geboortehoroscoop die laten zien dat de persoonlijkheid niet alleen maar zelfsturend is. De Zon is zeker niet het geheel. Maar wel het gevoel, of idee, dat het geheel door mij op z’n minst beïnvloed, en soms ook gestuurd kan worden.

De Zon staat altijd in een bepaald teken van de dierenriem en zal vaak een sterke identificatie met de eigenschappen daarvan hebben, terwijl planeten die een aspect maken met de Zon een verdere invloed hebben op het zelfbeeld en zelfgevoel. Hebben we een goed gevoel over ons zelf, of lijden we aan allerlei negatieve zelfbeoordelingen?

Als er bijvoorbeeld een aspect is tussen de Zon en Jupiter bestaat de kans dat de eigenschappen van het Zonneteken uitvergroot worden, terwijl een aspect tussen de Zon en Saturnus er juist voor kan zorgen dat die eigenschappen met meer moeite tot expressie komen, of pas later in het leven.

Zoals de Zon aan de hemel voor licht en warmte zorgt, zo wordt in de horoscoop alles wat hierdoor wordt aangeraakt verlicht en verwarmd. Zeker als er sprake is van een gunstig aspect worden de eigenschappen van die planeet lichter en treden ze met meer vertrouwen op de voorgrond.

De Zon is ook altijd verbonden met het gevoel dat ons leven een zin en betekenis heeft, en misschien zelfs wel een doel – en moeizame aspecten naar de Zon toe kunnen ook een aanduiding zijn dat we juist moeite hebben om deze te vinden en te realiseren. Een “zwakke” Zon kan ook een aanduiding zijn voor gevoelens van depressie en zinloosheid of cynisme. Een “sterke” Zon kan iemand beschrijven die sterk gericht is op het realiseren van diverse doelen in de toekomst, en ook het vertrouwen heeft dat zoiets mogelijk is.

Samen met de planeet Mars staat de Zon ook voor de wil en het verlangen. Het is datgene wat ons in beweging brengt, de reden dat we opstaan en iets gaan doen. En iets doen is vaak ook de – min of meer manlijke - manier waarop we een identiteit en zelfgevoel ontwikkelen. (Al is dat een strategie die natuurlijk even goed door vrouwen kan worden ingezet). Dit is waar we zeggen – “ik wil dit, dit is mijn doel, mijn intentie, de richting die ik op wil gaan. En ook is dit het gebied waar we erkenning willen – “dit maakt mij speciaal, uniek, onvervangbaar”.

Voor mannen zijn Zon en Mars de planeten die het sterkst laten zien op welke manier zij manlijkheid willen laten zien – voor vrouwen laat het vaak ook zien welk type man ze aantrekkelijk vinden, en wat zij als de meest gewenste eigenschappen voor mannen zien. Waarbij het goed is om te bedenken dat de manier waarop bijvoorbeeld Vissen manlijkheid vormgeeft heel anders is dan Ram, maar beiden zijn geldige vormen.

Harde aspecten op de Zon kunnen een aanwijzing zijn waarom het voor sommigen juist zo moeilijk is om zich te bewijzen, een levensdoel te vinden, zich uniek en speciaal te voelen, of te schitteren. Of laat het zien dat het voor iemand soms gemakkelijker is om negatieve aandacht en kritiek uit te lokken.

Uiteraard vinden we door te kijken naar de Zon in de geboortehoroscoop ook aanwijzingen of iemand egoïstisch of egocentrisch is. Het zijn woorden die we meestal gebruiken om aan te geven dat iemand te veel op zichzelf gericht is, of de wereld alleen maar vanuit eigenbelang en het eigen perspectief kan zien.

De Zon staat voor het archetype van de held(in), degene die een lange reis maakt, heldendaden verricht en daar gelouterd uit terug komt. Het kan laten zien welke uitdagingen we zullen tegenkomen om ons potentieel te verwerkelijken, en welke strategieën we kunnen gebruiken om de problemen te overwinnen. Het is het individuatieproces – datgene wat ons uiteindelijk tot een uniek individu maakt.

En tenslotte is de Zon ook een symbool voor de vader – zowel degene die het leven gaf, als ook degene die het eerste model was om een gevoel van positieve identiteit te ontwikkelen. Harde aspecten op de Zon kunnen aangeven dat de relatie met de vader problematisch was, of dat hij een minder goed voorbeeld stelde.

Positieve en negatieve eigenschappen

Opgeruimd, optimistisch, wilskrachtig, duidelijk, zelfbewust, zelfstandig, creatief, warm en vriendelijk, kan goed omgaan met kritiek, kan eigen grenzen aangeven, bepaalt eigen koers, hartelijk

Of

Overmoedig, fanatiek, onwrikbaar, arrogant, ijdel, eigen wil is wet, egocentrisch, eigengereid, autoritair, kan slecht tegen kritiek, houdt geen rekening met de grenzen van anderen, altijd uit op eigen voordeel.

Een korte bespreking van de verschillen tussen een groot, sterk en zwak ego vind je hier

Terug